%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% % machine-readable Text of the mahaabhaarata % based on the poona critical edition % % produced by muneo tokunaga % kyoto, japan % % completed on november 14, 1991 % the first revised version(v1): september 16, 1994 % %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% % ITRANS conversion questions to: Avinash Chopde % Please send any comments, corrections, etc about this doc to % avinash@acm.org %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% \documentstyle{article} %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% \def\hash{{\englfont \#}} \input idevn % ITRANS TeX macro subroutines #indianifm=dvng.ifm % ITRANS command #indianfont=\fransdvng % ITRANS command #useshortmarkers % ITRANS command \portraitpage \setlength{\oddsidemargin}{-0.25in} % real margin == this + 1in \setlength{\evensidemargin}{-0.25in} % real margin == this + 1in \setlength{\textwidth}{7.50in} \let\usedvng=\normaldvng % turn this font on in \startsong \def\mybase{\normalbaselineskip=12pt\normalbaselines} \def\EN#1{} % empty operator, swallows up argument %--- counter stuff % Use \SCP to increment counter, and print counter value. % Use \SC to increment counter, and print counter value IF value is % divisible by 10. \newcount\n\newcounter{scounter} \newcommand{\SCP}{\stepcounter{scounter} \arabic{scounter} } \newcommand{\SC}{\stepcounter{scounter}% \n=\value{scounter} \divide \n by 10 \multiply \n by 10\relax% \ifnum\n=\value{scounter} \arabic{scounter} \fi} %--- %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% \font\titled=dvng10 scaled\magstep1 \begin{document} \twocolumn[\centerline{#indian\titled mahaabhaarataM % bhaaga 1 $:$ aadiparva.n % bhaaga 2 $:$ sabhaaparva.n % bhaaga 3 $:$ vanaparva.n % bhaaga 4 $:$ viraaTaparva.n bhaaga 5 $:$ udyogaparva.n % bhaaga 6 $:$ bhiishhmaparva.n % bhaaga 7 $:$ droNaparva.n % bhaaga 8 $:$ karNaparva.n % bhaaga 9 $:$ shalyaparva.n % bhaaga 10 $:$ sauptikaparva.n % bhaaga 11 $:$ striiparva.n % bhaaga 12 $:$ shaa.ntiparva.n % bhaaga 13 $:$ anushaasanaparva.n % bhaaga 14 $:$ ashvamedhikaparva.n % bhaaga 15 $:$ aashramavaasikaparva.n % bhaaga 16 $:$ mausalaparva.n % bhaaga 17 $:$ mahaaprasthaanikaparva.n % bhaaga 18 $:$ svargaarohaNaparva.n #endindian}\bigskip] \startsong \parindent=0pt #indian \mybase% %udyoga parva.n \EN{0050010011}kR^itvaa vivaahaM tu kuru praviiraaH . tadaa.abhimanyormudita sva pakshaaH . {v} \EN{0050010013}vishramya chatvaaryushhasaH pratiitaaH . sabhaaM viraaTasya tato.abhijagmuH .. \SC.. \EN{0050010021}sabhaa tu saa matsya pateH samR^iddhaa . maNi pravekottama ratna chitraa . \EN{0050010023}nyastaasanaa maalyavatii sugandhaa . taamabhyayuste nara raaja varyaaH .. \SC.. \EN{0050010031}athaasanaanyaavishataaM purastaad.h . ubhau viraaTa drupadau narendrau . \EN{0050010033}vR^iddhashcha maanyaH pR^ithivii patiinaam.h . pitaamaho raama janaardanaabhyaam.h .. \SC.. \EN{0050010041}paaJNchaala raajasya samiipatastu . shini praviiraH saha rauhiNeyaH . \EN{0050010043}matsyasya raaGYastu su sa.nnikR^ishhTau . janaardanashchaiva yudhishhThirashcha .. \SC.. \EN{0050010051}sutaashcha sarve drupadasya raaGYo . bhiimaarjunau maadravatii sutau cha . \EN{0050010053}pradyumna saaMbau cha yudhi praviirau . viraaTa putrashcha sahaabhimanyuH .. \SC.. \EN{0050010061}sarve cha shuuraaH pitR^ibhiH samaanaa . viiryeNa ruupeNa balena chaiva . \EN{0050010063}upaavishan.h draupadeyaaH kumaaraaH . suvarNa chitreshhu varaasaneshhu .. \SC.. \EN{0050010071}tathopavishhTeshhu mahaa ratheshhu . vibhraajamaanaaMbara bhuushhaNeshhu . \EN{0050010073}raraaja saa raajavatii samR^iddhaa . grahairiva dyaurvimalairupetaa .. \SC.. \hash \EN{0050010081}tataH kathaaste samavaaya yuktaaH . kR^itvaa vichitraaH purushha praviiraaH . \EN{0050010083}tasthurmuhuurtaM parichintayantaH . kR^ishhNaM nR^ipaaste samudiikshamaaNaaH .. \SC.. \EN{0050010091}kathaa.antamaasaadya cha maahavena . sa.nghaTTitaaH paaNDava kaarya hetoH . \EN{0050010093}te raaja si.nhaaH sahitaa hyashR^iNvan.h . vaakyaM mahaa.arthaM cha mahodayaM cha .. \SC.. \EN{0050010101}sarvairbhavadbhirviditaM yathaa.ayam.h . yudhishhThiraH saubalenaakshavatyaam.h . \hash \EN{0050010103}jito nikR^ityaapahR^itaM cha raajyam.h . punaH pravaase samayaH kR^itashcha .. \SC..10 \EN{0050010111}shaktairvijetuM tarasaa mahiiM cha . satye sthitaistachcharitaM yathaavat.h . \EN{0050010113}paaNDoH sutaistad.h vrataM ugra ruupam.h . varshhaaNi shhaT sapta cha bhaarataagryaiH .. \SC.. \EN{0050010121}trayodashashchaiva sudustaro.ayam.h . aGYaayamaanairbhavataaM samiipe . \EN{0050010123}kleshaan.h asahyaa.nshcha titikshamaaNaiH . yathoshhitaM tad.h viditaM cha sarvam.h .. \SC.. \EN{0050010131}evaM gate dharma sutasya raaGYo . duryodhanasyaapi cha yadd.h hitaM syaat.h . \EN{0050010133}tachchintayadhvaM kuru paaNDavaanaam.h . dharmyaM cha yuktaM cha yashaskaraM cha .. \SC.. \EN{0050010141}adharma yuktaM cha na kaamayeta . raajyaM suraaNaamapi dharma raajaH . \EN{0050010143}dharmaartha yuktaM cha mahii patitvam.h . graame api kasmi.nshchid.h ayaM bubhuushhet.h .. \SC.. \EN{0050010151}pitryaM hi raajyaM viditaM nR^ipaaNaam.h . yathaa.apakR^ishhTaM dhR^itaraashhTra putraiH . \EN{0050010153}mithyopachaareNa tathaa.apyanena . kR^ichchhraM mahat.h praaptamasahya ruupam.h .. \SC.. \EN{0050010161}na chaapi paartho vijito raNe taiH . sva tejasaa dhR^itaraashhTrasya putraiH . \EN{0050010163}tathaa.api raajaa sahitaH suhR^idbhiH . abhiipsate anaamayameva teshhaam.h .. \SC.. \EN{0050010171}yat.h tat.h svayaM paaNDu sutairvijitya . samaahR^itaM bhuumi patiin.h nipiiDya . \hash \EN{0050010173}tat.h praarthayante purushha praviiraaH . kuntii sutaa maadravatii sutau cha .. \SC.. \hash \EN{0050010181}baalaastvime tairvividhaurupaayaiH . saMpraarthitaa hantumamitra saahaaH . \EN{0050010183}raajyaM jihiirshhadbhirasadbhirugraiH . sarvaM cha tad.h vo viditaM yathaavat.h .. \SC.. \EN{0050010191}teshhaaM cha lobhaM prasamiikshya vR^iddham.h . dharmaatmataaM chaapi yudhishhThirasya . \EN{0050010193}saMbandhitaaM chaapi samiikshya teshhaam.h . matiM kurudhvaM sahitaaH pR^ithak.h cha .. \SC.. \hash \EN{0050010201}ime cha satye abhirataaH sadaiva . taM paarayitvaa samayaM yathaavat.h . \EN{0050010203}ato.anyathaa tairupacharyamaaNaa . hanyuH sametaan.h dhR^itaraashhTra putraan.h .. \SC..20 \EN{0050010211}tairviprakaaraM cha nishamya raaGYaH . suhR^ijjanaastaan.h parivaarayeyuH . \EN{0050010213}yuddhena baadheyurimaa.nstathaiva . tairvadhyamaanaa yudhitaa.nshcha hanyuH .. \SC.. \hash \EN{0050010221}tathaapi neme alpatayaa samarthaaH . teshhaaM jayaayeti bhaven.h mataM vaH . \EN{0050010223}sametya sarve sahitaaH suhR^idbhiH . teshhaaM vinaashaaya yateyureva .. \SC.. \EN{0050010231}duryodhanasyaapi mataM yathaavan.h . na GYaayate kiM nu karishhyati iti. \EN{0050010233}aGYaayamaane cha mate parasya . kiM syaat.h samaarabhyatamaM mataM vaH .. \SC.. \EN{0050010241}tasmaad.h ito gachchhatu dharma shiilaH . shuchiH kuliinaH purushho.apramattaH . \EN{0050010243}duutaH samarthaH prashamaaya teshhaam.h . raajyaardha daanaaya yudhishhThirasya .. \SC.. \EN{0050010251}nishamya vaakyaM tu janaardanasya . dharmaartha yuktaM madhuraM samaM cha . \EN{0050010253}samaadade vaakyamathaagrajo.asya . saMpuujya vaakyaM tad.h atiiva raajan.h .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %25 \EN{0050020011}shrutaM bhavadbhirgada puurvajasya . vaakyaM yathaa dharmavad.h arthavachcha . {baladeva} \EN{0050020013}ajaatashatroshcha hitaM hitaM cha . duryodhanasyaapi tathaiva raaGYaH .. \SC.. \EN{0050020021}ardhaM hi raajyasya visR^ijya viiraaH . kuntii sutaastasya kR^ite yatante . \EN{0050020023}pradaaya chaardhaM dhR^itaraashhTra putraH . sukhii sahaasmaabhiratiiva modet.h .. \SC.. \EN{0050020031}labdhvaa hi raajyaM purushha praviiraaH . samyak.h pravR^itteshhu pareshhu chaiva . \EN{0050020033}dhruvaM prashaantaaH sukhamaavisheyuH . teshhaaM prashaantishcha hitaM prajaanaam.h .. \SC.. \EN{0050020041}duryodhanasyaapi mataM cha vettum.h . vaktuM cha vaakyaani yudhishhThirasya . \EN{0050020043}priyaM mama syaad.h yadi tatra kashchid.h . vrajet.h shamaarthaM kuru paaNDavaanaam.h .. \SC.. \EN{0050020051}sa bhiishhmamaamantrya kuru praviiram.h . vaichitra viiryaM cha mahaa.anubhaavam.h . \EN{0050020053}droNaM sa putraM viduraM kR^ipaM cha . gaandhaara raajaM cha sa suuta putram.h .. \SC.. \EN{0050020061}sarve cha ye anye dhR^itaraashhTra putraa . bala pradhaanaa nigama pradhaanaaH . \EN{0050020063}sthitaashcha dharmeshhu yathaa svakeshhu . loka praviiraaH shruta kaala vR^iddhaaH .. \SC.. \EN{0050020071}eteshhu sarveshhu samaagateshhu . paureshhu vR^iddheshhu cha sa.ngateshhu . \EN{0050020073}braviitu vaakyaM praNipaata yuktam.h . kuntii sutasyaartha karaM yathaa syaat.h .. \SC.. \EN{0050020081}sarvaasvavasthaasu cha te na kauTyaad.h . grasto hi so.artho balamaashritaistaiH . \EN{0050020083}priyaabhyupetasya yudhishhThirasya . dyuute pramattasya hR^itaM cha raajyam.h .. \SC.. \EN{0050020091}nivaaryamaaNashcha kuru praviiraiH . sarvaiH suhR^idbhirhyayamapyatajGYaH . \hash \EN{0050020093}gaandhaara raajasya sutaM mataaksham.h . samaahvayed.h devitumaajamiiDhaH .. \SC.. \EN{0050020101}durodaraastatra sahasrasho.anye . yudhishhThiro yaan.h vishhaheta jetum.h . \EN{0050020103}utsR^ijya taan.h saubalameva chaayam.h . samaahvayat.h tena jito.akshavatyaam.h .. \SC..10 \EN{0050020111}sa diivyamaanaH pratidevanenaaksheshhu nityaM su paraan.h mukheshhu . \EN{0050020113}samraMbhamaaNo vijitaH prasahya . tatraaparaadhaH shakunerna kashchit.h .. \SC.. \EN{0050020121}tasmaat.h praNamyaiva vacho braviitu . vaichitraviiryaM bahu saama yuktam.h . \EN{0050020123}tathaa hi shakyo dhR^itaraashhTra putraH . svaarthe niyoktuM purushheNa tena .. \SC.. \EN{0050020131}evaM bruvatyeva madhu praviire . shini praviiraH sahasotpapaata . \hash {v} \EN{0050020133}tachchaapi vaakyaM parinindya tasya . samaadade vakyamidaM samanyuH .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %13 \hash \EN{0050030011}yaadR^ishaH purushhasyaatmaa taadR^ishaM saMprabhaashhate . {shhaatyaki} \EN{0050030013}yathaa ruupo.antaraatmaa te tathaa ruupaM prabhaashhase .. \SC.. \EN{0050030021}santi vai purushhaaH shuuraaH santi kaapurushhaastathaa . \EN{0050030023}ubhaavetau dR^iDhau pakshau dR^ishyete purushhaan.h prati .. \SC.. \EN{0050030031}ekasminn.h eva jaayete kule kliiba mahaa rathau . \EN{0050030033}phalaaphalavatii shaakhe yathaikasmin.h vanaspatau .. \SC.. \EN{0050030041}naabhyasuuyaami te vaakyaM bruvato laa.ngala dhvaja . \EN{0050030043}ye tu shR^iNvanti te vaakyaM taan.h asuuyaami maadhava .. \SC.. \EN{0050030051}kathaM hi dharma raajasya doshhamalpamapi bruvan.h . \EN{0050030053}labhate parishhan.h madhye vyaahartumakuto bhayaH .. \SC.. \EN{0050030061}samaahuuya mahaa.a.atmaanaM jitavanto.aksha kovidaaH . \EN{0050030063}anakshaknaM yathaa shraddhaM teshhu dharma jayaH kutaH .. \SC.. \EN{0050030071}yadi kuntii sutaM gehe kriiDantaM bhraatR^ibhiH saha . \EN{0050030073}abhigamya jayeyuste tat.h teshhaaM dharmato bhavet.h .. \SC.. \EN{0050030081}samaahuuya tu raajaanaM kshatra dharma rataM sadaa . \EN{0050030083}nikR^ityaa jitavantaste kiM nu teshhaaM paraM shubham.h .. \SC.. \EN{0050030091}kathaM praNipatechchaayamiha kR^itvaa paNaM param.h . \EN{0050030093}vana vaasaad.h vimuktastu praaptaH paitaamahaM padam.h .. \SC.. \EN{0050030101}yadyayaM para vittaani kaamayeta yudhishhThiraH . \EN{0050030103}evamapyayamatyantaM paraan.h naarhati yaachitum.h .. \SC..10 \hash \EN{0050030111}kathaM cha dharma yuktaaste na cha raajyaM jihiirshhavaH . \EN{0050030113}nivR^itta vaasaan.h kaunteyaan.h yaahurviditeti .. \SC.. \hash \EN{0050030121}anuniitaa hi bhiishhmeNa droNena cha mahaatmanaa . \EN{0050030123}na vyavasyanti paaNDuunaaM pradaatuM paitR^ikaM vasu .. \SC.. \EN{0050030131}ahaM tu taan.h shatairbaaNairanuniiya raNe balaat.h . \EN{0050030133}paadayoH paatayishhyaami kaunteyasya mahaatmanaH .. \SC.. \EN{0050030141}atha te na vyavasyanti praNipaataaya dhiimataH . \EN{0050030143}gamishhyanti sahaamaatyaa yamasya sadanaM prati .. \SC.. \EN{0050030151}na hi te yuyudhaanasya samrabdhasya yuyutsataH . \EN{0050030153}vegaM samarthaaH sa.nsoDhuM vajrasyeva mahii dharaaH .. \SC.. \EN{0050030161}ko hi gaaNDiiva dhanvaanaM kashcha chakraayudhaM yudhi . \EN{0050030163}maaM chaapi vishhahet.h ko nu kashcha bhiimaM duraasadam.h .. \SC.. \EN{0050030171}yamau cha dR^iDha dhanvaanau yama kalpau mahaa dyutii . \EN{0050030173}ko jijiivishhuraasiided.h dhR^ishhTa dyumnaM cha paarshhatam.h .. \SC.. \EN{0050030181}paJNchemaan.h paaNDaveyaa.nshcha draupadyaaH kiirti vardhanaan.h . \EN{0050030183}sama pramaaNaan.h paaNDuunaaM sama viiryaan.h madotkaTaan.h .. \SC.. \EN{0050030191}saubhadraM cha maheshhvaasamamarairapi duHsaham.h . \EN{0050030193}gada pradyumna saaMbaa.nshcha kaala vajraanalopamaan.h .. \SC.. \EN{0050030201}te vayaM dhR^itaraashhTrasya putraM shakuninaa saha . \EN{0050030203}karNena cha nihatyaajaavabhishhekshyaama paaNDavam.h .. \SC..20 \EN{0050030211}naadharmo vidyate kashchit.h shatruun.h hatvaa.a.atataayinaH . \EN{0050030213}adharmyamayashasyaM cha shaatravaaNaaM prayaachanam.h .. \SC.. \hash \EN{0050030221}hR^id.h gatastasya yaH kaamastaM kurudhvamatandritaaH . \EN{0050030223}nisR^ishhTaM dhR^itaraashhTreNa raajyaM praapnotu paaNDavaH .. \SC.. \EN{0050030231}adya paaNDu suto raajyaM labhataaM vaa yudhishhThiraH . \EN{0050030233}nihataa vaaraNe sarve svapsyanti vasudhaa tale .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %23 \EN{0050040011}evametan.h mahaa baaho bhavishhyati na sa.nshayaH . {drupada} \EN{0050040013}na hi duryodhano raajyaM madhureNa pradaasyati .. \SC.. \EN{0050040021}anuvartsyati taM chaapi dhR^itaraashhTraH suta priyaH . \EN{0050040023}bhiishhma droNau cha kaarpaNyaan.h maurkhyaad.h raadheya saubalau .. \SC.. \EN{0050040031}baladevasya vaakyaM tu mama GYaane na yujyate . \EN{0050040033}etadd.h hi purushheNaagre kaaryaM sunayamichchhataa .. \SC.. \EN{0050040041}na tu vaachyo mR^idu vacho dhaartaraashhTraH katha.nchana . \EN{0050040043}na hi maardava saadhyo.asau paapa buddhirmato mama .. \SC.. \EN{0050040051}gardabhe maardavaM kuryaad.h goshhu tiikshNaM samaacharet.h . \EN{0050040053}mR^idu duryodhane vaakyaM yo bruuyaat.h paapa chetasi .. \SC.. \EN{0050040061}mR^idu vai manyate paapo bhaashhya maaNamashaktijam.h . \EN{0050040063}jitamarthaM vijaaniiyaad.h abudho maardave sati .. \SC.. \EN{0050040071}etachchaiva karishhyaamo yatnashcha kriyataamiha . \EN{0050040073}prasthaapayaama mitrebhyo balaanyudyojayantu naH .. \SC.. \EN{0050040081}shalyasya dhR^ishhTa ketoshcha jayatsenasya chaabhibhoH . \EN{0050040083}kekayaanaaM cha sarveshhaaM duutaa gachchhantu shiighragaaH .. \SC.. \EN{0050040091}sa tu duryodhano nuunaM preshhayishhyati sarvashaH . \EN{0050040093}puurvaabhipannaaH santashcha bhajante puurva chodakam.h .. \SC.. \EN{0050040101}tat.h tvaradhvaM narendraaNaaM puurvameva prachodane . \EN{0050040103}mahadd.h hi kaaryaM voDhavyamiti me vartate matiH .. \SC..10 \EN{0050040111}shalyasya preshhyataaM shiighraM ye cha tasyaanugaa nR^ipaaH . \EN{0050040113}bhaga dattaaya raaGYe cha puurva saagara vaasine .. \SC.. \EN{0050040121}amita ojase tathograaya haardikyaayaahukaaya cha . \EN{0050040123}diirgha praGYaaya mallaaya rochamaanaaya chaabhibho .. \SC.. \EN{0050040131}aaniiyataaM bR^ihantashcha senaa bindushcha paarthivaH . \EN{0050040133}paapajit.h prativindhyashcha chitra varmaa su vaastukaH .. \SC.. \EN{0050040141}baahliiko muJNja keshashcha chaidyaadhipatireva cha . \EN{0050040143}supaarshvashcha subaahushcha pauravashcha mahaa rathaH .. \SC.. \EN{0050040151}shakaanaaM pahlavaanaaM cha dara daanaaM cha ye nR^ipaaH . \EN{0050040153}kaaMbojaaR^ishhikaa ye cha pashchimaanuupakaashcha ye .. \SC.. \hash \EN{0050040161}jayasenashcha kaashyashcha tathaa paJNchanadaa nR^ipaaH . \EN{0050040163}kraatha putrashcha durdharshhaH paarvatiiyaashcha ye nR^ipaaH .. \SC.. \EN{0050040171}jaanakishcha susharmaa cha maNimaan.h pautimatsyakaH . \EN{0050040173}paa.nsu raashhTraadhipashchaiva dhR^ishhTa ketushcha viiryavaan.h .. \SC.. \EN{0050040181}auDrashcha daNDa dhaarashcha bR^ihatsenashcha viiryavaan.h . \EN{0050040183}aparaajito nishhaadashcha shreNimaan.h vasumaan.h api .. \SC.. \EN{0050040191}bR^ihad.h balo mahaa ojaashcha baahuH para pura.njayaH . \EN{0050040193}samudra seno raajaa cha saha putreNa viiryavaan.h .. \SC.. \EN{0050040201}adaarishcha nadiijashcha karNa vR^ishhTashcha paarthivaH . \EN{0050040203}samarthashcha suviirashcha maarjaaraH kanyakastathaa .. \SC..20 \EN{0050040211}mahaa viirashcha kadrushcha nikarastumulaH krathaH . \EN{0050040213}niilashcha viira dharmaa cha bhuumi paalashcha viiryavaan.h .. \SC.. \EN{0050040221}durjayo danta vaktrashcha rukmii cha janamejayaH . \EN{0050040223}aashhaaDho vaayu vegashcha puurva paalii cha paarthivaH .. \SC.. \EN{0050040231}bhuuri tejaa devakashchaika lavyasya chaatmajaH . \hash \EN{0050040233}kaaruushhakaashcha raajaanaH kshema dhuurtishcha viiryavaan.h .. \SC.. \EN{0050040241}udbhavaH kshemakashchaiva vaaTa dhaanashcha paarthivaH . \EN{0050040243}shrutaayushcha dR^iDhaayushcha shaalva putrashcha viiryavaan.h .. \SC.. \EN{0050040251}kumaarashcha kali.ngaanaamiishvaro yuddha durmadaH . \EN{0050040253}eteshhaaM preshhyataaM shiighrametadd.h hi mama rochate .. \SC.. \EN{0050040261}ayaM cha braahmaNaH shiighraM mama raajan.h purohitaH . \EN{0050040263}preshhyataaM dhR^itaraashhTraaya vaakyamasmin.h samarpyataam.h .. \SC.. \EN{0050040271}yathaa duryodhano vaachyo yathaa shaa.ntanavo nR^ipaH . \EN{0050040273}dhR^itaraashhTro yathaa vaachyo droNashcha vidushhaaM varaH .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %27 \EN{0050050011}upapannamidaM vaakyaM somakaanaaM dhuraM dhure . {vaasu} \EN{0050050013}artha siddhi karaM raaGYaH paaNDavasya mahaa ojasaH .. \SC.. \EN{0050050021}etachcha puurva kaaryaM naH suniitamabhikaa.nkshataam.h . \EN{0050050023}anyathaa hyaacharan.h karma purushhaH syaat.h subaalishaH .. \SC.. \EN{0050050031}kiM tu saMbandhakaM tulyamasmaakaM kuru paaNDushhu . \EN{0050050033}yatheshhTaM vartamaaneshhu paaNDaveshhu cha teshhu cha .. \SC.. \EN{0050050041}te vivaahaarthamaaniitaa vayaM sarve yathaa bhavaan.h . \EN{0050050043}kR^ite vivaahe muditaa gamishhyaamo gR^ihaan.h prati .. \SC.. \hash \EN{0050050051}bhavaan.h vR^iddhatamo raaGYaaM vayasaa cha shrutena cha . \EN{0050050053}shishhyavat.h te vayaM sarve bhavaameha na sa.nshayaH .. \SC.. \EN{0050050061}bhavantaM dhR^itaraashhTrashcha satataM bahu manyate . \EN{0050050063}aachaaryayoH sakhaa chaasi droNasya cha kR^ipasya cha .. \SC.. \EN{0050050071}sa bhavaan.h preshhayatvadya paaNDavaartha karaM vachaH . \EN{0050050073}sarveshhaaM nishchitaM tan.h naH preshhayishhyati yad.h bhavaan.h .. \SC.. \EN{0050050081}yadi taavat.h shamaM kuryaan.h nyaayena kuru pu.ngavaH . \EN{0050050083}na bhavet.h kuru paaNDuunaaM saubhraatreNa mahaan.h kshayaH .. \SC.. \EN{0050050091}atha darpaanvito mohaan.h na kuryaad.h dhR^itaraashhTrajaH . \EN{0050050093}anyeshhaaM preshhayitvaachcha pashchaad.h asmaan.h samaahvayeH .. \SC.. \EN{0050050101}tato duryodhano mandaH sahaamaatyaH sa baandhavaH . \EN{0050050103}nishhTaamaapatsyate muuDhaH kruddhe gaaNDiiva dhanvani .. \SC..10 \EN{0050050111}tataH satkR^itya vaarshhNeyaM viraaTaH pR^ithivii patiH . \hash {v} \EN{0050050113}gR^ihaan.h prasthaapayaamaasa sa gaNaM saha baandhavam.h .. \SC.. \EN{0050050121}dvaarakaaM tu gate kR^ishhNe yudhishhThira purogamaaH . \EN{0050050123}chakruH saa.ngraamikaM sarvaM viraaTashcha mahii patiH . \hash \EN{0050050131}tataH saMpreshhayaamaasa viraaTaH saha baandhavaiH . \EN{0050050135}sarveshhaaM bhuumi paalaanaaM druvapashcha mahii patiH .. \SC.. \EN{0050050141}vachanaat.h kuru si.nhaanaaM matsya paaJNchaalayoshcha te . \EN{0050050143}samaajagmurmahii paalaaH saMprahR^ishhTaa mahaa balaaH .. \SC.. \EN{0050050151}tat.h shrutvaa paaNDu putraaNaaM samaagachchhan.h mahad.h balam.h . \EN{0050050153}dhR^itaraashhTra sutashchaapi samaaninye mahii patiin.h .. \SC.. \EN{0050050161}samaakulaa mahii raajan.h kuru paaNDava kaaraNaat.h . \EN{0050050163}tadaa samabhavat.h kR^itsnaa saMprayaaNe mahii kshitaam.h .. \SC.. \EN{0050050171}balaani teshhaaM viiraaNaamaagachchhanti tatastataH . \EN{0050050173}chaalayanti iva gaaM deviiM sa parvata vanaamimaam.h .. \SC.. \EN{0050050181}tataH praGYaa vayo vR^iddhaM paaJNchaalyaH sva purohitam.h . \EN{0050050183}kurubhyaH preshhayaamaasa yudhishhThira mate tadaa .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %18 \EN{0050060011}bhuutaanaaM praaNinaH shreshhThaaH praaNinaaM buddhi jiivinaH . {drupada} \EN{0050060013}buddhimatsu naraaH shreshhThaa naraaNaaM tu dvijaatayaH .. \SC.. \EN{0050060021}dvijeshhu vaidyaaH shreyaa.nso vaidyeshhu kR^ita buddhayaH . \EN{0050060023}sa bhavaan.h kR^ita buddhiinaaM pradhaanaiti me matiH .. \SC.. \hash \EN{0050060031}kulena cha vishishhTo.asi vayasaa cha shrutena cha . \EN{0050060033}praGYayaa.anavamashchaasi shukreNaa.ngirasena cha .. \SC.. \EN{0050060041}viditaM chaapi te sarvaM yathaa vR^itthaH sa kauravaH . \EN{0050060043}paaNDavashcha yathaa vR^ittaH kuntii putro yudhishhThiraH .. \SC.. \EN{0050060051}dhR^itaraashhTasya vidite vaJNchitaaH paaNDavaaH paraiH . \EN{0050060053}vidureNaanuniito.api putramevaanuvartate .. \SC.. \EN{0050060061}shakunirbuddhi puurvaM hi kuntii putraM samaahvayat.h . \EN{0050060063}anakshaGYaM mataakshaH san.h kshatra vR^itte sthitaM shuchim.h .. \SC.. \EN{0050060071}te tathaa vaJNchayitvaa tu dharma putraM yudhishhThiram.h . \EN{0050060073}na kasyaa.nchid.h avasthaayaaM raajyaM daasyanti vai svayam.h .. \SC.. \EN{0050060081}bhavaa.nstu dharma samyuktaM dhR^itaraashhTraM bruvan.h vachaH . \EN{0050060083}manaa.nsi tasya yodhaanaaM dhruvamaavartayishhyati .. \SC.. \EN{0050060091}vidurashchaapi tad.h vaakyaM saadhayishhyati taavakam.h . \EN{0050060093}bhiishhma droNa kR^ipaaNaaM cha bhedyaM sa.njanayishhyati .. \SC.. \EN{0050060101}amaatyeshhu cha bhinneshhu yodheshhu vimukheshhu cha . \EN{0050060103}punarekaagra karaNaM teshhaaM karma bhavishhyati .. \SC..10 \EN{0050060111}etasminn.h antare paarthaaH sukhamekaagra buddhayaH . \EN{0050060113}senaa karma karishhyanti dravyaaNaaM chaiva sa.nchayam.h .. \SC.. \EN{0050060121}bhidyamaaneshhu cha sveshhu laMbamaane cha vai tvayi . \EN{0050060123}na tathaa te karishhyanti senaa karma na sa.nshayaH .. \SC.. \EN{0050060131}etat.h prayojanaM chaatra praadhaanyenopalabhyate . \EN{0050060133}sa.ngatyaa dhR^itaraashhTrashcha kuryaad.h dharmyaM vachastava .. \SC.. \EN{0050060141}sa bhavaan.h dharma yuktashcha dharmyaM teshhu samaacharan.h . \EN{0050060143}kR^ipaalushhu parikleshaan.h paaNDavaanaaM prakiirtayan.h .. \SC.. \EN{0050060151}vR^iddheshhu kula dharmaM cha bruvan.h puurvairanushhThitam.h . \EN{0050060153}vibhetsyati manaa.nsyeshhaamiti me naatra sa.nshayaH .. \SC.. \EN{0050060161}na cha tebhyo bhayaM te asti braahmaNo hyasi vedavit.h . \EN{0050060163}duuta karmaNi yuktashcha sthavirashcha visheshhataH .. \SC.. \EN{0050060171}sa bhavaan.h pushhya yogena muhuurtena jayena cha . \EN{0050060173}kauraveyaan.h prayaatvaashu kaunteyasyaartha siddhaye .. \SC.. \EN{0050060181}tathaa.anushishhTaH prayayau drupadena mahaatmanaa . \hash \EN{0050060183}purodhaa vR^itta saMpanno nagaraM naaga saahvayam.h .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %18 \EN{0050070011}gate dvaaravatiiM kR^ishhNe baladeve cha maadhave . {v} \EN{0050070013}saha vR^ishhNyandhakaiH sarvairbhojaishcha shatashastathaa .. \SC.. \EN{0050070021}sarvamaagamayaamaasa paaNDavaanaaM vicheshhTitam.h . \EN{0050070023}dhR^itaraashhTraatmajo raajaa duutaiH praNihitaishcharaiH .. \SC.. \EN{0050070031}sa shrutvaa maadhavaM yaataM sad.h ashvairanilopamaiH . \EN{0050070033}balena naatimahataa dvaarakaamabhyayaat.h puriim.h .. \SC.. \EN{0050070041}tameva divasaM chaapi kaunteyaH paaNDu nandanaH . \EN{0050070043}aanarta nagariiM ramyaaM jagaamaashu dhana.njayaH .. \SC.. \hash \EN{0050070051}tau yaatvaa purushha vyaaghrau dvaarakaaM kuru nandanau . \EN{0050070053}suptaM dadR^ishatuH kR^ishhNaM shayaanaM chopajagmatuH .. \SC.. \EN{0050070061}tataH shayaane govinde pravivesha suyodhanaH . \EN{0050070063}uchchhiirshhatashcha kR^ishhNasya nishhasaada varaasane .. \SC.. \EN{0050070071}tataH kiriiTii tasyaanu pravivesha mahaa manaaH . \hash \EN{0050070073}prashchaardhe cha sa kR^ishhNasya prahvo.atishhThat.h kR^itaaJNjaliH .. \SC.. \EN{0050070081}pratibuddhaH sa vaarshhNeyo dadarshaagre kiriiTinam.h . \EN{0050070083}sa tayoH svaagataM kR^itvaa yathaa.arthaM pratipuujya cha . \EN{0050070085}tad.h aagamanajaM hetuM paprachchha madhu suudanaH .. \SC.. \EN{0050070091}tato duryodhanaH kR^ishhNaM uvaacha prahasann.h iva . \EN{0050070093}vigrahe asmin.h bhavaan.h saahyaM mama daatumihaarhati .. \SC.. \EN{0050070101}samaM hi bhavataH sakhyaM mayi chaivaarjune api cha . \EN{0050070103}tathaa saMbandhakaM tulyamasmaakaM tvayi maadhava .. \SC..10 \EN{0050070111}ahaM chaabhigataH puurvaM tvaamadya madhu suudana . \EN{0050070113}puurvaM chaabhigataM santo bhajante puurva saariNaH .. \SC.. \EN{0050070121}tvaM cha shreshhThatamo loke sataamadya janaardana . \EN{0050070123}satataM sammatashchaiva sad.h vR^ittamanupaalaya .. \SC.. \EN{0050070131}bhavaan.h abhigataH puurvamatra me naasti sa.nshayaH . \hash \EN{0050070133}dR^ishhTastu prathamaM raajan.h mayaa paartho dhana.njayaH .. \SC.. \EN{0050070141}tava puurvaabhigamanaat.h puurvaM chaapyasya darshanaat.h . \EN{0050070143}saahaayyaM ubhayoreva karishhyaami suyodhana .. \SC.. \EN{0050070151}pravaaraNaM tu baalaanaaM puurvma kaaryamiti shrutiH . \EN{0050070153}tasmaat.h pravaaraNaM puurvamarhaH paartho dhana.njayaH .. \SC.. \EN{0050070161}mat.h sa.nhanana tulyaanaaM gopaanaamarbudaM mahat.h . \EN{0050070163}naaraayaNeti khyaataaH sarve sa.ngraama yodhinaH .. \SC.. \hash \EN{0050070171}te vaa yudhi duraadharshhaa bhavantvekasya sainikaaH . \EN{0050070173}ayudhyamaanaH sa.ngraame nyasta shastro.ahamekataH .. \SC.. \EN{0050070181}aabhyaamanyataraM paartha yat.h te hR^idyataraM matam.h . \EN{0050070183}tad.h vR^iNiitaaM bhavaan.h agre pravaaryastvaM hi dharmataH .. \SC.. \EN{0050070191}evaM uktastu kR^ishhNena kuntii putro dhana.njayaH . \hash \EN{0050070193}ayudhyamaanaM sa.ngraame varayaamaasa keshavam.h .. \SC.. \EN{0050070201}sahasraaNaaM sahasraM tu yodhaanaaM praapya bhaarata . \EN{0050070203}kR^ishhNaM chaapahR^itaM GYaatvaa saMpraapa paramaaM mudam.h .. \SC..20 \hash \EN{0050070211}duryodhanastu tat.h sainyaM sarvamaadaaya paarthivaH . \EN{0050070213}tato.abhyayaad.h bhiima balo rauhiNeyaM mahaa balam.h .. \SC.. \EN{0050070221}sarvaM chaagamane hetuM sa tasmai sa.nnyavedayat.h . \EN{0050070223}pratyuvaacha tataH shaurirdhaartaraashhTramidaM vachaH .. \SC.. \EN{0050070231}viditaM te nara vyaaghra sarvaM bhavitumarhati . \EN{0050070233}yan.h mayoktaM viraaTasya puraa vaivaahike tadaa .. \SC.. \EN{0050070241}nigR^ihyokto hR^ishhiikeshastvad.h arthaM kuru nandana . \EN{0050070243}mayaa saMbandhakaM tulyamiti raajan.h punaH punaH .. \SC.. \EN{0050070251}na cha tad.h vaakyaM uktaM vai keshavaH pratyapadyata . \EN{0050070253}na chaahaM utsahe kR^ishhNaM vinaa sthaatumapi kshaNam.h .. \SC.. \EN{0050070261}naahaM sahaayaH paarthaanaaM naapi duryodhanasya vai . \EN{0050070263}iti me nishchitaa buddirvaasudevamavekshya ha .. \SC.. \EN{0050070271}jaato.asi bhaarate va.nshe sarva paarthiva puujite . \EN{0050070273}gachchha yudhyasva dharmeNa kshaatreNa bharata R^ishhabha .. \SC.. \EN{0050070281}ityevaM uktaH sa tadaa parishhvajya halaayudham.h . \EN{0050070283}kR^ishhNaM chaapahR^itaM GYaatvaa yuddhaan.h mene jitaM jayam.h .. \SC.. \EN{0050070291}so.abhyayaat.h kR^ita varmaaNaM dhR^itaraashhTra suto nR^ipaH . \EN{0050070293}kR^ita varmaa dadau tasya senaamakshauhiNiiM tadaa .. \SC.. \EN{0050070301}sa tena sarva sainyena bhiimena kuru nandanaH . \hash \EN{0050070303}vR^itaH pratiyayau hR^ishhTaH suhR^idaH saMpraharshhayan.h .. \SC..30 \EN{0050070311}gate duryodhane kR^ishhNaH kiriiTinamathaabraviit.h . \EN{0050070313}ayudhyamaanaH kaaM buddhimaasthaayaahaM tvayaa vR^itaH .. \SC.. \EN{0050070321}bhavaan.h samarthastaan.h sarvaan.h nihantuM naatra sa.nshayaH . \hash \EN{0050070323}nihantumahamapyekaH samarthaH purushhottama .. \SC.. \EN{0050070331}bhavaa.nstu kiirtimaam.h.N lloke tad.h yashastvaaM gamishhyati . \EN{0050070333}yashasaa chaahamapyarthii tasmaad.h asi mayaa vR^itaH .. \SC.. \EN{0050070341}saarathyaM tu tvayaa kaaryamiti me maanasaM sadaa . \EN{0050070343}chira raatrepsitaM kaamaM tad.h bhavaan.h kartumarhati .. \SC.. \EN{0050070351}upapannamidaM paartha yat.h spardhethaa mayaa saha . \hash \EN{0050070353}saarathyaM te karishhyaami kaamaH saMpadyataaM tava .. \SC.. \EN{0050070361}evaM pramuditaH paarthaH kR^ishhNena sahitastadaa . \hash \EN{0050070363}vR^ito daashaarha pravaraiH punaraayaad.h yudhishhThiram.h .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %36 \EN{0050080011}shalyaH shrutvaa tu duutaanaaM sainyena mahataa vR^itaH . {v} \EN{0050080013}abhyayaat.h paaNDavaan.h raajan.h saha putrairmahaa rathaiH .. \SC.. \EN{0050080021}tasya senaa nivesho.abhuud.h adhyardhamiva yojanam.h . \EN{0050080023}tathaa hi bahulaaM senaaM sa bibharti nara R^ishhabhaH .. \SC.. \EN{0050080031}vichitra kavachaaH shuuraa vichitra dhvaja kaarmukaaH . \EN{0050080033}vichitraabharaNaaH sarve vichitra ratha vaahanaaH .. \SC.. \EN{0050080041}sva desha veshhaabharaNaa viiraaH shata sahasrashaH . \EN{0050080043}tasya senaa praNetaaro babhuuvuH kshatriya R^ishhabhaaH .. \SC.. \EN{0050080051}vyathayann.h iva bhuutaani kaMpayann.h iva mediniim.h . \EN{0050080053}shanairvishraamayan.h senaaM sa yayau yena paaNDavaH .. \SC.. \EN{0050080061}tato duryodhanaH shrutvaa mahaa senaM mahaa ratham.h . \EN{0050080063}upaayaantamabhidrutya svayamaanarcha bhaarata .. \SC.. \EN{0050080071}kaarayaamaasa puujaa.arthaM tasya duryodhanaH sabhaaH . \EN{0050080073}ramaNiiyeshhu desheshhu ratna chitraaH svala.nkR^itaaH .. \SC.. \EN{0050080081}sa taaH sabhaaH samaasaadya puujyamaano yathaa.amaraH . \EN{0050080083}duryodhanasya sachivairdeshe deshe yathaa.arhataH . \EN{0050080085}aajagaama sabhaamanyaaM devaavasatha varchasam.h .. \SC.. \EN{0050080091}sa tatra vishhayairyuktaH kalyaaNairatimaanushhaiH . \EN{0050080093}mene abhyadhikamaatmaanamavamene pura.ndaram.h .. \SC.. \EN{0050080101}paprachchha sa tataH preshhyaan.h prahR^ishhTaH kshatriya R^ishhabhaH . \EN{0050080103}yudhishhThirasya purushhaaH ke nu chakruH sabhemaaH . \hash \EN{0050080105}aaniiyantaaM sabhaa kaaraaH pradeyaarhaa hi me mataaH .. \SC..10 \EN{0050080111}guuDho duryodhanastatra darshayaamaasa maatulam.h . \EN{0050080113}taM dR^ishhTvaa madra raajastu GYaatvaa yatnaM cha tasya tam.h . \EN{0050080115}parishhvajyaabraviit.h priitaishhTo.artho gR^ihyataamiti .. \SC.. \hash \EN{0050080121}satya vaag.h bhava kalyaaNa varo vai mama diiyataam.h . \hash \EN{0050080123}sarva senaa praNetaa me bhavaan.h bhavitumarhati .. \SC.. \EN{0050080131}kR^itamityabraviit.h shalyaH kimanyat.h kriyataamiti . \hash \EN{0050080133}kR^itamityeva gaandhaariH pratyuvaacha punaH punaH .. \SC.. \EN{0050080141}sa tathaa shalyamaamantrya punaraayaat.h svakaM puram.h . \hash \EN{0050080143}shalyo jagaama kaunteyaan.h aakhyaatuM karma tasya tat.h .. \SC.. \EN{0050080151}upaplavyaM sa gatvaa tu skandhaavaaraM pravishya cha . \EN{0050080153}paaNDavaan.h atha taan.h sarvaan.h shalyastatra dadarsha ha .. \SC.. \EN{0050080161}sametya tu mahaa baahuH shalyaH paaNDu sutaistadaa . \EN{0050080163}paadyamarghyaM cha gaaM chaiva pratyagR^ihNaad.h yathaa vidhi .. \SC.. \EN{0050080171}tataH kushala puurvaM sa madra raajo.ari suudanaH . \EN{0050080173}priityaa paramayaa yuktaH samaashlishhya yudhishhThiram.h .. \SC.. \EN{0050080181}tathaa bhiimaarjunau hR^ishhTau svasriiyau cha yamaavubhau . \EN{0050080183}aasane chopavishhTastu shalyaH paarthaM uvaacha ha .. \SC.. \EN{0050080191}kushalaM raaja shaarduula kachchit.h te kuru nandana . \EN{0050080193}araNya vaasaad.h dishhTyaa.asi vimukto jayataaM vara .. \SC.. \EN{0050080201}sudushhkaraM kR^itaM raajan.h nirjane vasataa vane . \EN{0050080203}bhraatR^ibhiH saha raajendra kR^ishhNayaa chaanayaa saha .. \SC..20 \EN{0050080211}aGYaata vaasaM ghoraM cha vasataa dushhkaraM kR^itam.h . \EN{0050080213}duHkhameva kutaH saukhyaM raajya bhrashhTasya bhaarata .. \SC.. \EN{0050080221}duHkhasyaitasya mahato dhaartaraashhTra kR^itasya vai . \EN{0050080223}avaapsyasi sukhaM raajan.h hatvaa shatruun.h para.ntapa .. \SC.. \EN{0050080231}viditaM te mahaa raaja loka tattvaM naraadhipa . \EN{0050080233}tasmaal lobha kR^itaM ki.nchit.h tava taata na vidyate .. \SC.. \EN{0050080241}tato.asyaakathayad.h raajaa duyodhana samaagamam.h . \EN{0050080243}tachcha shushruushhitaM sarvaM vara daanaM cha bhaarata .. \SC.. \EN{0050080251}sukR^itaM te kR^itaM raajan.h prahR^ishhTenaantaraatmanaa . \hash \EN{0050080253}duryodhanasya yad.h viira tvayaa vaachaa pratishrutam.h . \EN{0050080255}ekaM tvichchhaami bhadraM te kriyamaaNaM mahii pate .. \SC.. \EN{0050080261}bhavaan.h iha mahaa raaja vaasudeva samo yudhi . \EN{0050080263}karNaarjunaabhyaaM saMpraapte dvairathe raaja sattama . \EN{0050080265}karNasya bhavataa kaaryaM saarathyaM naatra sa.nshayaH .. \SC.. \hash \EN{0050080271}tatra paalyo.arjuno raajan.h yadi mat.h priyamichchhasi . \EN{0050080273}tejo vadhashcha te kaaryaH sauterasmajjayaa vahaH . \EN{0050080275}akartavyamapi hyetat.h kartumarhasi maatula .. \SC.. \EN{0050080281}shR^iNu paaNDava bhadraM te yad.h braviishhi duraatmanaH . \EN{0050080283}tejo vadha nimittaM maaM suuta putrasya samyuge .. \SC.. \hash \EN{0050080291}ahaM tasya bhavishhyaami sa.ngraame saarathirdhruvam.h . \EN{0050080293}vaasudevena hi samaM nityaM maaM sa hi manyate .. \SC.. \EN{0050080301}tasyaahaM kuru shaarduula pratiipamahitaM vachaH . \EN{0050080303}dhruvaM sa.nkathayishhyaami yoddhu kaamasya samyuge .. \SC..30 \EN{0050080311}bhavishhyati sukhaM hantuM satyametad.h braviimi te .. \SC.. \hash \EN{0050080321}evametat.h karishhyaami yathaa taata tvamaattha maam.h . \EN{0050080323}yachchaanyad.h api shakshyaami tat.h karishhyaami te priyam.h .. \SC.. \EN{0050080331}yachcha duHkhaM tvayaa praaptaM dyuute vai kR^ishhNayaa saha . \EN{0050080333}parushhaaNi cha vaakyaani suuta putra kR^itaani vai .. \SC.. \EN{0050080341}jaTaa.asuraat.h parikleshaH kiichakaachcha mahaa dyute . \EN{0050080343}draupadyaa.adhigataM sarvaM damayantyaa yathaa.ashubham.h .. \SC.. \EN{0050080351}sarvaM duHkhamidaM viira sukhodarkaM bhavishhyati . \EN{0050080353}naatra manyustvayaa kaaryo vidhirhi balavattaraH .. \SC.. \EN{0050080361}duHkhaani hi mahaatmaanaH praapnuvanti yudhishhThira . \EN{0050080363}devairapi hi duHkhaani praaptaani jagatii pate .. \SC.. \EN{0050080371}indreNa shruuyate raajan.h sa bhaaryeNa mahaatmanaa . \EN{0050080373}anubhuutaM mahad.h duHkhaM deva raajena bhaarata .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %37 \EN{0050090011}kathamindreNa raajendra sa bhaaryeNa mahaatmanaa . {y} \EN{0050090013}duHkhaM praaptaM paraM ghorametad.h ichchhaami veditum.h .. \SC.. \EN{0050090021}shR^iNu raajan.h puraa vR^ittamitihaasaM puraatanam.h . {z} \EN{0050090023}sa bhaaryeNa yathaa praaptaM duHkhamidnreNa bhaarata .. \SC.. \EN{0050090031}tvashhTaa prajaa patirhyaasiid.h deva shreshhTho mahaa tapaaH . \EN{0050090033}sa putraM vai trishirasamindra drohaat.h kilaasR^ijat.h .. \SC.. \EN{0050090041}endraM sa praarthayat.h sthaanaM vishva ruupo mahaa dyutiH . \EN{0050090043}taistribhirvadanairghoraiH suuryendu jvalanopamaiH .. \SC.. \EN{0050090051}vedaan.h ekena so.adhiite suraamekena chaapibat.h . \EN{0050090053}ekena cha dishaH sarvaaH pibann.h iva niriikshate .. \SC.. \EN{0050090061}sa tapasvii mR^idurdaanto dharme tapasi chodyataH . \EN{0050090063}tapo.atapyan.h mahat.h tiivraM sudushcharamari.ndama .. \SC.. \EN{0050090071}tasya dR^ishhTvaa tapo viiryaM sattvaM chaamita tejasaH . \EN{0050090073}vishhaadamagamat.h shakrendryo.ayaM maa bhaved.h iti .. \SC.. \hash \EN{0050090081}kathaM sajjeta bhogeshhu na cha tapyen.h mahat.h tapaH . \EN{0050090083}vivardhamaanastrishiraaH sarvma tri bhuvanaM graset.h .. \SC.. \EN{0050090091}iti sa.nchintya bahudhaa buddhimaan.h bharata R^ishhabha . \EN{0050090093}aaGYaapayat.h so.apsarasastvashhTR^i putra pralobhane .. \SC.. \EN{0050090101}yathaa sa sajjet.h tri shiraaH kaama bhogeshhu vai bhR^isham.h . \hash \EN{0050090103}kshipraM kuruta gachchhadhvaM pralobhayata maa chiram.h .. \SC..10 \EN{0050090111}shR^i.ngaara veshhaaH sushroNyo bhaavairyuktaa mano haraiH . \hash \EN{0050090113}pralobhayata bhadraM vaH shamayadhvaM bhayaM mama .. \SC.. \EN{0050090121}asvasthaM hyaatmanaa.a.atmaanaM lakshayaami varaa.nganaaH . \EN{0050090123}bhayametan.h mahaa ghoraM kshipraM naashayataabalaaH .. \SC.. \EN{0050090131}tathaa yatnaM karishhyaamaH shakra tasya pralobhane . \EN{0050090133}yathaa naavaapsyasi bhayaM tasmaad.h bala nishhuudana .. \SC.. \EN{0050090141}nirdahann.h iva chakshurbhyaaM yo.asaavaaste tapo nidhiH . \EN{0050090143}taM pralobhayituM deva gachchhaamaH sahitaa vayam.h . \EN{0050090145}yatishhyaamo vashe kartuM vyapanetuM cha te bhayam.h .. \SC.. \EN{0050090151}indreNa taastvanuGYaataa jagmustri shiraso.antikam.h . \EN{0050090153}tatra taa vividhairbhaavairlobhayantyo varaa.nganaaH . \EN{0050090155}nR^ityaM sa.ndarshayantyashcha tathaivaa.ngeshhu saushhThavam.h .. \SC.. \EN{0050090161}vicheruH saMpraharshhaM cha naabhyagachchhan.h mahaa tapaaH . \EN{0050090163}indriyaaNi vashe kR^itvaa puurNa saagara sa.nnibhaH .. \SC.. \EN{0050090171}taastu yatnaM paraM kR^itvaa punaH shakraM upasthitaaH . \hash \EN{0050090173}kR^itaaJNjali puTaaH sarvaa deva raajamathaabruvan.h .. \SC.. \EN{0050090181}na sa shakyaH sudurdharshho dhairyaachchaalayituM prabho . \EN{0050090183}yat.h te kaaryaM mahaa bhaaga kriyataaM tad.h anantaram.h .. \SC.. \EN{0050090191}saMpuujyaapsarasaH shakro visR^ijya cha mahaa matiH . \EN{0050090193}chintayaamaasa tasyaiva vadhopaayaM mahaatmanaH .. \SC.. \EN{0050090201}sa tuushhNiiM chintayan.h viiro deva raajaH prataapavaan.h . \EN{0050090203}vinishchita matirdhiimaan.h vadhe tri shiraso.abhavat.h .. \SC..20 \EN{0050090211}vajramasya kshipaamyadya sa kshipraM na bhavishhyati . \EN{0050090213}shatruH pravR^iddho nopekshyo durbalo.api baliiyasaa .. \SC.. \EN{0050090221}shaastra buddhyaa vinishchitya kR^itvaa buddhiM vadhe dR^iThaam.h . \EN{0050090223}atha vaishvaanara nibhaM ghora ruupaM bhayaavaham.h . \EN{0050090225}mumocha vajraM sa.nkruddhaH shakrastri shirasaM prati .. \SC.. \EN{0050090231}sa papaata hatastena vajreNa dR^iDhamaahataH . \EN{0050090233}parvatasyeva shikharaM praNunnaM medinii tale .. \SC.. \EN{0050090241}taM tu vajra hataM dR^ishhTvaa shayaanamachalopamam.h . \EN{0050090243}na sharma lebhe devendro diipitastasya tejasaa . \EN{0050090245}hato.api diipta tejaaH sa jiivann.h iva cha dR^ishyate .. \SC.. \hash \EN{0050090251}abhitastatra takshaaNaaM ghaTamaanaM shachii patiH . \EN{0050090253}apashyad.h abraviichchainaM sa tvaraM paaka shaasanaH . \EN{0050090255}kshipraM chhindhi shiraa.nsyasya kurushhva vachanaM mama .. \SC.. \EN{0050090261}mahaa skandho bhR^ishaM hyeshha parashurna tarishhyati . \EN{0050090263}kartuM chaahaM na shakshyaami karma sadbhirvigarhitam.h .. \SC.. \EN{0050090271}maa bhaistvaM kshiprametad.h vai kurushhva vachanaM mama . \EN{0050090273}mat.h prasaadaadd.h hi te shastra varja kalpaM bhavishhyati .. \SC.. \hash \EN{0050090281}kaM bhavantamahaM vidyaaM ghora karmaaNamadya vai . \hash \EN{0050090283}etad.h ichchhaamyahaM shrotuM tattvena kathayasva me .. \SC.. \EN{0050090291}ahamindro deva raajastakshan.h viditamastu te . \EN{0050090293}kurushhvaitad.h yathoktaM me takshan.h maa tvaM vichaaraya .. \SC.. \EN{0050090301}kruureNa naapatrapase kathaM shakreha karmaNaa . \EN{0050090303}R^ishhi putramimaM hatvaa brahma hatyaa bhayaM na te .. \SC..30 \EN{0050090311}pashchaad.h dharmaM charishhyaami paavanaarthaM sudushcharam.h . \EN{0050090313}shatrureshha mahaa viiryo vajreNa nihato mayaa .. \SC.. \EN{0050090321}adyaapi chaahaM udvignastakshann.h asmaad.h bibhemi vai . \EN{0050090323}kshipraM chhindhi shiraa.nsi tvaM karishhye anugrahaM tava .. \SC.. \EN{0050090331}shiraH pashoste daasyanti bhaagaM yaGYeshhu maanavaaH . \EN{0050090333}eshha te anugrahastakshan.h kshipraM kuru mama priyam.h .. \SC.. \EN{0050090341}etat.h shrutvaa tu takshaa sa mahendra vachanaM tadaa . \EN{0050090343}shiraa.nsyatha tri shirasaH kuThaareNaachhinat.h tadaa .. \SC.. \EN{0050090351}nikR^itteshhu tatasteshhu nishhkraama.nstrishiraastvatha . \EN{0050090353}kapiJNjalaastittiraashcha kalavi.nkaashcha sarvashaH .. \SC.. \EN{0050090361}yena vedaan.h adhiite sma pibate somameva cha . \EN{0050090363}tasmaad.h vaktraad.h nivishhpetuH kshipraM tasya kapiJNjalaaH .. \SC.. \EN{0050090371}yena sarvaa disho raajan.h piibann.h iva niriikshate . \EN{0050090373}tasmaad.h vaktraad.h vinishhpetustittiraastasya paaNDava .. \SC.. \EN{0050090381}yat.h suraapaM tu tasyaasiid.h vaktraM trishirasastadaa . \EN{0050090383}kalavi.nkaa vinishhpetustenaasya bharata R^ishhabha .. \SC.. \EN{0050090391}tatasteshhu nikR^itteshhu vijvaro maghavaan.h abhuut.h . \EN{0050090393}jagaama tridivaM hR^ishhTastakshaa.api sva gR^ihaan.h yayau .. \SC.. \EN{0050090401}tvashhTaa prajaapatiH shrutvaa shakreNaatha hataM sutam.h . \EN{0050090403}krodha samrakta nayanaidaM vachanamabraviit.h .. \SC..40 \hash \EN{0050090411}tapyamaanaM tapo nityaM kshaantaM daantaM jitendriyam.h . \EN{0050090413}anaaparaadhinam(!) yasmaat.h putraM hi.nsitavaan.h mama .. \SC.. \EN{0050090421}tasmaat.h shakra vadhaarthaaya vR^itraM utpaadayaamyaham.h . \EN{0050090423}lokaaH pashyantu me viiryaM tapasashcha balaM mahat.h . \EN{0050090425}sa cha pashyatu devendro duraatmaa paapa chetanaH .. \SC.. \EN{0050090431}upaspR^ishya tataH kruddhastapasvii sumahaa yashaaH . \EN{0050090433}agniM hutvaa samutpaadya ghoraM vR^itraM uvaacha ha . \EN{0050090435}indra shatro vivardhasva prabhaavaat.h tapaso mama .. \SC.. \EN{0050090441}so.avardhata divaM stabdhvaa suurya vaishvaanaropamaH . \EN{0050090443}kiM karomi iti chovaacha kaala suuryaivoditaH . \hash \EN{0050090445}shakraM jahi iti chaapyukto jagaama tridivaM tataH .. \SC.. \EN{0050090451}tato yuddhaM samabhavad.h vR^itra vaasavayostadaa . \EN{0050090453}sa.nkruddhayormahaa ghoraM prasaktaM kuru sattama .. \SC.. \EN{0050090461}tato jagraaha devendraM vR^itro viiraH shata kratum.h . \EN{0050090463}apaavR^itya sa jagraasa vR^itraH krodha samanvitaH .. \SC.. \EN{0050090471}graste vaktreNa shakre tu saMbhraantaastridashaastadaa . \EN{0050090473}asR^ija.nste mahaa sattvaa jR^iMbhikaaM vR^itra naashiniim.h .. \SC.. \EN{0050090481}vijR^iMbhamaaNasya tato vR^itrasyaasyaad.h apaavR^itaat.h . \EN{0050090483}svaanya.ngaanyabhisa.nkshipya nishhkraanto bala suudanaH . \EN{0050090485}tataH prabhR^iti lokeshhu jR^iMbhikaa praaNi sa.nshritaa .. \SC.. \EN{0050090491}jahR^ishhushcha suraaH sarve dR^ishhTvaa shakraM viniHsR^itam.h . \EN{0050090493}tataH pravavR^ite yuddhaM vR^itra vaasavayoH punaH . \EN{0050090495}samrabdhayostadaa ghoraM suchiraM bharata R^ishhabha .. \SC.. \EN{0050090501}yadaa vyavardhata raNe vR^itro bala samanvitaH . \EN{0050090503}tvashhTustapo balaad.h vidvaa.nstadaa shakro nyavartata .. \SC.. \EN{0050090511}nivR^itte tu tadaa devaa vishhaadamagaman.h param.h . \EN{0050090513}sametya shakreNa cha te tvashhTustejo vimohitaaH . \EN{0050090515}amantrayanta te sarve munibhiH saha bhaarata .. \SC.. \EN{0050090521}kiM kaaryamiti te raajan.h vichintya bhaya mohitaaH . \EN{0050090523}jagmuH sarve mahaatmaanaM manobhirvishhNumavyayam.h . \EN{0050090525}upavishhTaa mandaraagre sarve vR^itra vadhepsavaH .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %52 \EN{0050100011}sarvaM vyaaptamidaM devaa vR^itreNa jagad.h avyayam.h . {i} \EN{0050100013}na hyasya sadR^ishaM ki.nchit.h pratighaataaya yad.h bhavet.h .. \SC.. \EN{0050100021}samartho hyabhavaM puurvamasamartho.asmi saaMpratam.h . \EN{0050100023}kathaM kuryaaM nu bhadraM vo dushhpradharshhaH sa me mataH .. \SC.. \EN{0050100031}tejasvii cha mahaatmaa cha yuddhe chaamita vikramaH . \EN{0050100033}graset.h tribhuvanaM sarvaM sa devaasura maanushham.h .. \SC.. \EN{0050100041}tasmaad.h vinishchayamimaM shR^iNudhvaM me diva okasaH . \EN{0050100043}vishhNoH kshayaM upaagamya sametya cha mahaatmanaa . \EN{0050100045}tena sammantrya vetsyaamo vadhopaayaM duraatmanaH .. \SC.. \EN{0050100051}evaM ukte maghavataa devaaH sa R^ishhi gaNaastadaa . \EN{0050100053}sharaNyaM sharaNaM devaM jagmurvishhNuM mahaa balam.h .. \SC.. \EN{0050100061}uuchushcha sarve deveshaM vishhNuM vR^itra bhayaarditaaH . \EN{0050100063}tvayaa lokaastrayaH kraantaastribhirvikramaNaiH prabho .. \SC.. \EN{0050100071}amR^itaM chaahR^itaM vishhNo daityaashcha nihataa raNe . \EN{0050100073}baliM baddhvaa mahaa daityaM shakro devaadhipaH kR^itaH .. \SC.. \EN{0050100081}tvaM prabhuH sarva lokaanaaM tvayaa sarvamidaM tatam.h . \hash \EN{0050100083}tvaM hi deva mahaa devaH sarva loka namaskR^itaH .. \SC.. \EN{0050100091}gatirbhava tvaM devaanaaM sendraaNaamamarottama . \EN{0050100093}jagad.h vyaaptamidaM sarvaM vR^itreNaasura suudana .. \SC.. \EN{0050100101}avashyaM karaNiiyaM me bhavataaM hitaM uttamam.h . \EN{0050100103}tasmaad.h upaayaM vakshyaami yathaa.asau na bhavishhyati .. \SC..10 \EN{0050100111}gachchhadhvaM sa R^ishhi gandharvaa yatraasau vishva ruupa dhR^ik.h . \EN{0050100113}saama tasya prayuJNjadhvaM tatainaM vijeshhyatha .. \SC.. \hash \EN{0050100121}bhavishhyati gatirdevaaH shakrasya mama tejasaa . \EN{0050100123}adR^ishyashcha pravekshyaami vajramasyaayudhottamam.h .. \SC.. \EN{0050100131}gachchhadhvaM R^ishhibhiH saardhaM gandharvaishcha surottamaaH . \EN{0050100133}vR^itrasya saha shakreNa sa.ndhiM kuruta maa chiram.h .. \SC.. \EN{0050100141}evaM uktaastu devena R^ishhayastridashaastathaa . \hash \EN{0050100143}yayuH sametya sahitaaH shakraM kR^itvaa puraHsaram.h .. \SC.. \EN{0050100151}samiipametya cha tadaa sarvaiva mahaa ojasaH . \hash \EN{0050100153}taM tejasaa prajvalitaM pratapantaM disho dasha .. \SC.. \EN{0050100161}grasantamiva lokaa.nstriin.h suuryaa chandramasau yathaa . \EN{0050100163}dadR^ishustatra te vR^itraM shakreNa saha devataaH .. \SC.. \EN{0050100171}R^ishhayo.atha tato.abhyetya vR^itraM uuchuH priyaM vachaH . \EN{0050100173}vyaaptaM jagad.h idaM sarvaM tejasaa tava durjaya .. \SC.. \EN{0050100181}na cha shaknoshhi nirjetuM vaasavaM bhuuri vikramam.h . \EN{0050100183}yudhytatoshchaapi vaaM kaalo vyatiitaH sumahaan.h iha .. \SC.. \EN{0050100191}piiDyante cha prajaaH sarvaaH sa devaasura maanavaaH . \EN{0050100193}sakhyaM bhavatu te vR^itra shakreNa saha nityadaa . \EN{0050100195}avaapsyasi sukhaM tvaM cha shakra lokaa.nshcha shaashvataan.h .. \SC.. \EN{0050100201}R^ishhi vaakyaM nishamyaatha sa vR^itraH sumahaa balaH . \EN{0050100203}uvaacha taa.nstadaa sarvaan.h praNamya shirasaa.asuraH .. \SC..20 \EN{0050100211}sarve yuuyaM mahaa bhaagaa gandharvaashchaiva sarvashaH . \EN{0050100213}yad.h bruuta tat.h shrutaM sarvaM mamaapi shR^iNutaanaghaaH .. \SC.. \EN{0050100221}sa.ndhiH kathaM vai bhavitaa mama shakrasya chobhayoH . \EN{0050100223}tejasorhi dvayordevaaH sakhyaM vai bhavitaa katham.h .. \SC.. \EN{0050100231}sakR^it.h sataaM sa.ngataM lipsitavyam.h . tataH paraM bhavitaa bhavyameva . {R^ishhayah} \EN{0050100233}naatikramet.h sat.h purushheNa sa.ngatam.h . tasmaat.h sataaM sa.ngataM lipsitavyam.h .. \SC.. \EN{0050100241}dR^iDhaM sataaM sa.ngataM chaapi nityam.h . bruuyaachchaarthaM hyartha kR^ichchhreshhu dhiiraH . \EN{0050100243}mahaa.arthavat.h sat.h prushheNa sa.ngatam.h . tasmaat.h santaM na jighaa.nseta dhiiraH .. \SC.. \EN{0050100251}indraH sataaM sammatashcha nivaasashcha mahaatmanaam.h . \EN{0050100253}satya vaadii hyadiinashcha dharmavit.h su vinishchitaH .. \SC.. \hash \EN{0050100261}tena te saha shakreNa sa.ndhirbhavatu shaashvataH . \EN{0050100263}evaM vishvaasamaagachchha maa te bhuud.h buddhiranyathaa .. \SC.. \EN{0050100271}mahaR^ishhi vachanaM shrutvaa taan.h uvaacha mahaa dyutiH . \EN{0050100273}avashyaM bhagavanto me maananiiyaastapasvinaH .. \SC.. \EN{0050100281}braviimi yad.h ahaM devaastat.h sarvaM kriyataamiha . \EN{0050100283}tataH sarvaM karishhyaami yad.h uuchurmaaM dvija R^ishhabhaaH .. \SC.. \EN{0050100291}na shushhkeNa na chaardreNa naashmanaa na cha daaruNaa . \EN{0050100293}na shasreNa na vajreNa na divaa na tathaa nishi .. \SC.. \EN{0050100301}vadhyo bhaveyaM viprendraaH shakrasya saha daivataiH . \EN{0050100303}evaM me rochate sa.ndhiH shakreNa saha nityadaa .. \SC..30 \EN{0050100311}baaDhamityeva R^ishhayastaM uuchurbharata R^ishhabha . \hash \EN{0050100313}evaM kR^ite tu sa.ndhaane vR^itraH pramudito.abhavat.h .. \SC.. \EN{0050100321}yattaH sadaa.abhavachchaapi shakro.amarshha samanvitaH . \EN{0050100323}vR^itrasya vadha samyuktaan.h upaayaan.h anuchintayan.h . \EN{0050100325}randhraanveshhii samudvignaH sadaa.abhuud.h bala vR^itrahaa .. \SC.. \EN{0050100331}sa kadaachit.h samudraante tamapashyan.h mahaa.asuram.h . \EN{0050100333}sa.ndhyaa kaalopaavR^itte muhuurte ramya daaruNe .. \SC.. \hash \EN{0050100341}tataH sa.nchintya bhagavaan.h vara daanaM mahaatmanaH . \EN{0050100343}sa.ndhyeyaM vartate raudraa na raatrirdivasaM na cha . \EN{0050100345}vR^itrashchaapashya vadhyo.ayaM mama sarva haro ripuH .. \SC.. \EN{0050100351}yadi vR^itraM na hanmyadya vaJNchayitvaa mahaa.asuram.h . \EN{0050100353}mahaa balaM mahaa kaayaM na me shreyo bhavishhyati .. \SC.. \EN{0050100361}evaM sa.nchintayann.h eva shakro vishhNumanusmaran.h . \EN{0050100363}atha phenaM tadaa.apashyat.h samudre parvatopamam.h .. \SC.. \EN{0050100371}naayaM shushhko na chaardro.ayaM na cha shastramidaM tathaa . \EN{0050100373}enaM kshepsyaami vR^itrasya kshaNaad.h eva nashishhyati .. \SC.. \hash \EN{0050100381}sa vajramatha phenaM taM kshipraM vR^itre nisR^ishhTavaan.h . \EN{0050100383}pravishya phenaM taM vishhNuratha vR^itraM vyanaashayat.h .. \SC.. \EN{0050100391}nihate tu tato vR^itre disho vitimiraa.abhavan.h . \EN{0050100393}pravavau cha shivo vaayuH prajaashcha jahR^ishhustadaa .. \SC.. \EN{0050100401}tato devaaH sa gandharvaa yaksha raakshasa pannagaaH . \EN{0050100403}R^ishhayashcha mahendraM tamastuvan.h vividhaiH stavaiH .. \SC..40 \EN{0050100411}namaskR^itaH sarva bhuutaiH sarva bhuutaani saantvayan.h . \EN{0050100413}hata shatruH prahR^ishhTaatmaa vaasavaH saha daivataiH . \EN{0050100415}vishhNuM tribhuvana shreshhThaM puujayaamaasa dharmavit.h .. \SC.. \EN{0050100421}tato hate mahaa viirye vR^itre deva bhayaM kare . \EN{0050100423}anR^itenaabhibhuuto.abhuut.h shakraH parama durmanaaH . \EN{0050100425}traishiirshhayaa.abhibhuutashcha sa puurvaM brahma hatyayaa .. \SC.. \EN{0050100431}so.antamaashritya lokaanaaM nashhTa sa.nGYo vichetanaH . \EN{0050100433}na praaGYaayata devendrastvabhibhuutaH sva kalmashhaiH . \EN{0050100435}pratichchhanno vasatyapsu cheshhTamaanaivoragaH .. \SC.. \hash \EN{0050100441}tataH pranashhTe devendre brahma hatyaa bhayaardite . \EN{0050100443}bhuumiH pradhvasta sa.nkaashaa nirvR^ikshaa shushhka kaananaa . \EN{0050100445}vichchhinna srotaso nadyaH saraa.nsyanudakaani cha .. \SC.. \EN{0050100451}sa.nkshobhashchaapi sattvaanaamanaavR^ishhTi kR^ito.abhavat.h . \hash \EN{0050100453}devaashchaapi bhR^ishaM trastaastathaa sarve maharshhayaH .. \SC.. \EN{0050100461}araajakaM jagat.h sarvamabhibhuutaM upadravaiH . \EN{0050100463}tato bhiitaa.abhavan.h devaaH ko no raajaa bhaved.h iti .. \SC.. \EN{0050100471}divi deva R^ishhayashchaapi deva raaja vinaakR^itaaH . \EN{0050100473}na cha sma kashchid.h devaanaaM raajyaaya kurute manaH .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %47 \EN{0050110011}R^ishhayo.athaabruvan.h sarve devaashcha tridasheshvaraaH . {z} \EN{0050110013}ayaM vai nahushhaH shriimaan.h deva raajye abhishhichyataam.h . \EN{0050110015}te gatvaa.athaabruvan.h sarve raajaa no bhava paarthiva .. \SC.. \EN{0050110021}sa taan.h uvaacha nahushho devaan.h R^ishhi gaNaa.nstathaa . \EN{0050110023}pitR^ibhiH sahitaan.h raajan.h pariipsan.h hitamaatmanaH .. \SC.. \EN{0050110031}durbalo.ahaM na me shaktirbhavataaM paripaalane . \EN{0050110033}balavaan.h jaayate raajaa balaM shakre hi nityadaa .. \SC.. \EN{0050110041}tamabruvan.h punaH sarve devaaH sa R^ishhi purogamaaH . \EN{0050110043}asmaakaM tapasaa yuktaH paahi raajyaM trivishhTape .. \SC.. \EN{0050110051}paraspara bhayaM ghoramasmaakaM hi na sa.nshayaH . \EN{0050110053}abhishhichyasva raajendra bhava raajaa trivishhTape .. \SC.. \EN{0050110061}deva daanava yakshaaNaaM R^ishhiiNaaM rakshasaaM tathaa . \EN{0050110063}pitR^i gandharva bhuutaanaaM chakshurvishhaya vartinaam.h . \EN{0050110065}tejaadaasyase pashyan.h balavaa.nshcha bhavishhyasi .. \SC.. \hash \EN{0050110071}dharmaM puraskR^itya sadaa sarva lokaadhipo bhava . \EN{0050110073}brahma R^ishhii.nshchaapi devaa.nshcha gopaayasva trivishhTape .. \SC.. \EN{0050110081}sudurlabhaM varaM labdhvaa praapya raajyaM trivishhTape . \EN{0050110083}dharmaatmaa satataM bhuutvaa kaamaatmaa samapadyata .. \SC.. \EN{0050110091}devodyaaneshhu sarveshhu nandanopavaneshhu cha . \EN{0050110093}kailaase himavat.h pR^ishhThe mandare shveta parvate . \EN{0050110095}sahye mahendre malaye samudreshhu saritsu cha .. \SC.. \EN{0050110101}apsarobhiH parivR^ito deva kanyaa samaavR^itaH . \EN{0050110103}nahushho deva raajaH san.h kriiDan.h bahu vidhaM tadaa .. \SC..10 \EN{0050110111}shR^iNvan.h divyaa bahu vidhaaH kathaaH shruti mano haraaH . \EN{0050110113}vaaditraaNi cha sarvaaNi giitaM cha madhura svaram.h .. \SC.. \EN{0050110121}vishvaavasurnaaradashcha gandharvaapsarasaaM gaNaaH . \EN{0050110123}R^itavaH shhaT cha devendraM muurtimantopasthitaaH . \hash \EN{0050110125}maarutaH surabhirvaati manoGYaH sukha shiitalaH .. \SC.. \EN{0050110131}evaM hi kriiDatastasya nahushhasya mahaatmanaH . \EN{0050110133}saMpraaptaa darshanaM devii shakrasya mahishhii priyaa .. \SC.. \EN{0050110141}sa taaM sa.ndR^ishya dushhTaatmaa praaha sarvaan.h sabhaasadaH . \hash \EN{0050110143}indrasya mahishhii devii kasmaan.h maaM nopatishhThati .. \SC.. \EN{0050110151}ahamindro.asmi devaanaaM lokaanaaM cha tatheshvaraH . \EN{0050110153}aagachchhatu shachii mahyaM kshipramadya niveshanam.h .. \SC.. \EN{0050110161}tat.h shrutvaa durmanaa devii bR^ihaspatiM uvaacha ha . \EN{0050110163}raksha maaM nahushhaad.h brahma.nstavaasmi sharaNaM gataa .. \SC.. \EN{0050110171}sarva lakshaNa saMpannaaM brahmastvaM maaM prabhaashhase . \EN{0050110173}deva raajasya dayitaamatyanta sukha bhaaginiim.h .. \SC.. \EN{0050110181}avaidhavyena samyuktaameka patniiM pati vrataam.h . \EN{0050110183}uktavaan.h asi maaM puurvaM R^itaaM taaM kuru vai giram.h .. \SC.. \EN{0050110191}nokta puurvaM cha bhagavan.h mR^ishhaa te ki.nchid.h iishvara . \EN{0050110193}tasmaad.h etad.h bhavet.h satyaM tvayoktaM dvija sattama .. \SC.. \EN{0050110201}bR^ihaspatirathovaachendraaNiiM bhaya mohitaam.h . \hash \EN{0050110203}yad.h uktaa.asi mayaa devi satyaM tad.h bhavitaa dhruvam.h .. \SC..20 \hash \EN{0050110211}drakshyase deva raajaanamindraM shiighramihaagatam.h . \EN{0050110213}na bhetavyaM cha nahushhaat.h satyametad.h braviimi te . \EN{0050110215}samaanayishhye shakreNa nachiraad.h bhavatiimaham.h .. \SC.. \EN{0050110221}atha shushraava nahushhendraaNiiM sharaNaM gataam.h . \hash \EN{0050110223}bR^ihaspatera.ngirasashchukrodha sa nR^ipastadaa .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %22 \EN{0050120011}kruddhaM tu nahushhaM GYaatvaa devaaH sa R^ishhi purogamaaH . {z} \EN{0050120013}abruvan.h deva raajaanaM nahushhaM ghora darshanam.h .. \SC.. \EN{0050120021}deva raaja jahi krodhaM tvayi kruddhe jagad.h vibho . \EN{0050120023}trastaM saasura gandharvaM sa kimnara mahoragam.h .. \SC.. \EN{0050120031}jahi krodhamimaM saadho na krudhyanti bhavad.h vidhaaH . \EN{0050120033}parasya patnii saa devii prasiidasva sureshvara .. \SC.. \EN{0050120041}nivartaya manaH paapaat.h para daaraa.abhimarshanaat.h . \EN{0050120043}deva raajo.asi bhadraM te prajaa dharmeNa paalaya .. \SC.. \EN{0050120051}evaM ukto na jagraaha tad.h vachaH kaama mohitaH . \EN{0050120053}atha devaan.h uvaachedamindraM prati suraadhipaH .. \SC.. \EN{0050120061}ahalyaa dharshhitaa puurvaM R^ishhi patnii yashasvinii . \EN{0050120063}jiivato bharturindreNa sa vaH kiM na nivaaritaH .. \SC.. \EN{0050120071}bahuuni cha nR^isha.nsaani kR^itaani indreNa vai puraa . \EN{0050120073}vaidharmyaaNyupadhaashchaiva sa vaH kiM na nivaaritaH .. \SC.. \EN{0050120081}upatishhThatu maaM devii . etad.h asyaa hitaM param.h . \hash \EN{0050120083}yushhmaakaM cha sadaa devaaH shivamevaM bhavishhyati .. \SC.. \EN{0050120091}indraaNiimaanayishhyaamo yathechchhasi divaspate . \EN{0050120093}jahi krodhamimaM viira priito bhava sureshvara .. \SC.. \EN{0050120101}ityuktvaa te tadaa devaaR^ishhibhiH saha bhaarata . \hash \EN{0050120103}jagmurbR^ihaspatiM vaktumindraaNiiM chaashubhaM vachaH .. \SC..10 \EN{0050120111}jaaniimaH sharaNaM praaptamindraaNiiM tava veshmani . \EN{0050120113}dattaabhayaaM cha viprendra tvayaa deva R^ishhi sattama .. \SC.. \EN{0050120121}te tvaaM devaaH sa gandharvaaR^ishhayashcha mahaa dyute . \hash \EN{0050120123}prasaadayanti chendraaNii nahushhaaya pradiiyataam.h .. \SC.. \EN{0050120131}indraad.h vishishhTo nahushho deva raajo mahaa dyutiH . \EN{0050120133}vR^iNotviyaM varaarohaa bhartR^itve vara varNinii .. \SC.. \EN{0050120141}evaM ukte tu saa devii baashhpaM utsR^ijya sa svaram.h . \EN{0050120143}uvaacha rudatii diinaa bR^ihaspatimidaM vachaH .. \SC.. \EN{0050120151}naahamichchhaami nahushhaM patimanvaasya taM prabhum.h . \EN{0050120153}sharaNaagataa.asmi te brahma.nstraahi maaM mahato bhayaat.h .. \SC.. \EN{0050120161}sharaNaagataaM na tyajeyamindraaNi mama nishchitam.h . \EN{0050120163}dharmaGYaaM dharma shiilaaM cha na tyaje tvaamanindite .. \SC.. \EN{0050120171}naakaaryaM kartumichchhaami braahmaNaH san.h visheshhataH . \EN{0050120173}shruta dharmaa satya shiilo jaanan.h dharmaanushaasanam.h .. \SC.. \EN{0050120181}naahametat.h karishhyaami gachchhadhvaM vai surottamaaH . \EN{0050120183}asmi.nshchaarthe puraa giitaM brahmaNaa shruuyataamidam.h .. \SC.. \EN{0050120191}na tasya biijaM rohati biija kaale . na chaasya varshhaM varshhati varshha kaale . \EN{0050120193}bhiitaM prapannaM pradadaati shatrave . na so.antaraM labhate traaNamichchhan.h .. \SC.. \EN{0050120201}moghamannaM vindati chaapyachetaaH . svargaal lokaad.h bhrashyati nashhTa cheshhTaH . \EN{0050120203}bhiitaM prapannaM pradadaati yo vai . na tasya havyaM pratigR^ihNanti devaaH .. \SC..20 \EN{0050120211}pramiiyate chaasya prajaa hyakaale . sadaa vivaasaM pitaro.asya kurvate . \EN{0050120213}bhiitaM prapannaM pradadaati shatrave . sendraa devaaH praharantyasya vajram.h .. \SC.. \EN{0050120221}etad.h evaM vijaanan.h vai na daasyaami shachiimimaam.h . \EN{0050120223}indraaNiiM vishrutaaM loke shakrasya mahishhiiM priyaam.h .. \SC.. \EN{0050120231}asyaa hitaM bhaved.h yachcha mama chaapi hitaM bhavet.h . \EN{0050120233}kriyataaM tat.h sura shreshhThaa na hi daasyaamyahaM shachiim.h .. \SC.. \EN{0050120241}atha devaastamevaahurguruma.ngirasaaM varam.h . \EN{0050120243}kathaM suniitaM tu bhaven.h mantrayasva bR^ihaspate .. \SC.. \EN{0050120251}nahushhaM yaachataaM devii ki.nchit.h kaalaantaraM shubhaa . \hash \EN{0050120253}indraaNii hitametadd.h hi tathaa.asmaakaM bhavishhyati .. \SC.. \EN{0050120261}bahu vighna karaH kaalaH kaalaH kaalaM nayishhyati . \EN{0050120263}darpito balavaa.nshchaapi nahushho vara sa.nshrayaat.h .. \SC.. \EN{0050120271}tatastena tathokte tu priitaa devaastamabruvan.h . \EN{0050120273}brahman.h saadhvidaM uktaM te hitaM sarva diva okasaam.h . \EN{0050120275}evametad.h dvija shreshhTha devii cheyaM prasaadyataam.h .. \SC.. \EN{0050120281}tataH samastendraaNiiM devaaH saagni purogamaaH . \hash \EN{0050120283}uuchurvachanamavyagraa lokaanaaM hita kaamyayaa .. \SC.. \EN{0050120291}tvayaa jagad.h idaM sarvaM dhR^itaM sthaavara ja.ngamam.h . \EN{0050120293}eka patnyasi satyaa cha gachchhasva nahushhaM prati .. \SC.. \EN{0050120301}kshipraM tvaamabhikaamashcha vinashishhyati paarthivaH . \EN{0050120303}nahushho devi shakrashcha suraaishvaryamavaapsyati .. \SC..30 \EN{0050120311}evaM vinishchayaM kR^itvendraaNii kaarya siddhaye . \hash \EN{0050120313}abhyagachchhata sa vriiDaa nahushhaM ghora darshanam.h .. \SC.. \EN{0050120321}dR^ishhTvaa taaM nahushhashchaapi vayo ruupa samanvitaam.h . \EN{0050120323}samahR^ishhyata dushhTaatmaa kaamopahata chetanaH .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %32 \EN{0050130011}atha taamabraviid.h dR^ishhTvaa nahushho deva raaT tadaa . {z} \EN{0050130013}trayaaNaamapi lokaanaamahamindraH shuchi smite . \EN{0050130015}bhajasva maaM varaarohe patitve vara varNini .. \SC.. \EN{0050130021}evaM uktaa tu saa devii nahushheNa pati vrataa . \EN{0050130023}praavepata bhayodvignaa pravaate kadalii yathaa .. \SC.. \EN{0050130031}namasya saa tu brahmaaNaM kR^itvaa shirasi chaaJNjalim.h . \EN{0050130033}deva raajamathovaacha nahushhaM ghora darshanam.h .. \SC.. \EN{0050130041}kaalamichchhaamyahaM labdhuM ki.nchit.h tvattaH sureshvara . \EN{0050130043}na hi viGYaayate shakraH praaptaH kiM vaa kva vaa gataH .. \SC.. \EN{0050130051}tattvametat.h tu viGYaaya yadi na GYaayate prabho . \EN{0050130053}tato.ahaM tvaaM upasthaasye satyametad.h braviimi te . \EN{0050130055}evaM uktaH sendraaNyaa nahushhaH priitimaan.h abhuut.h .. \SC.. \hash \EN{0050130061}evaM bhavatu su shroNi yathaa maamabhibhaashhase . \EN{0050130063}GYaatvaa chaagamanaM kaaryaM satyametad.h anusmareH .. \SC.. \EN{0050130071}nahushheNa visR^ishhTaa cha nishchakraama tataH shubhaa . \EN{0050130073}bR^ihaspati niketaM saa jagaama cha tapasvinii .. \SC.. \EN{0050130081}tasyaaH sa.nshrutya cha vacho devaaH saagni purogamaaH . \EN{0050130083}mantrayaamaasurekaagraaH shakraarthaM raaja sattama .. \SC.. \EN{0050130091}deva devena sa.ngamya vishhNunaa prabhavishhNunaa . \EN{0050130093}uuchushchainaM samudvignaa vaakyaM vaakya vishaaradaaH .. \SC.. \EN{0050130101}brahma hatyaa.abhibhuuto vai shakraH sura gaNeshvaraH . \EN{0050130103}gatishcha nastvaM devesha puurvajo jagataH prabhuH . \EN{0050130105}rakshaa.arthaM sarva bhuutaanaaM vishhNutvaM upajagmivaan.h .. \SC..10 \EN{0050130111}tvad.h viiryaan.h nihate vR^itre vaasavo brahma hatyayaa . \EN{0050130113}vR^itaH sura gaNa shreshhTha mokshaM tasya vinirdisha .. \SC.. \EN{0050130121}teshhaaM tad.h vachanaM shrutvaa devaanaaM vishhNurabraviit.h . \EN{0050130123}maameva yajataaM shakraH paavayishhyaami vajriNam.h .. \SC.. \EN{0050130131}puNyena haya medhena maamishhTvaa paaka shaasanaH . \EN{0050130133}punareshhyati devaanaamindratvamakuto bhayaH .. \SC.. \EN{0050130141}sva karmabhishcha nahushho naashaM yaasyati durmatiH . \EN{0050130143}ka.nchit.h kaalamimaM devaa marshhayadhvamatandritaaH .. \SC.. \EN{0050130151}shrutvaa vishhNoH shubhaaM satyaaM taaM vaaNiimamR^itopamaam.h . \EN{0050130153}tataH sarve sura gaNaaH sopaadhyaayaaH saha R^ishhibhiH . \EN{0050130155}yatra shakro bhayodvignastaM deshaM upachakramuH .. \SC.. \EN{0050130161}tatraashva medhaH sumahaan.h mahendrasya mahaatmanaH . \EN{0050130163}vavR^ite paavanaarthaM vai brahma hatyaapaho nR^ipa .. \SC.. \EN{0050130171}vibhajya brahma hatyaaM tu vR^iksheshhu cha nadiishhu cha . \EN{0050130173}parvateshhu pR^ithivyaaM cha striishhu chaiva yudhishhThira .. \SC.. \EN{0050130181}saMvibhajya cha bhuuteshhu visR^ijya cha sureshvaraH . \EN{0050130183}vijvaraH puuta paapmaa cha vaasavo.abhavad.h aatmavaan.h .. \SC.. \EN{0050130191}akaMpyaM nahushhaM sthaanaad.h dR^ishhTvaa cha bala suudanaH . \EN{0050130193}tejo ghnaM sarva bhuutaanaaM vara daanaachcha duHsaham.h .. \SC.. \EN{0050130201}tataH shachii patirviiraH punareva vyanashyata . \EN{0050130203}adR^ishyaH sarva bhuutaanaaM kaalaakaa.nkshii chachaara ha .. \SC..20 \EN{0050130211}pranashhTe tu tataH shakre shachii shoka samanvitaa . \EN{0050130213}haa shakreti tadaa devii vilalaapa su duHkhitaa .. \SC.. \EN{0050130221}yadi dattaM yadi hutaM guravastoshhitaa yadi . \EN{0050130223}eka bhartR^itvamevaastu satyaM yadyasti vaa mayi .. \SC.. \EN{0050130231}puNyaaM chemaamahaM divyaaM pravR^ittaaM uttaraayaNe . \EN{0050130233}deviiM raatriM namasyaami sidhyataaM me mano rathaH .. \SC.. \EN{0050130241}prayataa chanishaaM deviiM upaatishhThata tatra saa . \EN{0050130243}pati vrataatvaat.h satyena sopashrutimathaakarot.h .. \SC.. \EN{0050130251}yatraaste deva raajo.asau taM deshaM darshayasva me . \EN{0050130253}ityaahopashrutiM devii satyaM satyena dR^ishyataam.h .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %25 \EN{0050140011}athainaaM rupiNiiM saadhviiM upaatishhThad.h upashrutiH . {z} \EN{0050140013}taaM vayo ruuppa saMpannaaM dR^ishhTvaa deviiM upasthitaam.h .. \SC.. \EN{0050140021}indraaNii saMprahR^ishhTaa saa saMpuujyainaamapR^ichchhata . \EN{0050140023}ichchhaami tvaamahaM GYaatuM kaa tvaM bruuhi varaanane .. \SC.. \EN{0050140031}upashrutirahaM devi tavaantikaM upaagataa . \EN{0050140033}darshanaM chaiva saMpraaptaa tava satyena toshhitaa .. \SC.. \EN{0050140041}pati vrataa.asi yuktaa cha yamena niyamena cha . \EN{0050140043}darshayishhyaami te shakraM devaM vR^itra nishhuudanam.h . \EN{0050140045}kshipramanvehi bhadraM te drakshyase sura sattamam.h .. \SC.. \EN{0050140051}tatastaaM prasthitaaM deviimindraaNii saa samanvagaat.h . \EN{0050140053}devaaraNyaanyatikramya parvataa.nshcha bahuu.nstataH . \EN{0050140055}himavantamatikramyottaraM paarshvamaagamat.h .. \SC.. \hash \EN{0050140061}samudraM cha samaasaadya bahu yojana vistR^itam.h . \EN{0050140063}aasasaada mahaa dviipaM naanaa druma lataa vR^itam.h .. \SC.. \EN{0050140071}tatraapashyat.h saro divyaM naanaa shakunibhirvR^itam.h . \EN{0050140073}shata yojana vistiirNaM taavad.h evaayataM shubham.h .. \SC.. \EN{0050140081}tatra divyaani padmaani paJNcha varNaani bhaarata . \EN{0050140083}shhaTpadairupagiitaani praphullaani sahasrashaH .. \SC.. \EN{0050140091}padmasya bhittvaa naalaM cha vivesha sahitaa tayaa . \EN{0050140093}visa tantu pravishhTaM cha tatraapashyat.h shatakratum.h .. \SC.. \EN{0050140101}taM dR^ishhTvaa cha su suukshmeNa ruupeNaavasthitaM prabhum.h . \EN{0050140103}suukshma ruupa dharaa devii babhuuvopashrutishcha saa .. \SC..10 \EN{0050140111}indraM tushhTaava chendraaNii vishrutaiH puurva karmabhiH . \EN{0050140113}stuuyamaanastato devaH shachiimaaha pura.ndaraH .. \SC.. \EN{0050140121}kimarthamasi saMpraaptaa viGYaatashcha kathaM tvaham.h . \EN{0050140123}tataH saa kathayaamaasa nahushhasya vicheshhTitam.h .. \SC.. \EN{0050140131}indratvaM trishhu lokeshhu praapya viirya madaanvitaH . \EN{0050140133}darpaavishhTashcha dushhTaatmaa maaM uvaacha shata krato . \EN{0050140135}upatishhTha maamiti kruuraH kaalaM cha kR^itavaan.h mama .. \SC.. \EN{0050140141}yadi na traasyasi vibho karishhyati sa maaM vashe . \EN{0050140143}etena chaahaM sa.ntaptaa praaptaa shakra tavaantikam.h . \EN{0050140145}jahi raudraM mahaa baaho nahushhaM paapa nishchayam.h .. \SC.. \EN{0050140151}prakaashayasva chaatmaanaM daitya daanava suudana . \EN{0050140153}tejaH samaapnuhi vibho deva raajyaM prashaadhi cha .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %15 \EN{0050150011}evaM uktaH sa bhagavaan.h shachyaa punarathaabraviit.h . {z} \EN{0050150013}vikramasya na kaalo.ayaM nahushho balavattaraH .. \SC.. \EN{0050150021}vivardhitashcha R^ishhibhirhavyaiH kavyaishcha bhaamini . \hash \EN{0050150023}niitimatra vidhaasyaami devi taaM kartumarhasi .. \SC.. \EN{0050150031}guhyaM chaitat.h tvayaa kaaryaM naakhyaatavyaM shubhe kvachit.h . \EN{0050150033}gatvaa nahushhamekaante braviihi tanu madhyame .. \SC.. \EN{0050150041}R^ishhi yaanena divyena maaM upaihi jagat.h pate . \EN{0050150043}evaM tava vashe priitaa bhavishhyaami iti taM vada .. \SC.. \EN{0050150051}ityuktaa deva raajena patnii saa kamalekshaNaa . \EN{0050150053}evamastvityathoktvaa tu jagaama nahushhaM prati .. \SC.. \EN{0050150061}nahushhastaaM tato dR^ishhTvaa vismito vaakyamabraviit.h . \EN{0050150063}svaagataM te varaarohe kiM karomi shuchi smite .. \SC.. \EN{0050150071}bhaktaM maaM bhaja kalyaaNi kimichchhasi manasvini . \EN{0050150073}tava kalyaaNi yat.h kaaryaM tat.h karishhye sumadhyame .. \SC.. \EN{0050150081}na cha vriiDaa tvayaa kaaryaa sushroNi mayi vishvasa . \EN{0050150083}satyena vai shape devi kartaa.asmi vachanaM tava .. \SC.. \EN{0050150091}yo me tvayaa kR^itaH kaalastamaakaa.nkshe jagat.h pate . \EN{0050150093}tatastvameva bhartaa me bhavishhyasi suraadhipa .. \SC.. \EN{0050150101}kaaryaM cha hR^idi me yat.h tad.h deva raajaavadhaaraya . \EN{0050150103}vakshyaami yadi me raajan.h priyametat.h karishhyasi . \EN{0050150105}vaakyaM praNaya samyuktaM tataH syaaM vashagaa tava .. \SC..10 \EN{0050150111}indrasya vaajino vaahaa hastino.atha rathaastathaa . \EN{0050150113}ichchhaamyahamihaapuurvma vaahanaM te suraadhipa . \EN{0050150115}yan.h na vishhNorna rudrasya naasuraaNaaM na rakshasaam.h .. \SC.. \EN{0050150121}vahantu tvaaM mahaa raaja R^ishhayaH sa.ngataa vibho . \hash \EN{0050150123}sarve shibikayaa raajann.h etadd.h hi mama rochate .. \SC.. \EN{0050150131}naasureshhu na deveshhu tulyo bhavitumarhasi . \EN{0050150133}sarveshhaaM tejaadatsva svena viiryeNa darshanaat.h . \hash \EN{0050150135}na te pramukhataH sthaatuM kashchid.h ichchhati viiryavaan.h .. \SC.. \EN{0050150141}evaM uktastu nahushhaH praahR^ishhyata tadaa kila . \EN{0050150143}uvaacha vachanaM chaapi surendrastaamaninditaam.h .. \SC.. \EN{0050150151}apuurvaM vaahanamidaM tvayoktaM vara varNini . \EN{0050150153}dR^iDhaM me ruchitaM devi tvad.h vasho.asmi varaanane .. \SC.. \EN{0050150161}na hyalpa viiryo bhavati yo vaahaan.h kurute muniin.h . \EN{0050150163}ahaM tapasvii balavaan.h bhuuta bhavya bhavat.h prabhuH .. \SC.. \EN{0050150171}mayi kruddhe jagan.h na syaan.h mayi sarvma pratishhThitam.h . \EN{0050150173}deva daanava gandharvaaH kimnaroraga raakshasaaH .. \SC.. \EN{0050150181}na me kruddhasya paryaaptaaH sarve lokaaH shuchi smite . \EN{0050150183}chakshushhaa yaM prapashyaami tasya tejo haraamyaham.h .. \SC.. \EN{0050150191}tasmaat.h te vachanaM devi karishhyaami na sa.nshayaH . \EN{0050150193}sapta R^ishhayo maaM vakshyanti sarve brahma R^ishhayastathaa . \EN{0050150195}pashya maahaatmyamasmaakaM R^iddhiM cha vara varNini .. \SC.. \EN{0050150201}evaM uktvaa tu taaM deviiM visR^ijya cha varaananaam.h . \EN{0050150203}vimaane yojayitvaa sa R^ishhiin.h niyamamaasthitaan.h .. \SC..20 \hash \EN{0050150211}abrahmaNyo balopeto matto vara madena cha . \EN{0050150213}kaama vR^ittaH sa dushhTaatmaa vaahayaamaasa taan.h R^ishhiin.h .. \SC.. \EN{0050150221}nahushheNa visR^ishhTaa cha bR^ihaspatiM uvaacha saa . \EN{0050150223}samayo.alpaavasheshho me nahushheNeha yaH kR^itaH . \EN{0050150225}shakraM mR^igaya shiighraM tvaM bhaktaayaaH kuru me dayaam.h .. \SC.. \EN{0050150231}baaDhamityeva bhagavaan.h bR^ihaspatiruvaacha taam.h . \EN{0050150233}na bhetavyaM tvayaa devi nahushhaad.h dushhTa chetasaH .. \SC.. \EN{0050150241}na hyeshha sthaasyati chiraM gataishha naraadhamaH . \hash \EN{0050150243}adharmaGYo maharshhiiNaaM vaahanaachcha hataH shubhe .. \SC.. \EN{0050150251}ishhTiM chaahaM karishhyaami vinaashaayaasya durmateH . \EN{0050150253}shakraM chaadhigamishhyaami maa bhaistvaM bhadramastu te .. \SC.. \EN{0050150261}tataH prajvaalya vidhivajjuhaava paramaM haviH . \EN{0050150263}bR^ihaspatirmahaa tejaa deva raajopalabdhaye .. \SC.. \EN{0050150271}tasmaachcha bhagavaan.h devaH svayameva hutaashanaH . \EN{0050150273}strii veshhamadbhutaM kR^itvaa sahasaa.antaradhiiyata .. \SC.. \EN{0050150281}sa dishaH pradishashchaiva parvataa.nshcha vanaani cha . \EN{0050150283}pR^ithiviiM chaantarikshaM cha vichiiyaatimano gatiH . \EN{0050150285}nimeshhaantara maatreNa bR^ihaspatiM upaagamat.h .. \SC.. \EN{0050150291}bR^ihaspate na pashyaami deva raajamahaM kvachit.h . \hash \EN{0050150293}aapaH sheshhaaH sadaa chaapaH praveshhTuM notsahaamyaham.h . \EN{0050150295}na me tatra gatirbrahman.h kimanyat.h karavaaNi te .. \SC.. \EN{0050150301}tamabraviid.h deva gururapo visha mahaa dyute .. \SC..30 \EN{0050150311}naapaH praveshhTuM shakshyaami kshayo me atra bhavishhyati . \EN{0050150313}sharaNaM tvaaM prapanno.asmi svasti te astu mahaa dyute .. \SC.. \EN{0050150321}adbhyo.agnirbrahmataH kshatramashmano lohaM utthitam.h . \EN{0050150323}teshhaaM sarvatragaM tejaH svaasu yonishhu shaamyati .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %32 \EN{0050160011}tvamagne sarva devaanaaM mukhaM tvamasi havya vaaT . {bR^i} \EN{0050160013}tvamantaH sarva bhuutaanaaM guuDhashcharasi saakshivat.h .. \SC.. \EN{0050160021}tvaamaahurekaM kavayastvaamaahustrividhaM punaH . \EN{0050160023}tvayaa tyaktaM jagachchedaM sadyo nashyedd.h hutaashana .. \SC.. \EN{0050160031}kR^itvaa tubhyaM namo vipraaH sva karma vijitaaM gatim.h . \EN{0050160033}gachchhanti saha patniibhiH sutairapi cha shaashvatiim.h .. \SC.. \EN{0050160041}tvamevaagne havya vaahastvameva paramaM haviH . \EN{0050160043}yajanti satraistvaameva yaGYaishcha paramaadhvare .. \SC.. \EN{0050160051}sR^ishhTvaa lokaa.nstriin.h imaan.h havya vaaha . praapte kaale pachasi punaH samiddhaH . \EN{0050160053}sarvasyaasya bhuvanasya prasuutiH . tvamevaagre bhavasi punaH pratishhThaa .. \SC.. \EN{0050160061}tvaamagne jaladaan.h aahurvidyutashcha tvameva hi . \EN{0050160063}dahanti sarva bhuutaani tvatto nishhkramya haayanaaH .. \SC.. \EN{0050160071}tvayyaapo nihitaaH sarvaastvayi sarvamidaM jagat.h . \EN{0050160073}na te astvaviditaM ki.nchit.h trishhu lokeshhu paavaka .. \SC.. \EN{0050160081}sva yoniM bhajate sarvo vishasvaapo.avisha.nkitaH . \hash \EN{0050160083}ahaM tvaaM vardhayishhyaami braahmairmantraiH sanaatanaiH .. \SC.. \EN{0050160091}evaM stuto havya vaaho bhagavaan.h kaviruttamaH . \EN{0050160093}bR^ihaspatimathovaacha priitimaan.h vaakyaM uttamam.h . \EN{0050160095}darshayishhyaami te shakraM satyametad.h braviimi te .. \SC.. \hash \EN{0050160101}pravishyaapastato vahniH sa samudraaH sa palvalaaH . \hash \EN{0050160103}aajagaama sarastachcha guuDho yatra shata kratuH .. \SC..10 \EN{0050160111}atha tatraapi padmaani vichinvan.h bharata R^ishhabha . \EN{0050160113}anvapashyat.h sa devendraM visa madhya gataM sthitam.h .. \SC.. \EN{0050160121}aagatya cha tatastuurNaM tamaachashhTa bR^ihaspateH . \EN{0050160123}aNu maatreNa vapushhaa padma tantvaashritaM prabhum.h .. \SC.. \EN{0050160131}gatvaa deva R^ishhi gandharvaiH sahito.atha bR^ihaspatiH . \hash \EN{0050160133}puraaNaiH karmabhirdevaM tushhTaava bala suudanam.h .. \SC.. \EN{0050160141}mahaa.asuro hataH shakra namuchirdaaruNastvayaa . \EN{0050160143}shaMbarashcha balashchaiva tathobhau ghora vikramau .. \SC.. \EN{0050160151}shata krato vivardhasva sarvaan.h shatruun.h nishhuudaya . \EN{0050160153}uttishhTha vajrin.h saMpashya deva R^ishhii.nshcha samaagataan.h .. \SC.. \EN{0050160161}mahendra daanavaan.h hatvaa lokaastraataastvayaa vibho . \EN{0050160163}apaaM phenaM samaasaadya vishhNu tejo upabR^i.nhitam.h . \EN{0050160165}tvayaa vR^itro hataH puurvma deva raaja jagat.h pate .. \SC.. \EN{0050160171}tvaM sarva bhuuteshhu vareNyaiDyaH . tvayaa samaM vidyate neha bhuutam.h . \hash \EN{0050160173}tvayaa dhaaryante sarva bhuutaani shakra . tvaM devaanaaM mahimaanaM chakartha .. \SC.. \EN{0050160181}paahi devaan.h sa lokaa.nshcha mahendra balamaapnuhi . \EN{0050160183}evaM sa.nstuuyamaanashcha so.avardhata shanaiH shanaiH .. \SC.. \EN{0050160191}svaM chaiva vapuraasthaaya babhuuva sa balaanvitaH . \EN{0050160193}abraviichcha guruM devo bR^ihaspatiM upasthitam.h .. \SC.. \EN{0050160201}kiM kaaryamavashishhTaM vo hatastvaashhTro mahaa.asuraH . \EN{0050160203}vR^itrashcha sumahaa kaayo grastuM lokaan.h iyeshha yaH .. \SC..20 \EN{0050160211}maanushho nahushho raajaa deva R^ishhi gaNa tejasaa . \EN{0050160213}deva raajyamanupraaptaH sarvaan.h no baadhate bhR^isham.h .. \SC.. \EN{0050160221}kathaM nu nahushho raajyaM devaanaaM praapa durlabham.h . \EN{0050160223}tapasaa kena vaa yuktaH kiM viiryo vaa bR^ihaspate .. \SC.. \EN{0050160231}devaa bhiitaaH shakramakaamayanta . tvayaa tyaktaM mahad.h endraM padaM tat.h . \EN{0050160233}tadaa devaaH pitaro.atha R^ishhayashcha . gandharva sa.nghaashcha sametya sarve .. \SC.. \EN{0050160241}gatvaa.abruvan.h nahushhaM shakra tatra . tvaM no raajaa bhava bhuvanasya goptaa . \EN{0050160243}taan.h abraviin.h nahushho naasmi shakraapyaayadhvaM tapasaa tejasaa cha .. \SC.. \EN{0050160251}evaM uktairvardhitashchaapi devai . raajaa.abhavan.h nahushho ghora viiryaH . \EN{0050160253}trailokye cha praapya raajyaM tapasvinaH . kR^itvaa vaahaan.h yaati lokaan.h duraatmaa .. \SC.. \EN{0050160261}tejo haraM dR^ishhTi vishhaM su ghoram.h . maa tvaM pashyernahushhaM vai kadaachit.h . \EN{0050160263}devaashcha sarve nahushhaM bhayaartaa . na pashyanto guuDha ruupaashcharanti .. \SC.. \EN{0050160271}evaM vadatya.ngirasaaM varishhThe . bR^ihaspatau loka paalaH kuberaH . \EN{0050160273}vaivasvatashchaiva yamaH puraaNo . devashcha somo varuNashchaajagaama .. \SC.. \EN{0050160281}te vai samaagamya mahendraM uuchuH . dishhTyaa tvaashhTro nihatashchaiva vR^itraH . \EN{0050160283}dishhTyaa cha tvaaM kushalinamakshataM cha . pashyaamo vai nihataariM cha shakra .. \SC.. \hash \EN{0050160291}sa taan.h yathaavat.h pratibhaashhya shakraH . sa.nchodayan.h nahushhasyaantareNa . \EN{0050160293}raajaa devaanaaM nahushho ghora ruupaH . tatra saahyaM diiyataaM me bhavadbhiH .. \SC.. \EN{0050160301}te chaabruvan.h nahushho ghora ruupo . dR^ishhTii vishhastasya bibhiima deva . \EN{0050160303}tvaM ched.h raajan.h nahushhaM paraajayeH . tad.h vai vayaM bhaagamarhaama shakra .. \SC..30 \hash \EN{0050160311}indro.abraviid.h bhavatu bhavaan.h apaaM patiH . yamaH kuberashcha mahaa.abhishhekam.h . \EN{0050160313}saMpraapnuvantvadya sahaiva tena . ripuM jayaamo nahushhaM ghora dR^ishhTim.h .. \SC.. \EN{0050160321}tataH shakraM jvalano.apyaaha bhaagam.h . prayachchha mahyaM tava saahyaM karishhye . \EN{0050160323}tamaaha shakro bhavitaa.agne tavaapi . endraagno vai bhaagaiko mahaa kratau .. \SC.. \hash \EN{0050160331}evaM sa.nchintya bhagavaan.h mahendraH paakashaasanaH . \EN{0050160333}kuberaM sarva yakshaaNaaM dhanaanaaM cha prabhuM tathaa .. \SC.. \EN{0050160341}vaivasvataM pR^iitR^INaaM cha varuNaM chaapyapaaM tathaa . \EN{0050160343}aadhipatyaM dadau shakraH satkR^itya varadastadaa .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %34 \EN{0050170011}atha sa.nchintayaanasya deva raajasya dhiimataH . {z} \EN{0050170013}nahushhasya vadhopaayaM loka paalaiH sahaiva taiH . \EN{0050170015}tapasvii tatra bhagavaan.h agastyaH pratyadR^ishyata .. \SC.. \EN{0050170021}so.abraviid.h archya devendraM dishhTyaa vai vardhate bhavaan.h . \EN{0050170023}vishva ruupa vinaashena vR^itraasura vadhena cha .. \SC.. \EN{0050170031}dishhTyaa cha nahushho bhrashhTo deva raajyaat.h pura.ndara . \EN{0050170033}dishhTyaa hataariM pashyaami bhavantaM bala suudana .. \SC.. \EN{0050170041}svaagataM te maharshhe astu priito.ahaM darshanaat.h tava . \EN{0050170043}paadyamaachamaniiyaM cha gaamarghyaM cha pratiichchha me .. \SC.. \EN{0050170051}puujitaM chopavishhTaM tamaasane muni sattamam.h . \EN{0050170053}paryapR^ichchhata deveshaH prahR^ishhTo braahmaNa R^ishhabham.h .. \SC.. \EN{0050170061}etad.h ichchhaami bhagavan.h kathyamaanaM dvijottama . \EN{0050170063}paribhrashhTaH kathaM svargaan.h nahushhaH paapa nishchayaH .. \SC.. \EN{0050170071}shR^iNu shakra priyaM vaakyaM yathaa raajaa duraatmavaan.h . \EN{0050170073}svargaad.h bhrashhTo duraachaaro nahushho bala darpitaH .. \SC.. \EN{0050170081}shramaartaastu vahantastaM nahushhaM paapa kaariNam.h . \EN{0050170083}deva R^ishhayo mahaa bhaagaastathaa brahma R^ishhayo.amalaaH . \EN{0050170085}paprachchhuH sa.nshayaM deva nahushhaM jayataaM vara .. \SC.. \EN{0050170091}yaime brahmaNaa proktaa mantraa vai prokshaNe gavaam.h . \hash \EN{0050170093}ete pramaaNaM bhavatotaaho neti vaasava . \hash \EN{0050170095}nahushho neti taan.h aaha tamasaa muuDha chetanaH .. \SC.. \EN{0050170101}adharme saMpravR^ittastvaM dharmaM na pratipadyase . \EN{0050170103}pramaaNametad.h asmaakaM puurvaM proktaM maharshhibhiH .. \SC..10 \EN{0050170111}tato vivadamaanaH sa munibhiH saha vaasava . \EN{0050170113}atha maamaspR^ishan.h muurdhni paadenaadharma piiDitaH .. \SC.. \EN{0050170121}tenaabhuudd.h huta tejaaH sa niHshriikashcha shachii pate . \EN{0050170123}tatastamahamaavignamavochaM bhaya piiDitam.h .. \SC.. \EN{0050170131}yasmaat.h puurvaiH kR^itaM brahma brahma R^ishhibhiranushhThitam.h . \EN{0050170133}adushhTaM duushhayasi vai yachcha muurdhnyaspR^ishaH padaa .. \SC.. \EN{0050170141}yachchaapi tvaM R^ishhiin.h muuDha brahma kalpaan.h duraasadaan.h . \EN{0050170143}vaahaan.h kR^itvaa vaahayasi tena svargaadd.h hata prabhaH .. \SC.. \EN{0050170151}dhva.nsa paapa paribhrashhTaH kshiiNa puNyo mahii talam.h . \EN{0050170153}dasha varshha sahasraaNi sarpa ruupa dharo mahaan.h . \EN{0050170155}vicharishhyasi puurNeshhu punaH svargamavaapsyasi .. \SC.. \EN{0050170161}evaM bhrashhTo duraatmaa sa deva raajyaad.h ari.ndama . \EN{0050170163}dishhTyaa vardhaamahe shakra hato baahmaNa kaNTakaH .. \SC.. \hash \EN{0050170171}trivishhTapaM prapadyasva paahi lokaan.h shachii pate . \EN{0050170173}jitendriyo jitaamitraH stuuyamaano maharshhibhiH .. \SC.. \hash \EN{0050170181}tato devaa bhR^ishhaM tushhTaa maharshhi gaNa saMvR^itaaH . \hash \EN{0050170183}pitarashchaiva yakshaashcha bhujagaa raakshasaastathaa .. \SC.. \EN{0050170191}gandharvaa deva kanyaashcha sarve chaapsarasaaM gaNaaH . \EN{0050170193}saraa.nsi saritaH shailaaH saagaraashcha vishaaM pate .. \SC.. \EN{0050170201}upagamyaabruvan.h sarve dishhTyaa vardhasi shatruhan.h . \EN{0050170203}hatashcha nahushhaH paapo dishhTyaa.agastyena dhiimataa . \EN{0050170205}dishhTyaa paapa samaachaaraH kR^itaH sarpo mahii tale .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %20 \EN{0050180011}tataH shakraH stuuyamaano gandharvaapsarasaaM gaNaiH . {z} \EN{0050180013}airaavataM samaaruhya dvipendraM lakshaNairyutam.h .. \SC.. \EN{0050180021}paavakashcha mahaa tejaa maharshhishcha bR^ihaspatiH . \EN{0050180023}yamashcha varuNashchaiva kuberashcha dhaneshvaraH .. \SC.. \EN{0050180031}sarvairdevaiH parivR^itaH shakro vR^itra nishhuudanaH . \EN{0050180033}gandharvairapsarobhishcha yaatastribhuvanaM prabhuH .. \SC.. \EN{0050180041}sa sametya mahendraaNyaa deva raajaH shata kratuH . \EN{0050180043}mudaa paramayaa yuktaH paalayaamaasa deva raaT .. \SC.. \EN{0050180051}tataH sa bhagavaa.nstatraa.ngiraaH samadR^ishyata . \hash \EN{0050180053}atharva veda mantraishcha devendraM samapuujayat.h .. \SC.. \EN{0050180061}tatastu bhagavaan.h indraH prahR^ishhTaH samapadyata . \EN{0050180063}varaM cha pradadau tasmai . atharvaa.ngirase tadaa .. \SC.. \hash \EN{0050180071}atharvaa.ngirasaM naamaasmin.h vede bhavishhyati . \hash \EN{0050180073}udaaharaNametadd.h hi yaGYa bhaagaM cha lapsyase .. \SC.. \EN{0050180081}evaM saMpuujya bhagavaan.h atharvaa.ngirasaM tadaa . \EN{0050180083}vyasarjayan.h mahaa raaja deva raajaH shata kratuH .. \SC.. \EN{0050180091}saMpuujya sarvaa.nstridashaan.h R^ishhii.nshchaapi tapo dhanaan.h . \EN{0050180093}indraH pramudito raajan.h dharmeNaapaalayat.h prajaaH .. \SC.. \EN{0050180101}evaM duHkhamanupraaptamindreNa saha bhaaryayaa . \EN{0050180103}aGYaata vaasashcha kR^itaH shatruuNaaM vadha kaa.nkshayaa .. \SC..10 \EN{0050180111}naatra manyustvayaa kaaryo yat.h klishhTo.asi mahaa vane . \EN{0050180113}draupadyaa saha raajendra bhraatR^ibhishcha mahaatmabhiH .. \SC.. \EN{0050180121}evaM tvamapi raajendra raajyaM praapsyasi bhaarata . \EN{0050180123}vR^itraM hatvaa yathaa praaptaH shakraH kaurava nandana .. \SC.. \EN{0050180131}duraachaarashcha nahushho brahma dviT paapa chetanaH . \EN{0050180133}agastya paashaabhihato vinashhTaH shaashvatiiM samaaH .. \SC.. \EN{0050180141}evaM tava duraatmaanaH shatravaH shatru suudana . \EN{0050180143}kshipraM naashaM gamishhyanti karNa duryodhanaadayaH .. \SC.. \EN{0050180151}ataH saagara paryantaaM bhokshyase mediniimimaam.h . \EN{0050180153}bhraatR^ibhiH sahito viira draupadyaa cha sahaabhibho .. \SC.. \EN{0050180161}upaakhyaanamidaM shakra vijayaM veda sammitam.h . \EN{0050180163}raaGYaa vyuuDheshhvaniikeshhu shrotavyaM jayamichchhataa .. \SC.. \EN{0050180171}tasmaat.h sa.nshraavayaami tvaaM vijayaM jayataaM vara . \EN{0050180173}sa.nstuuyamaanaa vardhante mahaatmaano yudhishhThira .. \SC.. \EN{0050180181}kshatriyaaNaamabhaavo.ayaM yudhishhThira mahaatmanaam.h . \EN{0050180183}duryodhanaaparaadhena bhiimaarjuna balena cha .. \SC.. \EN{0050180191}aakhyaanamindra vijayaM yaidaM niyataH paThet.h . \hash \EN{0050180193}dhuuta paapmaa jita svargaH sa pretyeha cha modate .. \SC.. \EN{0050180201}na chaarijaM bhayaM tasya na chaaputro bhaven.h naraH . \EN{0050180203}naapadaM praapnuyaat.h kaa.nchid.h diirghamaayushcha vindati . \EN{0050180205}sarvatra jayamaapnoti na kadaachit.h paraajayam.h .. \SC..20 \EN{0050180211}evamaashvaasito raajaa shalyena bharata R^ishhabha . \EN{0050180213}puujayaamaasa vidhivat.h shalyaM dharma bhR^itaaM varaH .. \SC.. \EN{0050180221}shrutvaa shalyasya vachanaM kuntii putro yudhishhThiraH . \EN{0050180223}pratyuvaacha mahaa baahurmadra raajamidaM vachaH .. \SC.. \EN{0050180231}bhavaan.h karNasya saarathyaM karishhyati na sa.nshayaH . \EN{0050180233}tatra tejo vadhaH kaaryaH karNasya mama sa.nstavaiH .. \SC.. \EN{0050180241}evametat.h karishhyaami yathaa maaM saMprabhaashhase . \EN{0050180243}yachchaanyad.h api shakshyaami tat.h karishhyaamyahaM tava .. \SC.. \EN{0050180251}tataamantrya kaunteyaan.h shalyo madraadhipastadaa . \hash \EN{0050180253}jagaama sabalaH shriimaan.h duryodhanamari.ndamaH .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %25 \EN{0050190011}yuyudhaanastato viiraH saatvataanaaM mahaa rathaH . {v} \EN{0050190013}mahataa chatura.ngeNa balenaagaad.h yudhishhThiram.h .. \SC.. \EN{0050190021}tasya yodhaa mahaa viiryaa naanaa desha samaagataaH . \EN{0050190023}naanaa praharaNaa viiraaH shobhayaaM chakrire balam.h .. \SC.. \EN{0050190031}parashvadhairbhiNDa baalaiH shakti tomara mudgaraiH . \EN{0050190033}shaktyR^ishhTi parashu praasaiH kara vaalaishcha nirmalaiH .. \SC.. \EN{0050190041}khaDga kaarmuka niryuuhaiH sharaishcha vividhairapi . \EN{0050190043}taila dhautaiH prakaashadbhistad.h ashobhata vai balam.h .. \SC.. \EN{0050190051}tasya megha prakaashasya shastraistaiH shobhitasya cha . \EN{0050190053}babhuuva ruupaM sainyasya meghasyeva sa vidyutaH .. \SC.. \EN{0050190061}akshauhiNii hi senaa saa tadaa yaudhishhThiraM balam.h . \EN{0050190063}pravishyaantardhadhe raajan.h saagaraM kunadii yathaa .. \SC.. \hash \EN{0050190071}tathaivaakshauhiNiiM gR^ihya chediinaaM R^ishhabho balii . \EN{0050190073}dhR^ishhTa keturupaagachchhat.h paaNDavaan.h amita ojasaH .. \SC.. \EN{0050190081}maagadhashcha jayat.h seno jaraa sa.ndhirmahaa balaH . \EN{0050190083}akshauhiNyaiva sainyasya dharma raajaM upaagamat.h .. \SC.. \EN{0050190091}tathaiva paaNDyo raajendra saagaraanuupa vaasibhiH . \EN{0050190093}vR^ito bahu vidhairyodhairyudhishhThiraM upaagamat.h .. \SC.. \EN{0050190101}tasya sainyamatiivaasiit.h tasmin.h bala samaagame . \hash \EN{0050190103}prekshaNiiyataraM raajan.h suveshhaM balavat.h tadaa .. \SC..10 \EN{0050190111}drupadasyaapyabhuut.h senaa naanaa desha samaagataiH . \EN{0050190113}shobhitaa purushhaiH shuuraiH putraishchaasya mahaa rathaiH .. \SC.. \EN{0050190121}tathaiva raajaa matsyaanaaM viraaTo vaahinii patiH . \EN{0050190123}paarvatiiyairmahii paalaiH sahitaH paaNDavaan.h iyaat.h .. \SC.. \EN{0050190131}itashchetashcha paaNDuunaaM samaajagmurmahaatmanaam.h . \EN{0050190133}akshauhiNyastu saptaiva vividha dhvaja sa.nkulaaH . \EN{0050190135}yuyutsamaanaaH kurubhiH paaNDavaan.h samaharshhayan.h .. \SC.. \hash \EN{0050190141}tathaiva dhaartaraashhTrasya harshhaM samabhivardhayan.h . \EN{0050190143}bhaga datto mahii paalaH senaamakshauhiNiiM dadau .. \SC.. \EN{0050190151}tasya chiinaiH kiraataishcha kaaJNchanairiva saMvR^itam.h . \EN{0050190153}babhau balamanaadhR^ishhyaM karNikaara vanaM yathaa .. \SC.. \EN{0050190161}tathaa bhuuri shravaaH shuuraH shalyashcha kuru nandana . \EN{0050190163}duryodhanaM upaayaataavakshauhiNyaa pR^ithak.h pR^ithak.h .. \SC.. \EN{0050190171}kR^ita varmaa cha haardikyo bhojaandhaka balaiH saha . \EN{0050190173}akshauhiNyaiva senaayaa duryodhanaM upaagamat.h .. \SC.. \EN{0050190181}tasya taiH purushha vyaaghrairvana maalaa dharairbalam.h . \EN{0050190183}ashobhata yathaa mattairvanaM prakriiDitairgajaiH .. \SC.. \EN{0050190191}jayadratha mukhaashchaanye sindhu sauviira vaasinaH . \EN{0050190193}aajagmuH pR^ithivii paalaaH kaMpayantaivaachalaan.h .. \SC.. \hash \EN{0050190201}teshhaamakshauhiNii senaa bahulaa vibabhau tadaa . \EN{0050190203}vibhuuyamaanaa vaatena bahu ruupevaaMbudaaH .. \SC..20 \hash \EN{0050190211}sudakshiNashcha kaaMbojo yavanaishcha shakaistathaa . \EN{0050190213}upaajagaama kauravyamakshauhiNyaa vishaaM pate .. \SC.. \EN{0050190221}tasya senaa samaavaayaH shalabhaanaamivaababhau . \EN{0050190223}sa cha saMpraapya kauravyaM tatraivaantardadhe tadaa .. \SC.. \EN{0050190231}tathaa maahishhmatii vaasii niilo niilaayudhaiH saha . \EN{0050190233}mahii paalo mahaa viiryairdakshiNaa patha vaasibhiH .. \SC.. \EN{0050190241}aavantyau cha mahii paalau mahaa bala su saMvR^itau . \hash \EN{0050190243}pR^ithag.h akshauhiNiibhyaaM taavabhiyaatau suyodhanam.h .. \SC.. \EN{0050190251}kekayaashcha nara vyaaghraaH sodaryaaH paJNcha paarthivaaH . \EN{0050190253}sa.nharshhayantaH kauravyamakshauhiNyaa samaadravan.h .. \SC.. \EN{0050190261}itashchetashcha sarveshhaaM bhuumipaanaaM mahaatmanaam.h . \EN{0050190263}tisro.anyaaH samavartanta vaahinyo bharata R^ishhabha .. \SC.. \EN{0050190271}evamekaadashaavR^ittaaH senaa duryodhanasya taaH . \EN{0050190273}yuyutsamaanaaH kaunteyaan.h naanaa dhvaja samaakulaaH .. \SC.. \EN{0050190281}na haastina pure raajann.h avakaasho.abhavat.h tadaa . \EN{0050190283}raaGYaaM sabala mukhyaanaaM praadhaanyenaapi bhaarata .. \SC.. \EN{0050190291}tataH paJNcha nadaM chaiva kR^itsnaM cha kuru jaa.ngalam.h . \EN{0050190293}tathaa rohita kaaraNyaM maru bhuumishcha kevalaa .. \SC.. \EN{0050190301}ahichchhatraM kaala kuuTaM ga.ngaa kuulaM cha bhaarata . \EN{0050190303}vaaraNaa vaaTa dhaanaM cha yaamunashchaiva parvataH .. \SC..30 \EN{0050190311}eshha deshaH suvistiirNaH prabhuuta dhana dhaanyavaan.h . \EN{0050190313}babhuuva kauraveyaaNaaM balena susamaakulaH .. \SC.. \EN{0050190321}tatra sainyaM tathaa yuktaM dadarsha sa purohitaH . \EN{0050190323}yaH sa paaJNchaala raajena preshhitaH kauravaan.h prati .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %32 \EN{0050200011}sa tu kauravyamaasaadya drupadasya purohitaH . {v} \EN{0050200013}satkR^ito.a dhR^itaraashhTreNa bhiishhmeNa vidureNa cha .. \SC.. \EN{0050200021}sarvaM kaushalyaM uktvaa.a.adau pR^ishhTvaa chaivamanaamayam.h . \EN{0050200023}sarva sennaa praNetR^INaaM madhye vaakyaM uvaacha ha .. \SC.. \EN{0050200031}sarvairbhavadbhirvidito raaja dharmaH sanaatanaH . \EN{0050200033}vaakyopaadaana hetostu vakshyaami vidite sati .. \SC.. \EN{0050200041}dhR^itarashhTrashcha paaNDushcha sutaavekasya vishrutau . \EN{0050200043}tayoH samaanaM draviNaM paitR^ikaM naatra sa.nshayaH .. \SC.. \EN{0050200051}dhR^itaraashhTrasya ye putraaste praaptaaH paitR^ikaM vasu . \EN{0050200053}paaNDu putraaH kathaM naama na praaptaaH paitR^ikaM vasu .. \SC.. \EN{0050200061}evaM gate paaNDaveyairviditaM vaH puraa yathaa . \EN{0050200063}na praaptaM paitR^ikaM dravyaM dhaartaraashhTreNa saMvR^itam.h .. \SC.. \EN{0050200071}praaNaantikairapyupaayaiH prayatadbhiranekashaH . \EN{0050200073}sheshhavanto na shakitaa nayituM yama saadanam.h .. \SC.. \EN{0050200081}punashcha vardhitaM raajyaM sva balena mahaatmabhiH . \EN{0050200083}chhadmanaa.apahR^itaM kshudrairdhaartaraashhTraH sa saubalaiH .. \SC.. \EN{0050200091}tad.h apyanumataM karma tathaa yuktamanena vai . \EN{0050200093}vaasitaashcha mahaa.araNye varshhaaNi iha trayodasha .. \SC.. \EN{0050200101}sabhaayaaM kleshitairviiraiH saha bhaaryaistathaa bhR^isham.h . \EN{0050200103}araNye vividhaaH kleshaaH saMpraaptaastaiH sudaaruNaaH .. \SC..10 \EN{0050200111}tathaa viraaTa nagare yonyantara gatairiva . \EN{0050200113}praaptaH parama sa.nklesho yathaa paapairmahaatmabhiH .. \SC.. \EN{0050200121}te sarve pR^ishhThataH kR^itvaa tat.h sarvaM puurva kilbishham.h . \EN{0050200123}saamaiva kurubhiH saardhamichchhanti kuru pu.ngavaaH .. \SC.. \EN{0050200131}teshhaaM cha vR^ittamaaGYaaya vR^ittaM duryodhanasya cha . \EN{0050200133}anunetumihaarhanti dhR^itaraashhTraM suhR^ijjanaaH .. \SC.. \EN{0050200141}na hi te vigrahaM viiraaH kurvanti kurubhiH saha . \EN{0050200143}avinaashena lokasya kaa.nkshante paaNDavaaH svakam.h .. \SC.. \EN{0050200151}yashchaapi dhaartaraashhTrasya hetuH syaad.h vigrahaM prati . \EN{0050200153}sa cha heturna mantavyo baliiyaa.nsastathaa hi te .. \SC.. \EN{0050200161}akshauhiNyo hi saptaiva dharma putrasya sa.ngataaH . \EN{0050200163}yuyutsamaanaaH kurubhiH pratiikshante asya shaasanam.h .. \SC.. \EN{0050200171}apare purushha vyaaghraaH sahasraakshauhiNii samaaH . \EN{0050200173}saatyakirbhiimasenashcha yamau cha sumahaa balau .. \SC.. \EN{0050200181}ekaadashaitaaH pR^itanaaikatashcha samaagataaH . \hash \EN{0050200183}ekatashcha mahaa baahurbahu ruupo dhana.njayaH .. \SC.. \EN{0050200191}yathaa kiriiTii senaabhyaHsarvaabhyo vyatirichyate . \EN{0050200193}evameva mahaa baahurvaasu devo mahaa dyutiH .. \SC.. \EN{0050200201}bahulatvaM cha senaanaaM vikramaM cha kiriiTinaH . \EN{0050200203}buddhimattaaM cha kR^ishhNasya buddhvaa yudhyeta ko naraH .. \SC.. \EN{0050200211}te bhavanto yathaa dharmaM yathaa samayameva cha . \EN{0050200213}prayachchhantu pradaatavyaM maa vaH kaalo.atyagaad.h ayam.h .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %21 \EN{0050210011}tasya tad.h vachanaM shrutvaa praGYaa vR^iddho mahaa dyutiH . {v} \EN{0050210013}saMpuujyainaM yathaa kaalaM bhiishhmo vachanamabraviit.h .. \SC.. \EN{0050210021}dishhTyaa kushalinaH sarve paaNDavaaH saha baandhavaiH . \EN{0050210023}dishhTyaa sahaayavantashcha dishhTyaa dharme cha te rataaH .. \SC.. \EN{0050210031}dishhTyaa cha sa.ndhi kaamaaste bhraataraH kuru nandanaaH . \EN{0050210033}dishhTyaa na yuddha manasaH saha daamodareNa te .. \SC.. \EN{0050210041}bhavataa satyaM uktaM cha sarvametan.h na sa.nshayaH . \EN{0050210043}atitiikshNaM tu te vaakyaM braahmaNyaad.h iti me matiH .. \SC.. \EN{0050210051}asa.nshayaM kleshitaaste vane cheha cha paaNDavaaH . \EN{0050210053}praaptaashcha dharmataH sarvaM piturdhanamasa.nshayam.h .. \SC.. \EN{0050210061}kiriiTii balavaan.h paarthaH kR^itaastrashcha mahaa balaH . \EN{0050210063}ko hi paaNDu sutaM yuddhe vishhaheta dhana.njayam.h .. \SC.. \EN{0050210071}api vajra dharaH saakshaat.h kiM utaanye dhanurbhR^itaH . \EN{0050210073}trayaaNaamapi lokaanaaM samarthaiti me matiH .. \SC.. \hash \EN{0050210081}bhiishhme bruvati tad.h vaakyaM dhR^ishhTamaakshipya manyumaan.h . \EN{0050210083}duryodhanaM samaalokya karNo vachanamabraviit.h .. \SC.. \EN{0050210091}na tan.h na viditaM brahmam.h.N lloke bhuutena kenachit.h . \EN{0050210093}punaruktena kiM tena bhaashhitena punaH punaH .. \SC.. \EN{0050210101}duryodhanaarthe shakunirdyuute nirjitavaan.h puraa . \EN{0050210103}samayena gato.araNyaM paaNDu putro yudhishhThiraH .. \SC..10 \EN{0050210111}na taM samayamaadR^itya raajyamichchhati paitR^ikam.h . \EN{0050210113}balamaashritya matsyaanaaM paaJNchaalaanaaM cha paarthivaH .. \SC.. \EN{0050210121}duryodhano bhayaad.h vidvan.h na dadyaat.h padamantataH . \EN{0050210123}dharmatastu mahiiM kR^itsnaaM pradadyaat.h shatrave api cha .. \SC.. \EN{0050210131}yadi kaa.nkshanti te raajyaM pitR^i paitaamahaM punaH . \EN{0050210133}yathaa pratiGYaM kaalaM taM charantu vanamaashritaaH .. \SC.. \EN{0050210141}tato duryodhanasyaa.nke vartantaamakuto bhayaaH . \EN{0050210143}adhaarmikaamimaaM buddhiM kuryurmaurkhyaadd.h hi kevalam.h .. \SC.. \EN{0050210151}atha te dharmaM utsR^ijya yuddhamichchhanti paaNDavaaH . \EN{0050210153}aasaadyemaan.h kuru shreshhThaan.h smarishhyanti vacho mama .. \SC.. \EN{0050210161}kiM nu raadheya vaachaa te karma tat.h smartumarhasi . \EN{0050210163}ekaiva yadaa paarthaH shhaD rathaan.h jitavaan.h yudhi .. \SC.. \hash \EN{0050210171}na ched.h evaM karishhyaamo yad.h ayaM braahmaNo.abraviit.h . \EN{0050210173}dhruvaM yudhi hataastena bhakshayishhyaama paa.nsukaan.h .. \SC.. \EN{0050210181}dhR^itaraashhTrastato bhiishhmamanumaanya prasaadya cha . \EN{0050210183}avabhartsya cha raadheyamidaM vachanamabraviit.h .. \SC.. \EN{0050210191}asmadd.h hitamidaM vaakyaM bhiishhmaH shaa.ntanavo.abraviit.h . \EN{0050210193}paaNDavaanaaM hitaM chaiva sarvasya jagatastathaa .. \SC.. \EN{0050210201}chintayitvaa tu paarthebhyaH preshhayishhyaami sa.njayam.h . \EN{0050210203}sa bhavaan.h pratiyaatvadya paaNDavaan.h eva maachiram.h .. \SC.. \EN{0050210211}sa taM satkR^itya kauravyaH preshhayaamaasa paaNDavaan.h . \hash \EN{0050210213}sabhaa madhye samaahuuya sa.njayaM vaakyamabraviit.h .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %21 \EN{0050220011}praaptaan.h aahuH sa.njaya paaNDu putraan.h . upaplavye taan.h vijaaniihi gatvaa . {DhR^i} \EN{0050220013}ajaatashatruM cha sabhaajayethaa . dishhTyaa.anagha graamaM upasthitastvam.h .. \SC.. \EN{0050220021}sarvaan.h vadeH sa.njaya svastimantaH . kR^ichchhraM vaasamatad.h arhaa nirushhya . \EN{0050220023}teshhaaM shaantirvidyate asmaasu shiighram.h . mithyopetaanaaM upakaariNaaM sataam.h .. \SC.. \EN{0050220031}naahaM kvachit.h sa.njaya paaNDavaanaam.h . mithyaa vR^ittiM kaa.nchana jaatvapashyam.h . \EN{0050220033}sarvaaM shriyaM hyaatma viiryeNa labdhvaa . paryaakaarshhuH paaNDavaa mahyameva .. \SC.. \EN{0050220041}doshhaM hyeshhaaM naadhigachchhe parikshan.h . nityaM ka.nchid.h yena garheya paarthaan.h . \EN{0050220043}dharmaarthaabhyaaM karma kurvanti nityam.h . sukha priyaa naanurudhyanti kaamaan.h .. \SC.. \EN{0050220051}dharmaM shiitaM kshut.h pipaase tathaiva . nidraaM tandriiM krodha harshhau pramaadam.h . \EN{0050220053}dhR^ityaa chaiva praGYayaa chaabhibhuuya . dharmaartha yogaan.h prayatanti paarthaaH .. \SC.. \EN{0050220061}tyajanti mitreshhu dhanaani kaale . na sa.vaasaajjiiryati maitrameshhaam.h . \EN{0050220063}yathaa.arha maanaartha karaa hi paarthaaH . teshhaaM dveshhTaa naastyaajamiiDhasya pakshe .. \SC.. \EN{0050220071}anyatra paapaad.h vishhamaan.h manda buddheH . duryodhanaat.h kshudrataraachcha karNaat.h . \EN{0050220073}teshhaaM hi ime hiina sukha priyaaNaam.h . mahaatmanaaM sa.njanayanti tejaH .. \SC.. \EN{0050220081}uthaana viiryaH sukhamedhamaano . duryodhanaH sukR^itaM manyate tat.h . \EN{0050220083}teshhaaM bhaagaM yachcha manyeta baalaH . shakyaM hartuM jiivataaM paaNDavaanaam.h .. \SC.. \EN{0050220091}yasyaarjunaH padaviiM keshavashcha . vR^ikodaraH saatyako.ajaata shatroH . \EN{0050220093}maadrii putrau sR^iJNjayaashchaapi sarve . puraa yuddhaat.h saadhu tasya pradaanam.h .. \SC.. \EN{0050220101}sa hyevaikaH pR^ithiviiM savya saachii . gaaNDiiva dhanvaa praNuded.h rathasthaH . \EN{0050220103}tathaa vishhNuH keshavo.apyapradhR^ishhyo . loka trayasyaadhipatirmahaatmaa .. \SC..10 \EN{0050220111}tishhTheta kastasya martyaH purastaad.h . yaH sarva deveshhu vareNyaiDyaH . \hash \EN{0050220113}parjanya ghoshhaan.h pravapan.h shara oghaan.h . pata.nga sa.nghaan.h iva shiighra vegaan.h .. \SC.. \EN{0050220121}dishaM hyudiichiimapi chottaraan.h kuruun.h . gaaNDiiva dhanvaika ratho jigaaya . \EN{0050220123}dhanaM chaishhaamaaharat.h savya saachii . senaa.anugaan.h balidaa.nshchaiva chakre .. \SC.. \EN{0050220131}yashchaiva devaan.h khaaNDave savya saachii . gaaNDiiva dhanvaa prajigaaya sendraan.h . \EN{0050220133}upaaharat.h phalguno jaata vedase . yasho maanaM vardhayan.h paaNDavaanaam.h .. \SC.. \EN{0050220141}gadaa bhR^itaaM naadya samo.asti . bhiimaadd.h hastyaaroho naasti samashcha tasya . \EN{0050220143}rathe arjunaad.h aahurahiinamenam.h . baahvorbale chaayuta naaga viiryam.h .. \SC.. \EN{0050220151}sushikshitaH kR^ita vairastarasvii . dahet.h kruddhastarasaa dhaartaraashhTraan.h . \EN{0050220153}sadaa.atyamarshhii balavaan.h na shakyo . yuddhe jetuM vaasavenaapi saakshaat.h .. \SC.. \EN{0050220161}suchetasau balinau shiighra hastau . sushikshitau bhraatarau phalgunena . \EN{0050220163}shyenau yathaa pakshi puugaan.h rujantau . maadrii putrau neha kuruun.h vishetaam.h .. \SC.. \EN{0050220171}teshhaaM madhye vartamaanastarasvii . dhR^ishhTadyumnaH paaNDavaanaamihaikaH . \EN{0050220173}sahaamaatyaH somakaanaaM prabarhaH . sa.ntyaktaatmaa paaNDavaanaaM jayaaya .. \SC.. \EN{0050220181}sahoshhitashcharitaartho vayaH sthaH . shaalveyaanaamadhipo vai viraaTaH . \EN{0050220183}saha putraiH paaNDavaarthe cha shashvad.h . yudhishhThiraM bhaktaiti shrutaM me .. \SC.. \hash \EN{0050220191}avaruddhaa balinaH kekayebhyo . maheshhvaasaa bhraataraH paJNcha santi . \EN{0050220193}kekayebhyo raajyamaakaa.nkshamaaNaa . yuddhaarhtinashchaanuvasanti paarthaan.h .. \SC.. \EN{0050220201}sarve cha viiraaH pR^ithivii patiinaam.h . samaaniitaaH paaNDavaarthe nivishhTaaH . \EN{0050220203}shuuraan.h ahaM bhaktimataH shR^iNomi . priityaa yuktaan.h sa.nshritaan.h dharma raajam.h .. \SC..20 \EN{0050220211}giryaashrayaa durga nivaasinashcha . yodhaaH pR^ithivyaaM kulajaa vishuddhaaH . \EN{0050220213}mlechchhaashcha naanaa.a.ayudha viiryavantaH . samaagataaH paaNDavaarthe nivishhTaaH .. \SC.. \hash \EN{0050220221}paaNDyashcha raajaa.amitendra kalpo . yudhi praviirairbahubhiH sametaH . \hash \EN{0050220223}samaagataH paaNDavaarthe mahaatmaa . loka praviiro.aprativiirya tejaaH .. \SC.. \EN{0050220231}astraM droNaad.h arjunaad.h vaasudevaat.h . kR^ipaad.h bhiishhmaad.h yena kR^itaM shR^iNomi . \EN{0050220233}yaM taM kaarshhNi pratimaM praahurekam.h . sa saatyakiH paaNDavaarthe nivishhTaH .. \SC.. \EN{0050220241}apaashritaashchedi karuushhakaashcha . sarvotsaahairbhuumi paalaiH sametaaH . \EN{0050220243}teshhaaM madhye suuryamivaatapantam.h . shriyaa vR^itaM chedi patiM jvalantam.h .. \SC.. \EN{0050220251}astaMbhaniiyaM yudhi manyamaanam.h . jyaa karshhataaM shreshhThatamaM pR^ithivyaam.h . \EN{0050220253}sarvotsaahaM kshatriyaaNaaM nihatya . prasahya kR^ishhNastarasaa mamarda .. \SC.. \EN{0050220261}yasho maanau vardhayan.h yaadavaanaam.h . puraa.abhinat.h shishupaalaM samiike . \EN{0050220263}yasya sarve vardhayanti sma maanam.h . karuushha raaja pramukhaa narendraaH .. \SC.. \EN{0050220271}tamasahyaM keshavaM tatra matvaa . sugriiva yuktena rathena kR^ishhNam.h . \EN{0050220273}saMpraadrava.nshchedi patiM vihaaya . si.nhaM dR^ishhTvaa kshudra mR^igevaanye .. \SC.. \hash \EN{0050220281}yastaM pratiipastarasaa pratyudiiyaad.h . aasha.nsamaano dvairathe vaasudevam.h . \EN{0050220283}so.asheta kR^ishhNena hataH paraasuH . vaatenevonmathitaH karNikaaraH .. \SC.. \EN{0050220291}paraakramaM me yad.h avedayanta . teshhaamarthe sa.njaya keshavasya . \EN{0050220293}anusmara.nstasya karmaaNi vishhNoH . gaavalgaNe naadhigachchhaami shaantim.h .. \SC.. \EN{0050220301}na jaatu taan.h shatruranyaH saheta . yeshhaaM sa syaad.h agraNiirvR^ishhNi si.nhaH . \hash \EN{0050220303}pravepate me hR^idayaM bhayena . shrutvaa kR^ishhNaaveka rathe sametau .. \SC..30 \EN{0050220311}no ched.h gachchhet.h sa.ngaraM manda buddhiH . taabhyaaM suto me vipariita chetaaH . \EN{0050220313}no chet.h kuruun.h sa.njaya nirdahetaam.h . indraa vishhNuu daitya senaaM yathaiva . \EN{0050220315}mato hi me shakra samo dhana.njayaH . sanaatano vR^ishhNi viirashcha vishhNuH .. \SC.. \EN{0050220321}dharmaaraamo hrii nishhedhastarasvii . kuntii putraH paaNDavo.ajaata shatruH . \EN{0050220323}duryodhanena nikR^ito manasvii . no chet.h kruddha pradahed.h dhaartaraashhTraan.h .. \SC.. \EN{0050220331}naahaM tathaa hyarjunaad.h vaasudevaad.h . bhiimaad.h vaa.api pradahed.h dhaartaraashhTraan.h . \EN{0050220333}yathaa raaGYaH krodha diiptasya suuta . manyorahaM bhiitaraH sadaiva .. \SC.. \EN{0050220341}alaM tapo brahma charyeNa yuktaH . sa.nkalpo.ayaM maanasastasya sidhyet.h . \EN{0050220343}tasya krodhaM sa.njayaahaM simiike . sthaane jaana bhR^ishamasmyadya bhiitaH . \EN{0050220351}sa gachchha shiighraM prahito rathena . paaJNchaala raajasya chamuuM paretya . \EN{0050220353}ajaatashatruM kushalaM sma pR^ichchheH . punaH punaH priiti yuktaM vadestvam.h .. \SC.. \EN{0050220361}janaardanaM chaapi sametya taata . mahaa maatraM viiryavataaM udaaram.h . \EN{0050220363}anaamayaM mad.h vachanena pR^ichchheH . dhR^itaraashhTraH paaNDavaiH shaantimiipsuH .. \SC.. \EN{0050220371}na tasya ki.nchid.h vachanaM na kuryaat.h . kuntii putro vaasudevasya suuta . \EN{0050220373}priyashchaishhaamaatma samashcha kR^ishhNo . vidvaa.nshchaishhaaM karmaNi nitya yuktaH .. \SC.. \EN{0050220381}samaaniiya paaNavaan.h sR^iJNjayaa.nshcha . janaardanaM yuyudhaanaM viraaTam.h . \EN{0050220383}anaamayaM mad.h vachanena pR^ichchheH . sarvaa.nstathaa draupadeyaa.nshcha paJNcha .. \SC.. \EN{0050220391}yad.h yat.h tatra praapta kaalaM parebhyaH . tvaM manyethaa bhaarataanaaM hitaM cha . \EN{0050220393}tat.h tad.h bhaashhethaaH sa.njaya raaja madhye . na muurchhayed.h yan.h na bhavechcha yuddham.h .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %39 \EN{0050230011}raaGYastu vachanaM shrutvaa dhR^itaraashhTrasya sa.njayaH . {v} \EN{0050230013}upaplavyaM yayau drashhTuM paaNDavaan.h amita ojasaH .. \SC.. \EN{0050230021}sa tu raajaanamaasaadya dharmaatmaanaM yudhishhThiram.h . \EN{0050230023}praNipatya tataH puurvaM suuta putro.abhyabhaashhata .. \SC.. \EN{0050230031}gaavalgaNiH sa.njaya suuta suunuH . ajaata shatrumavadat.h pratiitaH . \EN{0050230033}dishhTyaa raaja.nstvaamarogaM prapashye . sahaayavantaM cha mahendra kalpam.h .. \SC.. \EN{0050230041}anaamayaM pR^ichchhati tvaa.aMbikeyo . vR^iddho raajaa dhR^itaraashhTro maniishhii . \EN{0050230043}kachchid.h bhiimaH kushalii paaNDavaagryo . dhana.njayastau cha maadrii tanuujau .. \SC.. \EN{0050230051}kachchit.h kR^ishhNaa draupadii raaja putrii . satya vrataa viira patnii sa putraa . \EN{0050230053}manasvinii yatra cha vaaJNchhasi tvam.h . ishhTaan.h kaamaan.h bhaarata svasti kaamaH .. \SC.. \EN{0050230061}gaavalgaNe sa.njaya svaagataM te . priitaatmaa.ahaM tvaa.abhivadaami suuta . \EN{0050230063}anaamayaM pratijaane tavaaham.h . sahaanujaiH kushalii chaasmi vidvan.h .. \SC.. \EN{0050230071}chiraad.h idaM kushalaM bharatasya . shrutvaa raaGYaH kuru vR^iddhasya suuta . \EN{0050230073}manye saakshaad.h dR^ishhTamahaM narendram.h . dR^ishhTvaiva tvaaM sa.njaya priiti yogaat.h .. \SC.. \EN{0050230081}pitaamaho naH sthaviro manasvii . mahaa praGYaH sarva dharmopapannaH . \EN{0050230083}sa kauravyaH kushalii taata bhiishhmo . yathaa puurvaM vR^ittirapyasya kachchit.h .. \SC.. \EN{0050230091}kachchid.h raajaa dhR^itaraashhTraH sa putro . vaichitra viiryaH kushalii mahaatmaa . \EN{0050230093}mahaa raajo baahlikaH praatipeyaH . kachchid.h vidvaan.h kushalii suuta putra .. \SC.. \hash \EN{0050230101}sa soma dattaH kushalii taata kachchid.h . bhuuri shravaaH satya sa.ndhaH shalashcha . \EN{0050230103}droNaH sa putrashcha kR^ipashcha vipro . maheshhvaasaaH kachchid.h ete apyarogaaH .. \SC..10 \EN{0050230111}mahaa praaGYaaH sarva shaastraavadaataa . dhanurbhR^itaaM mukhyatamaaH pR^ithivyaam.h . \EN{0050230113}kachchin.h maanaM taata labhantaite . dhanurbhR^itaH kachchid.h ete apyarogaaH .. \SC.. \hash \EN{0050230121}sarve kurubhyaH spR^ihayanti sa.njaya . dhanurdharaa ye pR^ithivyaaM yuvaanaH . \EN{0050230123}yeshhaaM raashhTre nivasati darshaniiyo . maheshhvaasaH shiilavaan.h droNa putraH .. \SC.. \EN{0050230131}vaishyaa putraH kushalii taata kachchin.h . mahaa praaGYo raaja putro yuyutsuH . \EN{0050230133}karNo.amaatyaH kushalii taata kachchit.h . suyodhano yasya mando vidheyaH .. \SC.. \EN{0050230141}striyo vR^iddhaa bhaarataanaaM jananyo . mahaa nasyo daasa bhaaryaashcha suuta . \EN{0050230143}vadhvaH putraa bhaagineyaa bhaginyo . dauhitraa vaa kachchid.h apyavyaliikaaH .. \SC.. \EN{0050230151}kachchid.h raajaa baahmaNaanaaM yathaavat.h . pravartate puurvavat.h taata vR^ittim.h . \EN{0050230153}kachchid.h daayaan.h maamakaan.h dhaartaraashhTro . dvijaatiinaaM sa.njaya nopahanti .. \SC.. \EN{0050230161}kachchid.h raajaa dhR^itaraashhTraH sa putropekshate braahmaNaatikramaan.h vai . \EN{0050230163}kachchin.h na hetoriva vartma bhuutopekshate teshhu sa nyuuna vR^ittim.h .. \SC.. \EN{0050230171}etajjyotiruttamaM jiiva loke . shuklaM prajaanaaM vihitaM vidhaatraa . \EN{0050230173}te chel lobhaM na niyachchhanti mandaaH . kR^itsno naasho bhavitaa kauravaaNaam.h .. \SC.. \EN{0050230181}kachchid.h raajaa dhR^itaraashhTraH sa putro . bubhuushhate vR^ittimamaatya varge . \EN{0050230183}kachchin.h na bhedena jijiivishhanti . suhR^id.h ruupaa durhR^idashchaika mitraaH .. \SC.. \EN{0050230191}kachchin.h na paapaM kathayanti taata . te paaNDavaanaaM kuravaH sarvaiva . \hash \EN{0050230193}kachchid.h dR^ishhTvaa dasyu sa.nghaan.h sametaan.h . smaranti paarthasya yudhaaM praNetuH .. \SC.. \EN{0050230201}maurvii bhujaagra prahitaan.h sma taata . dodhuuyamaanena dhanurdhareNa . \EN{0050230203}gaaNDiiva muktaan.h stanayitnu ghoshhaan.h . ajihmagaan.h kachchid.h anusmaranti .. \SC..20 \EN{0050230211}na hyapashyaM ka.nchid.h ahaM pR^ithivyaam.h . shrutaM samaM vaadhikamarjunena . \EN{0050230213}yasyaika shhashhTirnishitaastiikshNa dhaaraaH . suvaasasaH sammato hasta vaapaH .. \SC.. \EN{0050230221}gadaa paaNirbhiima senastarasvii . pravepayanshatru sa.nghaan.h aniike . \EN{0050230223}naagaH prabhinnaiva naDvalaasu . cha.nkramyate kachchid.h enaM smaranti .. \SC.. \hash \EN{0050230231}maadrii putraH sahadevaH kali.ngaan.h . samaagataan.h ajayad.h danta kuure . \EN{0050230233}vaamenaasyan.h dakshiNenaiva yo vai . mahaa balaM kachchid.h enaM smaranti .. \SC.. \EN{0050230241}udyann.h ayaM nakulaH preshhito vai . gaavalgaNe sa.njaya pashyataste . \EN{0050230243}dishaM pratiichiiM vashamaanayan.h me . maadrii sutaM kachchid.h enaM smaranti .. \SC.. \EN{0050230251}abhyaabhavo dvaita vane yaasiid.h . durmantrite ghoshha yaatraa gataanaam.h . \hash \EN{0050230253}yatra mandaan.h shatru vashaM prayaataan.h . amochayad.h bhiima seno jayashcha .. \SC.. \EN{0050230261}ahaM pashchaad.h arjunamabhyaraksham.h . maadrii putrau bhiimasenashcha chakre . \EN{0050230263}gaaNDiiva bhR^it.h shatru sa.nghaan.h udasya . svastyaagamat.h kachchid.h enaM smaranti .. \SC.. \EN{0050230271}na karmaNaa saadhunaikena nuunam.h . kartuM shakyaM bhavati iha sa.njaya . \hash \EN{0050230273}sarvaatmanaa parijetuM vayaM chen.h . na shaknomi dhR^itaraashhTrasya putram.h .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %27 \EN{0050240011}yathaa.arhase paaNDava tat.h tathaiva . kuruun.h kuru shreshhTha janaM cha pR^ichchhasi . %q {shha.njaya} \EN{0050240013}anaamayaastaata manasvinaste . kuru shreshhThaan.h pR^ichchhasi paartha yaa.nstvam.h .. \SC.. \EN{0050240021}santyeva vR^iddhaaH saadhavo dhaartaraashhTre . santyeva paapaaH paaNDava tasya viddhi . \EN{0050240023}dadyaad.h riposhchaapi hi dhaartaraashhTraH . kuto daayaam.h.N llopayed.h braahmaNaanaam.h .. \SC.. \EN{0050240031}yad.h yushhmaakaM vartate asau na dharmyam.h . adrugdheshhu drugdhavat.h tan.h na saadhu . \EN{0050240033}mitra dhruk.h syaad.h dhR^itaraashhTraH sa putro . yushhmaan.h dvishhan.h saadhu vR^itaan.h asaadhuH .. \SC.. \EN{0050240041}na chaanujaanaati bhR^ishaM cha tapyate . shochatyantaH sthaviro.ajaata shatro . \EN{0050240043}shR^iNoti hi braahmaNaanaaM sametya . mitra drohaH paatakebhyo gariiyaan.h .. \SC.. \EN{0050240051}smaranti tubhyaM nara devaM sa.ngame . yuddhe cha jishhNoshcha yudhaaM praNetuH . \EN{0050240053}samutkR^ishhTe dundubhi sha.nkha shabde . gadaa paaNiM bhiima senaM smaranti .. \SC.. \EN{0050240061}maadrii sutau chaapi raNaaji madhye . sarvaa dishaH saMpatantau smaranti . \EN{0050240063}senaaM varshhantau shara varshhairajasram.h . mahaa rathau samare dushhprakaMpyau .. \SC.. \EN{0050240071}na tveva manye purushhasya raajann.h . anaagataM GYaayate yad.h bhavishhyam.h . \EN{0050240073}tvaM ched.h imaM sarva dharmopapannaH . praaptaH kleshaM paaNDava kR^ichchhra ruupam.h .. \SC.. \EN{0050240081}tvamevaitat.h sarvamatashcha bhuuyaH . samii kuryaaH praGYayaa.ajaata shatro . \EN{0050240083}na kaamaarthaM sa.ntyajeyurhi dharmam.h . paaNDoH sutaaH sarvaivendra kalpaaH .. \SC.. \hash \EN{0050240091}tvamevaitat.h praGYayaa.ajaata shatro . shamaM kuryaa yena sharmaapnuyuste . \EN{0050240093}dhaartaraashhTraaH paaNDavaaH sR^iJNjayaashcha . ye chaapyanye paarthivaaH sa.nnivishhTaaH .. \SC.. \EN{0050240101}yan.h maa.abraviid.h dhR^itaraashhTro nishaayaam.h . ajaata shatro vachanaM pitaa te . \EN{0050240103}sahaamaatyaH saha putrashcha raajan.h . sametya taaM vaachamimaaM nibodha .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %10 \EN{0050250011}samaagataaH paaNDavaaH sR^iJNjayaashcha . janaardano yuyudhaano viraaTaH . {y} \EN{0050250013}yat.h te vaakyaM dhR^itaraashhTraanushishhTam.h . gaavalgaNe bruuhi tat.h suuta putra .. \SC.. \EN{0050250021}ajata shatruM cha vR^ikodaraM cha . dhana.njayaM maadravatii sutau cha . \hash \EN{0050250023}aamantraye vaasudevaM cha shaurim.h . yuyudhaanaM chekitaanaM viraaTam.h .. \SC.. \EN{0050250031}paaJNchaalaanaamadhipaM chaiva vR^iddham.h . dhR^ishhTadyumnaM paarshhataM yaaGYasenim.h . \EN{0050250033}sarve vaachaM shR^iNutemaaM madiiyaam.h . vakshyaami yaaM bhuutimichchhan.h kuruuNaam.h .. \SC.. \EN{0050250041}shamaM raajaa dhR^itaraashhTro.abhinandann.h . ayojayat.h tvaramaaNo rathaM me . \EN{0050250043}sa bhraatR^i putra sva janasya raaGYaH . tad.h rochataaM paaNDavaanaaM shamo.astu .. \SC.. \EN{0050250051}sarvairdharmaiH samupetaaH stha paarthaaH . prasthaanena maardavenaarjavena . \EN{0050250053}jaataaH kule . anR^isha.nsaa vadaanyaa . hrii nishhedhaaH karmaNaaM nishchayaGYaaH .. \SC.. \hash \EN{0050250061}na yujyate karma yushhmasu hiinam.h . sattvaM hi vastaadR^ishaM bhiimasenaaH . \EN{0050250063}udbhaasate hyaJNjana binduvat.h tat.h . shukle vastre yad.h bhavet.h kilbishhaM vaH .. \SC.. \EN{0050250071}sarva kshayo dR^ishyate yatra kR^itsnaH . paapodayo nirayo.abhaava sa.nsthaH . \EN{0050250073}kastat.h kuryaajjatu karma prajaanan.h . paraajayo yatra samo jayashcha .. \SC.. \EN{0050250081}te vai dhanya yaiH kR^itaM GYaati kaaryam.h . ye vaH putraaH suhR^ido baandhavaashcha . \EN{0050250083}upakrushhTaM jiivitaM sa.ntyajeyuH . tataH kuruuNaaM niyato vai bhavaH syaat.h .. \SC.. \hash \EN{0050250091}te chet.h kuruun.h anushaasya stha paarthaa . niniiya sarvaan.h dvishhato nigR^ihya . \EN{0050250093}samaM vastajjiivitaM mR^ityunaa syaad.h . yajjiivadhvaM GYaati vadhe na saadhu .. \SC.. \EN{0050250101}ko hyeva yusmaan.h saha keshavena . sa chekitaanaan.h paarshhata baahu guptaan.h . \EN{0050250103}sa saatyakiin.h vishhaheta prajetum.h . labdhvaa.api devaan.h sachivaan.h sahendraan.h .. \SC..10 \EN{0050250111}ko vaa kuruun.h droNa bhiishhmaabhiguptaan.h . ashvatthaamnaa shalya kR^ipaadibhishcha . \EN{0050250113}raNe prasoDhuM vishhaheta raajan.h . raadheya guptaan.h saha bhuumi paalaiH .. \SC.. \EN{0050250121}mahad.h balaM dhaartaraashhTrasya raaGYaH . ko vai shakto hantumakshiiyamaaNaH . \EN{0050250123}so.ahaM jaye chaiva paajaye cha . niHshreyasaM naadhigachchhaami ki.nchit.h .. \SC.. \EN{0050250131}kathaM hi niicheva daushhkuleyaa . nirdharmaarthaM karma kuryushcha paarthaaH . \EN{0050250133}so.ahaM prasaadya praNato vaasudevam.h . paaJNchaalaanaamadhipaM chaiva vR^iddham.h .. \SC.. \EN{0050250141}kR^itaaJNjaliH sharaNaM vaH prapadye . kathaM svasti styaat.h kuru sR^iJNjayaanaam.h . \EN{0050250143}na hyeva te vachanaM vaasudevo . dhana.njayo vaa jaatu ki.nchin.h na kuryaat.h .. \SC.. \EN{0050250151}praaNaan.h aadau yaachyamaanaH kuto.anyad.h . etad.h vidvan.h saadhanaarthaM braviimi . \EN{0050250153}etad.h raaGYo bhiishhma purogamasya . mataM yad.h vaH shaantirihottamaa syaat.h .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %15 \EN{0050260011}kaaM nu vaachaM sa.njaya me shR^iNoshhi . yuddhaishhiNiiM yena yuddhaad.h bibheshhi . {y} \EN{0050260013}ayuddhaM vai taata yuddhaad.h gariiyaH . kastal labdhvaa jaatu yudhyeta suuta .. \SC.. \EN{0050260021}akurvatashchet.h purushhasya sa.njaya . sidhyet.h sa.nkalpo manasaa yaM yamichchhet.h . \EN{0050260023}na karma kuryaad.h viditaM mamaitad.h . anyatra yuddhaad.h bahu yal laghiiyaH .. \SC.. \EN{0050260031}kuto yuddhaM jaatu naraH prajaanan.h . ko daiva shapto.abhivR^iNiita yuddham.h . \EN{0050260033}sukhaishhiNaH karma kurvanti paarthaa . dharmaad.h ahiinaM yachcha lokasya pathyam.h .. \SC.. \EN{0050260041}karmodayaM sukhamaasha.nsamaanaH . kR^ichchhropaayaM tattvataH karma duHkham.h . \EN{0050260043}sukha prepsurvijighaa.nsushcha duHkham.h . yendriyaaNaaM priiti vashaanugaamii . \EN{0050260045}kaamaabhidhyaa sva shariiraM dunoti . yayaa prayukto.anukaroti duHkham.h .. \SC.. \EN{0050260051}yathedhyamaanasya samiddha tejaso . bhuuyo balaM vardhate paavakasya . \EN{0050260053}kaamaartha laabhena tathaiva bhuuyo . na tR^ipyate sarvishhevaagniriddhaH . \EN{0050260055}saMpashyemaM bhoga chayaM mahaantam.h . sahaasmaabhirdhR^itaraashhTrasya raaGYaH .. \SC.. \EN{0050260061}naashreyasaamiishvaro vigrahaaNaam.h . naashreyasaaM giita shabdaM shR^iNoti . \EN{0050260063}naashreyasaH sevate maalya gandhaan.h . na chaapyashreyaa.nsyanulepanaani .. \SC.. \EN{0050260071}naashreyasaH praavaraan.h adhyavaste(?) . kathaM tvasmaan.h saMpraNudet.h kurubhyaH . \EN{0050260073}atraiva cha syaad.h avadhuuyaishha . kaamaH shariire hR^idayaM dunoti .. \SC.. \hash \EN{0050260081}svayaM raajaa vishhamasthaH pareshhu . saamasthyamanvichchhati tan.h na saadhu . \EN{0050260083}yathaa.a.atmanaH pashyati vR^ittameva . tathaa pareshhaamapi so.abhyupaiti .. \SC.. \EN{0050260091}aasannamagniM tu nidaagha kaale . gaMbhiira kakshe gahane visR^ijya . \EN{0050260093}yathaa vR^iddhaM vaayu vashena shochet.h . kshemaM mumukshuH shishira vyapaaye .. \SC.. \EN{0050260101}praaptaaishvaryo dhR^itaraashhTro.adya raajaa . laalapyate sa.njaya kasya hetoH . \EN{0050260103}pragR^ihya durbuddhimanaarjave ratam.h . putraM mandaM muuDhamamantriNaM tu .. \SC..10 \EN{0050260111}anaaptaH sann.h aaptatamasya vaacham.h . suyodhano vidurasyaavamanya . \EN{0050260113}sutasya raajaa dhR^itaraashhTraH priyaishhii . saMbudhyamaano vishate adharmameva .. \SC.. \EN{0050260121}medhaavinaM hyartha kaamaM kuruuNaam.h . bahu shrutaM vaagminaM shiilavantam.h . \EN{0050260123}suuta raajaa dhR^itaraashhTraH kurubhyo . na so.asmarad.h viduraM putra kaamyaat.h .. \SC.. \hash \EN{0050260131}maana ghnasyaatma kaamasya chershhyoH . samraMbhiNashchaartha dharmaatigasya . \EN{0050260133}durbhaashhiNo manyu vashaanugasya . kaamaatmano durhR^ido bhaavanasya .. \SC.. \EN{0050260141}aneyasyaashreyaso diirgha manyoH . mitra druhaH sa.njaya paapa buddheH . \EN{0050260143}sutasya raajaa dhR^itaraashhTraH priyaishhii . prapashyamaanaH prajahaad.h dharma kaamau .. \SC.. \EN{0050260151}tadaiva me sa.njaya diivyato.abhuun.h . no chet.h kuruun.h aagataH syaad.h abhaavaH . \EN{0050260153}kaavyaaM vaachaM virudo bhaashhamaaNo . na vindate dhR^itaraashhTraat.h prasha.nsaam.h .. \SC.. \EN{0050260161}kshatturyadaa.anvavartanta buddhim.h . kR^ichchhraM kuruun.h na tadaa.abhyaajagaama . \EN{0050260163}yaavat.h praGYaamanvavartanta tasya . taavat.h teshhaaM raashhTra vR^iddhirbabhuuva .. \SC.. \EN{0050260171}tad.h artha lubdhasya nibodha me adya . ye mantriNo dhaartaraashhTrasya suuta . \EN{0050260173}duHshaasanaH shakuniH suuta putro . gaavalgaNe pashya sammohamasya .. \SC.. \EN{0050260181}so.ahaM na pashyaami pariikshamaaNaH . kathaM svasti syaat.h kuru sR^iJNjayaanaam.h . \EN{0050260183}aattaaishvaryo dhR^itaraashhTraH parebhyaH . pravraajite vidure diirgha dR^ishhTau .. \SC.. \EN{0050260191}aasha.nsate vai dhR^itaraashhTraH sa putro . mahaa raajyamasapatnaM pR^ithivyaam.h . \EN{0050260193}tasmin.h shamaH kevalaM nopalabhyo . atyaasannaM mad.h gataM manyate artham.h .. \SC.. \EN{0050260201}yat.h tat.h karNo manyate paaraNiiyam.h . yuddhe gR^ihiitaayudhamarjunena . \EN{0050260203}aasa.nshcha yuddhaani puraa mahaanti . kathaM karNo naabhavad.h dviipaishhaam.h .. \SC..20 \hash \EN{0050260211}karNashcha jaanaati suyodhanashcha . droNashcha jaanaati pitaamahashcha . \EN{0050260213}anye cha ye kuravastatra santi . yathaa.arjunaan.h naastyaparo dhanurdharaH .. \SC.. \EN{0050260221}jaanantyete kuravaH sarvaiva . ye chaapyanye bhuumi paalaaH sametaaH . \hash \EN{0050260223}duryodhanaM chaaparaadhe charantam.h . ariM dame phalgune avidyamaane .. \SC.. \EN{0050260231}tenaartha baddhaM manyate dhaartaraashhTraH . shakyaM hartuM paaNDavaanaaM mamatvam.h . \EN{0050260233}kiriiTinaa taala maatraayudhena . tad.h vedinaa samyugaM tatra gatvaa .. \SC.. \EN{0050260241}gaaNDiiva visphaarita shabdamaajaav . ashR^iNvaanaa ghaartaraashhTraa dhriyante . \EN{0050260243}kruddhasya ched.h bhiima senasya vegaat.h . suyodhano manyate siddhamartham.h .. \SC.. \EN{0050260251}indro.apyetan.h notsahet.h taata hartum.h . aishvaryaM no jiivati bhiima sene . \EN{0050260253}dhana.njaye nakule chaiva suuta . tathaa viire sahadeve madiiye .. \SC.. \EN{0050260261}sa ched.h etaaM pratipadyeta buddhim.h . vR^iddho raajaa saha putreNa suuta . \EN{0050260263}evaM raNe paaNDava kopa dagdhaa . na nashyeyuH sa.njaya dhaartaraashhTraaH .. \SC.. \EN{0050260271}jaanaasi tvaM kleshamasmaasu vR^ittam.h . tvaaM puujayan.h sa.njayaahaM kshameyam.h . \EN{0050260273}yachchaasmaakaM kauravairbhuuta puurvam.h . yaa no vR^ittirdhaartaraashhTre tadaa.a.asiit.h .. \SC.. \EN{0050260281}adyaapi tat.h tatra tathaiva vartataam.h . shaantiM gamishhyaami yathaa tvamaattha . \EN{0050260283}indra prasthe bhavatu mamaiva raajyam.h . suyodhano yachchhatu bhaarataagryaH .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %28 \EN{0050270011}dharme nityaa paaNDava te vicheshhTaa . loke shrutaa dR^ishyate chaapi paartha . {shh} \EN{0050270013}mahaa.a.asraavaM jiivitaM chaapyanityam.h . saMpashya tvaM paaNDava maa viniinashaH .. \SC.. \hash \EN{0050270021}na ched.h bhaagaM kuravo.anyatra yuddhaat.h . prayachchhante tubhyamajaata shatro . \EN{0050270023}bhaiksha charyaamandhaka vR^ishhNi raajye . shreyo manye na tu yuddhena raajyam.h .. \SC.. \EN{0050270031}alpa kaalaM jiivitaM yan.h manushhye . mahaa.a.asraavaM nitya duHkhaM chalaM cha . \EN{0050270033}bhuuyashcha tad.h vayaso naanuruupam.h . tasmaat.h paapaM paaNDava maa prasaarshhiiH .. \SC.. \EN{0050270041}kaamaa manushhyaM prasajantaiva . dharmasya ye vidhna muulaM narendra . \hash \EN{0050270043}puurvaM narastaan.h dhR^itimaan.h vinighnam.h.N l. loke prasha.nsaaM labhate anavadyaam.h .. \SC.. \EN{0050270051}nibandhanii hyartha tR^ishhNeha paartha . taameshhato baadhyate dharmaiva . \hash \EN{0050270053}dharmaM tu yaH pravR^iNiite sa buddhaH . kaame gR^iddho hiiyate arthaanurodhaat.h .. \SC.. \EN{0050270061}dharmaM kR^itvaa karmaNaaM taata mukhyam.h . mahaa prataapaH saviteva bhaati . \EN{0050270063}haanena dharmasya mahiimapi imaam.h . labdhvaa naraH siidati paapa buddhiH .. \SC.. \EN{0050270071}vedo.adhiitashcharitaM brahmacharyam.h . yaGYairishhTaM braahmaNebhyashcha dattam.h . \EN{0050270073}paraM sthaanaM manyamaanena bhuuyaatmaa datto varshha puugaM sukhebhyaH .. \SC.. \EN{0050270081}sukha priye sevamaano.ativelam.h . yogaabhyaase yo na karoti karma . \EN{0050270083}vitta kshaye hiina sukho.ativelam.h . duHkhaM shete kaama vega praNunnaH .. \SC.. \EN{0050270091}evaM punarartha charyaa prasakto . hitvaa dharmaM yaH prakarotyadharmam.h . \EN{0050270093}ashraddadhat.h para lokaaya muuDho . hitvaa dehaM tapyate pretya mandaH .. \SC.. \EN{0050270101}na karmaNaaM vipraNaasho.asyamutra . puNyaanaaM vaa.apyatha vaa paapakaanaam.h . \EN{0050270103}puurvaM karturgachchhati puNya paapam.h . pashchaat.h tvetad.h anuyaatyeva kartaa .. \SC..10 \EN{0050270111}nyaayopetaM braahmaNebhyo yad.h annam.h . shraddhaa puutaM gandha rasopapannam.h . \EN{0050270113}anvaahaaryeshhu uttama dakshiNeshhu . tathaa ruupaM karma vikhyaayate te .. \SC.. \EN{0050270121}iha kshetre kriyate paartha kaaryam.h . na vai ki.nchid.h vidyate pretya kaaryam.h . \EN{0050270123}kR^itaM tvayaa paaralokyaM cha kaaryam.h . puNyaM mahat.h sadbhiranuprashastam.h .. \SC.. \EN{0050270131}jahaati mR^ityuM cha jaraaM bhayaM cha . na kshut.h pipaase manasashchaapriyaaNi . \EN{0050270133}na kartavyaM vidyate tatra ki.nchid.h . anyatra vai indriya priiNanaarthaat.h .. \SC.. \EN{0050270141}evaM ruupaM karma phalaM narendra . maatraavataa hR^idayasya priyeNa . \EN{0050270143}sa krodhajaM paaNDava harshhajaM cha . lokaavubhau maa prahaasiishchiraaya .. \SC.. \EN{0050270151}antaM gatvaa karmaNaaM yaa prasha.nsaa . satyaM damashchaarjavamaanR^isha.nsyam.h . \EN{0050270153}ashva medho raaja suuyastatheshhTaH . paapasyaantaM karmaNo maa punargaaH .. \SC.. \EN{0050270161}tachched.h evaM desha ruupeNa paarthaaH . karishhyadhvaM karma paapaM chiraaya . \EN{0050270163}nivasadhvaM varshha puugaan.h vaneshhu . duHkhaM vaasaM paaNDavaa dharma hetoH .. \SC.. \EN{0050270171}apravrajye yojayitvaa purastaad.h . aatmaadhiinaM yad.h balaM te tadaa.a.asiit.h . \EN{0050270173}nityaM paaJNchaalaaH sachivaastaveme . janaardano yuyudhaanashcha viiraH .. \SC.. \EN{0050270181}matsyo raajaa rukma rathaH sa putraH . prahaaribhiH saha putrairviraaTaH . \EN{0050270183}raajaanashcha ye vijitaaH purastaat.h . tvaameva te sa.nshrayeyuH samastaaH .. \SC.. \EN{0050270191}mahaa sahaayaH pratapan.h balasthaH . puraskR^ito vaasudevaarjunaabhyaam.h . \EN{0050270193}varaan.h hanishhyan.h dvishhato ra.nga madhye . vyaneshhyathaa dhaartaraashhTrasya darpam.h .. \SC.. \EN{0050270201}balaM kasmaad.h varhayitvaa parasya . nijaan.h kasmaat.h karshayitvaa sahaayaan.h . \EN{0050270203}nirushhya kasmaad.h varshha puugaan.h vaneshhu . yuyutsase paaNDava hiina kaalam.h .. \SC..20 \hash \EN{0050270211}apraGYo vaa paaNDava yudhyamaano . adharmaGYo vaa bhuuti pathaad.h vyapaiti . \hash \EN{0050270213}praGYaavaan.h vaa budhyamaano.api dharmam.h . samraMbhaad.h vaa saapi bhuuterapaiti .. \SC.. \EN{0050270221}naadharme te dhiiyate paartha buddhiH . na samraMbhaat.h karma chakartha paapam.h . \EN{0050270223}addhaa kiM tat.h kaaraNaM yasya hetoH . praGYaa viruddhaM karma chikiirshhasi idam.h .. \SC.. \EN{0050270231}avyaadhijaM kaTukaM shiirshha rogam.h . yasho mushhaM paapa phalodayaM cha . \EN{0050270233}sataaM peyaM yan.h na pibantyasanto . manyuM mahaa raaja piba prashaamya .. \SC.. \EN{0050270241}paapaanubandhaM ko nu taM kaamayeta . kshamaiva te jyaayasii nota bhogaaH . \hash \EN{0050270243}yatra bhiishhmaH shaa.ntanavo hataH syaad.h . yatra droNaH saha putro hataH syaat.h .. \SC.. \EN{0050270251}kR^ipaH shalyaH saumadattirvikarNo . vivi.nshatiH karNa duryodhanau cha . \EN{0050270253}etaan.h hatvaa kiideshaM tat.h sukhaM syaad.h . yad.h vindethaastad.h anubruuhi paartha .. \SC.. \EN{0050270261}labdhvaa.api imaaM pR^ithiviiM saagaraantaam.h . jaraa mR^ityuu naiva hi tvaM prajahyaaH . \EN{0050270263}priyaapriye sukha duHkhe cha raajann.h . evaM vidvaan.h naiva yuddhaM kurushhva .. \SC.. \EN{0050270271}amaatyaanaaM yadi kaamasya hetoH . evaM yuktaM karma chikiirshhasi tvam.h . \EN{0050270273}apaakrameH saMpradaaya svamebhyo . maa gaastvaM vaa deva yaanaat.h patho.adya .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %27 \EN{0050280011}Nasa.nshayaM sa.njaya satyametad.h . dharmo varaH karmaNaaM yat.h tvamaattha . {y} \EN{0050280013}GYaatvaa tu maaM sa.njaya garhayestvam.h . yadi dharmaM yadyadharmaM charaami .. \SC.. \EN{0050280021}yatraadharmo dharma ruupaaNi bibhrad.h . dharmaH kR^itsno dR^ishyate adharma ruupaH . \hash \EN{0050280023}tathaa dharmo dhaarayan.h dharma ruupam.h . vidvaa.nsastaM saMprapashyanti buddhyaa .. \SC.. \EN{0050280031}evametaavaapadi li.ngametad.h . dharmaadharmau vR^itti nityau bhajetaam.h . \hash \EN{0050280033}aadyaM li.ngaM yasya tasya pramaaNam.h . aapad.h dharmaM sa.njaya taM nibodha .. \SC.. \EN{0050280041}luptaayaaM tu prakR^itau yena karma . nishhpaadayet.h tat.h pariipsed.h vihiinaH . \EN{0050280043}prakR^itisthashchaapadi vartamaanobhau garhyau bhavataH sa.njayaitau .. \SC.. \EN{0050280051}avilopamichchhataaM braahmaNaanaam.h . praayashchittaM vihitaM yad.h vidhaatraa . \EN{0050280053}aapadyathaakarmasu vartamaanaan.h . vikarmasthaan.h sa.njaya garhayeta .. \SC.. \EN{0050280061}maniishhiNaaM tattvavichchhedanaaya . vidhiiyate satsu vR^ittiH sadaiva . \EN{0050280063}abraahmaNaaH santi tu ye na vaidyaaH . sarvochchhedaM saadhu manyeta tebhyaH .. \SC.. \EN{0050280071}tad.h arthaa naH pitaro ye cha puurve . pitaamahaa ye cha tebhyaH pare anye . \EN{0050280073}praGYaishhiNo ya cha hi karma chakruH . naastyantato naasti naasti iti manye .. \SC.. \EN{0050280081}yat.h ki.nchid.h etad.h vittamasyaaM pR^ithivyaam.h . yad.h devaanaaM tridashaanaaM paratra . \EN{0050280083}praajaapatyaM tridivaM brahma lokam.h . naadharmataH sa.njaya kaamaye tat.h .. \SC.. \EN{0050280091}dharmeshvaraH kushalo niitimaa.nshchaapy . upaasitaa braahmaNaanaaM maniishhii . \EN{0050280093}naanaa vidhaa.nshchaiva mahaa balaa.nshcha . raajanya bhojanaan.h anushaasti kR^ishhNaH .. \SC.. \EN{0050280101}yadi hyahaM visR^ijan.h syaamagarhyo . yudhyamaano yadi jahyaaM sva dharmam.h . \EN{0050280103}mahaa yashaaH keshavastad.h braviitu . vaasudevastu ubhayorartha kaamaH .. \SC..10 \EN{0050280111}shaineyaa hi chaitrakaashchaandhakaashcha . vaarshhNeya bhojaaH kaukuraaH sR^iJNjayaashcha . \EN{0050280113}upaasiinaa vaasudevasya buddhim.h . nigR^ihya shatruun.h suhR^ido nandayanti .. \SC.. \EN{0050280121}vR^ishhNyandhakaa hyugrasenaadayo vai . kR^ishhNa praNiitaaH sarvaivendra kalpaaH . \EN{0050280123}manasvinaH satya paraakramaashcha . mahaa balaa yaadavaa bhogavantaH .. \SC.. \EN{0050280131}kaashyo babhruH shriyaM uttamaaM gato . labdhvaa kR^itNaM bhraataramiishitaaram.h . \EN{0050280133}yasmai kaamaan.h varshhati vaasudevo . griishhmaatyaye meghaiva prajaabhyaH .. \SC.. \hash \EN{0050280141}iidR^isho.ayaM keshavastaata bhuuyo . vidmo hyenaM karmaNaaM nishchayaGYam.h . \EN{0050280143}priyashcha naH saadhutamashcha kR^ishhNo . naatikrame vachanaM keshavasya .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %14 \EN{0050290011}avinaashaM sa.njaya paaNDavaanaam.h . ichchhaamyahaM bhuutimeshhaaM priyaM cha . {v} \EN{0050290013}tathaa raaGYo dhR^itaraashhTrasya suuta . sadaa.a.asha.nse bahu putrasya vR^iddhim.h .. \SC.. \EN{0050290021}kaamo hi me sa.njaya nityameva . naanyad.h bruuyaaM taan.h prati shaamyateti . \EN{0050290023}raaGYashcha hi priyametat.h shR^iNomi . manye chaitat.h paaNDavaanaaM samartham.h .. \SC.. \EN{0050290031}sudushhkarashchaatra shamo hi nuunam.h . pradarshitaH sa.njaya paaNDavena . \EN{0050290033}yasmin.h gR^iddho dhR^itaraashhTraH sa putraH . kasmaad.h eshhaaM kalaho naatra muurchchhet.h .. \SC.. \EN{0050290041}tattvaM dharmaM vicharan.h sa.njayeha . mattashcha jaanaasi yudhishhThiraachcha . \EN{0050290043}atho kasmaat.h sa.njaya paaNDavasyotsaahinaH puurayataH sva karma . \EN{0050290045}yathaa.a.akhyaatamaavasataH kuTuMbam.h . puraa kalpaat.h saadhu vilopamaattha .. \SC.. \EN{0050290051}asmin.h vidhau vartamaane yathaavad.h . uchchaavachaa matayo braahmaNaanaam.h . \EN{0050290053}karmaNaa.a.ahuH siddimeke paratra . hitvaa karma vidyayaa siddhimeke . \EN{0050290055}naabhuJNjaano bhakshya bhojyasya tR^ipyed.h . vidvaan.h api iha viditaM braahmaNaanaam.h .. \SC.. \EN{0050290061}yaa vai vidyaaH saadhayanti iha karma . taasaaM phalaM vidyate netaraasaam.h . \EN{0050290063}tatreha vai dR^ishhTa phalaM tu karma . piitvodakaM shaamyati tR^ishhNayaa.a.artaH .. \SC.. \EN{0050290071}so.ayaM vidhirvihitaH karmaNaiva . tad.h vartate sa.njaya tatra karma . \EN{0050290073}tatra yo.anyat.h karmaNaH saadhu manyen.h . moghaM tasya lapitaM durbalasya .. \SC.. \EN{0050290081}karmaNaa.amii bhaanti devaaH paratra . karmaNaiveha plavate maatarishvaa . \EN{0050290083}ahoraatre vidadhat.h karmaNaivaatandrito nityaM udeti suuryaH .. \SC.. \EN{0050290091}maasaardha maadaan.h atha nakshatra yogaan.h . atandritashchandramaa.abhyupaiti . \hash \EN{0050290093}atandrito dahate jaata vedaaH . samidhyamaanaH karma kurvan.h prajaabhyaH .. \SC.. \EN{0050290101}atandritaa bhaaramimaM mahaantam.h . bibharti devii pR^ithivii balena . \EN{0050290103}atandritaaH shiighramapo vahanti . sa.ntarpayantyaH sarva bhuutaani nadyaH .. \SC..10 \EN{0050290111}atandrito varshhati bhuuri tejaaH . samnaadayann.h antarikshaM divaM cha . \EN{0050290113}atandrito brahma charyaM chachaara . shreshhThatvamichchhan.h balabhid.h devataanaam.h .. \SC.. \EN{0050290121}hitvaa sukhaM manasashcha priyaaNi . tena shakraH karmaNaa shraishhThyamaapa . \EN{0050290123}satyaM dharma paalayann.h apramatto . damaM titikshaaM samataaM priyaM cha . \EN{0050290125}etaani sarvaaNyupasevamaano . deva raajyaM maghavaan.h praapa mukhyam.h .. \SC.. \EN{0050290131}bR^ihaspatirbrahma charyaM chachaara . samaahitaH sa.nshitaatmaa yathaavat.h . \EN{0050290133}hitvaa sukhaM pratirudhyendriyaaNi . tena devaanaamagamad.h gauravaM saH .. \SC.. \EN{0050290141}nakshatraaNi karmaNaa.amutra bhaanti . rudraadityaa vasavo.athaapi vishve . \EN{0050290143}yamo raajaa vaishravaNaH kubero . gandharva yakshaapsarasashcha shubhraaH . \EN{0050290145}brahma charyaM vedavid.h yaaH kriyaashcha . nishhevamaaNaa munayo.amutra bhaanti .. \SC.. \EN{0050290151}jaanann.h imaM sarva lokasya dharmam.h . braahmaNaanaaM kshatriyaaNaaM vishaaM cha . \EN{0050290153}sa kasmaat.h tvaM jaanataaM GYaanavaan.h san.h . vyaayachchhase sa.njaya kauravaarthe .. \SC.. \EN{0050290161}aamnaayeshhu nitya sa.nyogamasya . tathaa.ashva medhe raaja suuye cha viddhi . \EN{0050290163}saMpuujyate dhanushhaa varmaNaa cha . hasta traaNai ratha shastraishcha bhuuyaH .. \SC.. \EN{0050290171}te ched.h ime kauravaaNaaM upaayam.h . adhigachchheyuravadhenaiva paarthaaH . \EN{0050290173}dharma traaNaM puNyameshhaaM kR^itaM syaad.h . aarye vR^itre bhiimasenaM nigR^ihya .. \SC.. \EN{0050290181}te chet.h pitrye karmaNi vartamaanaa.a.apadyeran.h dishhTa vashena mR^ityum.h . \EN{0050290183}yathaa shaktyaa puurayantaH sva karma . tad.h apyeshhaaM nidhanaM syaat.h prashastam.h .. \SC.. \EN{0050290191}utaaho tvaM manyase sarvameva . raaGYaaM yuddhe vartate dharma tantram.h . \EN{0050290193}ayuddhe vaa vartate dharma tantram.h . tathaiva te vaachamimaaM shR^iNomi .. \SC.. \EN{0050290201}chaaturvarNyasya prathamaM vibhaagam.h . avekshya tvaM sa.njaya svaM cha karma . \EN{0050290203}nishamyaatho paaNDavaanaaM sva karma . prasha.nsa vaa ninda vaa yaa matiste .. \SC..20 \EN{0050290211}adhiiyiita braahmaNo.atho yajeta . dadyaad.h iyaat.h tiirtha mukhyaani chaiva . \EN{0050290213}adhyaapayed.h yaajayechchaapi yaajyaan.h . pratigrahaan.h vaa viditaan.h pratiichchhet.h .. \SC.. \EN{0050290221}tathaa raajanyo rakshaNaM vai prajaanaam.h . kR^itvaa dharmeNaapramatto.atha dattvaa . \EN{0050290223}yaGYairishhTvaa sarva vedaan.h adhiitya . daaraan.h kR^itvaa puNyakR^id.h aavased.h gR^ihaan.h .. \SC.. \EN{0050290231}vaishyo.adhiitya kR^ishhi go raksha puNyaiH . vittaM chinvan.h paalayann.h apramattaH . \EN{0050290233}priyaM kurvan.h braahmaNa kshatriyaaNaam.h . dharma shiilaH puNyakR^id.h aavased.h gR^ihaan.h .. \SC.. \EN{0050290241}paricharyaa vandanaM braahmaNaanaam.h . naadhiiyiita pratishhiddho.asya yaGYaH . \EN{0050290243}nityotthito bhuutaye atandritaH syaad.h . eshha smR^itaH shuudra dharmaH puraaNaH .. \SC.. \EN{0050290251}etaan.h raajaa paalayann.h apramatto . niyojayan.h sarva varNaan.h sva dharme . \EN{0050290253}akaamaatmaa sama vR^ittiH prajaasu . naadhaarmikaan.h anurudhyeta kaamaan.h .. \SC.. \EN{0050290261}shreyaa.nstasmaad.h yadi vidyeta kashchid.h . abhiGYaataH sarva dharmopapannaH . \EN{0050290263}sa taM dushhTamanushishhyaat.h prjaanan.h . na ched.h gR^idhyed.h iti tasmin.h na saadhu .. \SC.. \EN{0050290271}yadaa gR^idhyet.h para bhuumiM nR^isha.nso . vidhi prakopaad.h balamaadadaanaH . \EN{0050290273}ato raaGYaaM bhavitaa yuddhametat.h . tatra jaataM varma shastraM dhanushcha . \EN{0050290275}indreNedaM dasyu vaddhaaya karmotpaaditaM varma shastraM dhanushcha .. \SC.. \EN{0050290281}steno hared.h yatra dhanaM hyadR^ishhTaH . prasahya vaa yatra hareta dR^ishhTaH . \EN{0050290283}ubhau garhyau bhavataH sa.njayaitau . kiM vai pR^ithak.h tvaM dhR^itaraashhTrasya putre . \EN{0050290285}yo.ayaM lobhaan.h manyate dharmametam.h . yamichchhate manu vashaanugaamii .. \SC.. \EN{0050290291}bhaagaH punaH paaNDavaanaaM nivishhTaH . taM no.akasmaad.h aadadiiran.h pare vai . \EN{0050290293}asmin.h pade yudyataaM no vadho.api . shlaghyaH pitryaH para raajyaad.h vishishhTaH . \EN{0050290295}etaan.h dharmaan.h kauravaaNaaM puraaNaan.h . aachakshiithaaH sa.njaya raajya madhye .. \SC.. \EN{0050290301}ye te mandaa mR^ityu vashaabhipannaaH . samaaniitaa dhaartaraashhTreNa muuDhaaH . \EN{0050290303}idaM punaH karma paapiiyaiva . sabhaa madhye pashya vR^ittaM kuruuNaam.h .. \SC..30 \hash \EN{0050290311}priyaaM bhaaryaaM draupadiiM paaNDavaanaam.h . yashasviniiM shiila vR^ittopapannaam.h . \EN{0050290313}yad.h upekshanta kuravo bhiishhma mukhyaaH . kaamaanugenoparuddhaaM rudantiim.h .. \SC.. \EN{0050290321}taM chet.h tadaa te sa kumaara vR^iddhaa.avaarayishhyan.h kuravaH sametaaH . \EN{0050290323}mama priyaM dhR^itaraashhTro.akarishhyat.h . putraaNaaM cha kR^itamasyaabhavishhyat.h .. \SC.. \EN{0050290331}duHshaasanaH praatilomyaan.h ninaaya . sabhaa madhye shvashuraaNaaM cha kR^ishhNaam.h . \EN{0050290333}saa tatra niitaa karuNaanyavochan.h . naanyaM kshatturnaathamadR^ishhTa ka.nchit.h .. \SC.. \EN{0050290341}kaarpaNyaad.h eva sahitaastatra raaGYo . naashaknuvan.h prativaktuM sabhaayaam.h . \EN{0050290343}ekaH kshattaa dharmyamarthaM bruvaaNo . dharmaM buddhvaa pratyuvaachaalpa buddhim.h .. \SC.. \EN{0050290351}anuktvaa tvaM dharmamevaM sabhaayaam.h . athechchhase paaNDavasyopadeshhTum.h . \EN{0050290353}kR^ishhNaa tvetat.h karma chakaara shuddham.h . sudushhkaraM tadd.h hi sabhaaM sametya . \EN{0050290355}yena kR^ichchhraat.h paaNDavaan.h ujjahaara . tathaa.a.atmaanaM nauriva saagara oghaat.h .. \SC.. \EN{0050290361}yatraabraviit.h suuta putraH sabhaayaam.h . kR^ishhNaaM sthitaaM shvashuraaNaaM samiipe . \EN{0050290363}na te gatirvidyate yaaGYaseni . prapadyedaaniiM dhaartaraashhTrasya veshma . \EN{0050290365}paraajitaaste patayo na santi . patiM chaanyaM bhaamini tvaM vR^iNiishhva .. \SC.. \EN{0050290371}yo biibhatsorhR^idaye prauDhaasiid.h . asthi prachchhin.h marma ghaatii sughoraH . \hash \EN{0050290373}karNaachchharo vaanmayastigma tejaaH . pratishhThito hR^idaye phalgunasya .. \SC.. \hash \EN{0050290381}kR^ishhNaajinaani paridhit.h samaanaan.h . duHshaasanaH kaTukaanyabhyabhaashhat.h . \EN{0050290383}ete sarve shhaNDhatilaa vinashhTaaH . kshayaM gataa narakaM diirgha kaalam.h .. \SC.. \EN{0050290391}gaandhaara raajaH shakunirnikR^ityaa . yad.h abraviid.h dyuuta kaale sa paarthaan.h . \EN{0050290393}paraajito nakulaH kiM tavaasti . kR^ishhNayaa tvaM diivya vai yaaGYasenyaa .. \SC.. \EN{0050290401}jaanaasi tvaM sa.njaya sarvametad.h . dyuute avaachyaM vaakyamevaM yathoktam.h . \EN{0050290403}svayaM tvahaM praarthaye tatra gantum.h . samaadhaatuM kaaryametad.h vipannam.h .. \SC..40 \EN{0050290411}ahaapayitvaa yadi paaNDavaartham.h . shamaM kuruuNaamatha chechchareyam.h . \EN{0050290413}puNyaM cha me syaachcharitaM mahodayam.h . muchyera.nshcha kuravo mR^ityu paashaat.h .. \SC.. \hash \EN{0050290421}api vaachaM bhaashhamaaNasya kaavyaam.h . dharmaaraamaamarthavatiimahi.nsraam.h . \EN{0050290423}aveksheran.h dhaartaraashhTraaH samaksham.h . maaM cha praaptaM kuravaH puujayeyuH .. \SC.. \EN{0050290431}ato.anyathaa rathinaa phalgunena . bhiimena chaivaahava da.nshitena . \EN{0050290433}paraasiktaan.h dhaartaraashhTraa.nstu viddhi . pradahyamaanaan.h karmaNaa svena mandaan.h .. \SC.. \EN{0050290441}paraajitaan.h paaNDaveyaa.nstu vaacho . raudra ruupaa bhaashhate dhaartaraashhTraH . \EN{0050290443}gadaa hasto bhiimaseno.apramatto . duryodhanaM smaarayitvaa hi kaale .. \SC.. \EN{0050290451}suyodhano manyumayo mahaa drumaH . skandhaH karNaH shakunistasya shaakhaaH . \EN{0050290453}duHshaasanaH pushhpa phale samR^iddhe . muulaM raajaa dhR^itaraashhTro.amaniishhii .. \SC.. \EN{0050290461}yudhishhThiro dharmamayo mahaa drumaH . skandho.arjuno bhiimaseno.asya shaakhaaH . \EN{0050290463}maadrii putrau pushhpa phale samR^iddhe . muulaM tvahaM brahma cha braahmaNaashcha .. \SC.. \EN{0050290471}vanaM raajaa dhR^itaraashhTraH sa putro . vyaaghraa vane sa.njaya paaNDaveyaaH . \EN{0050290473}maa vanaM chhindhi sa vyaaghraM maa vyaaghraan.h niinasho vanaat.h .. \SC.. \EN{0050290481}nirvano vadhyate vyaaghro nirvyaaghraM chhidyate vanam.h . \EN{0050290483}tasmaad.h vyaaghro vanaM rakshed.h vanaM vyaaghraM cha paalayet.h .. \SC.. \EN{0050290491}lataa dharmaa dhaartaraashhTraaH shaalaaH sa.njaya paaNDavaaH . \EN{0050290493}na lataa vardhate jaatu . anaashritya mahaa drumam.h .. \SC.. \hash \EN{0050290501}sthitaaH shushruushhituM paarthaaH sthitaa yoddhumari.ndamaaH . \EN{0050290503}yat.h kR^ityaM dhR^itaraashhTrasya tat.h karotu naraadhipaH .. \SC.. \EN{0050290511}sthitaaH shame mahaatmaanaH paaNDavaa dharma chaariNaH . \EN{0050290513}yodhaaH samR^iddhaastad.h vidvan.h naachakshiithaa yathaa tatham.h .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %51 \EN{0050300011}aamantraye tvaa nara deva deva . gachchhaamyahaM paaNDava svasti te astu . {shh} \EN{0050300013}kachchin.h na vaachaa vR^ijinaM hi ki.nchid.h . uchchaaritaM me manaso.abhishha.ngaat.h .. \SC.. \EN{0050300021}janaardanaM bhiimasenaarjunau cha . maadrii sutau saatyakiM chekitaanam.h . \EN{0050300023}aamantrya gachchhaami shivaM sukhaM vaH . saumyena maaM pashyata chakshushhaa nR^ipaaH .. \SC.. \EN{0050300031}anuGYaataH sa.njaya svasti gachchha . na no.akaarshhiirapriyaM jaatu ki.nchit.h . \EN{0050300033}vidmashcha tvaa te cha vayaM cha sarve . shuddhaatmaanaM madhya gataM sabhastham.h .. \SC.. \EN{0050300041}aapto duutaH sa.njaya supriyo.asi . kalyaaNa vaak.h shiilavaan.h dR^ishhTimaa.nshcha . \EN{0050300043}na muhyestvaM sa.njaya jaatu matyaa . na cha krudhyeruchyamaano.api tathyam.h .. \SC.. \EN{0050300051}na marmagaaM jaatu vaktaa.asi ruukshaam.h . nopastutiM kaTukaaM nota shuktaam.h . \EN{0050300053}dharmaaraamaamarthavatiimahi.nsraam.h . etaaM vaachaM tava jaanaami suuta .. \SC.. \EN{0050300061}tvameva naH priyatamo.asi duutaihaagachchhed.h viduro vaa dvitiiyaH . \EN{0050300063}abhiikshNa dR^ishhTo.asi puraa hi nastvam.h . dhana.njayasyaatma samaH sakhaa.asi .. \SC.. \EN{0050300071}ito gatvaa sa.njaya kshipramevopaatishhThethaa braahmaNaan.h ye tad.h arhaaH . \EN{0050300073}vishuddha viiryaa.nshcharaNopapannaan.h . kule jaataan.h sarva dharmopapannaan.h .. \SC.. \EN{0050300081}svaadhyaayino braahmaNaa bhikshavashcha . tapasvino ye cha nityaa vaneshhu . \EN{0050300083}abhivaadyaa vai mad.h vachanena vR^iddhaaH . tathetareshhaaM kushalaM vadethaaH .. \SC.. \EN{0050300091}purohitaM dhR^itaraashhTrasya raaGYaachaaryaashcha R^itvijo ye cha tasya . \hash \EN{0050300093}taishcha tvaM taata sahitairyathaa.arham.h . sa.ngachchhethaaH kushalenaiva suuta .. \SC.. \EN{0050300101}aachaaryaishhTo.anapago vidheyo . vedaan.h iipsan.h brahma charyaM chachaara . \hash \EN{0050300103}yo.astraM chatushhpaat.h punareva chakre . droNaH prasanno.abhivaadyo yathaa.arham.h .. \SC..10 \EN{0050300111}adhiita vidyashcharaNopapanno . yo.astraM chatushhpaat.h punareva chakre . \EN{0050300113}gandharva putra pratimaM tarasvinam.h . tamashvatthaamaanaM kushalaM sma pR^ichchheH .. \SC.. \EN{0050300121}shaaradvatasyaavasathaM sma gatvaa . mahaa rathasyaastravidaaM varasya . \EN{0050300123}tvaM maamabhiikshNaM parikiirtayan.h vai . kR^ipasya paadau sa.njaya paaNinaa spR^isheH .. \SC.. \EN{0050300131}yasmin.h shauryamaanR^isha.nsyaM tapashcha . praGYaa shiilaM shruti sattve dhR^itishcha . \EN{0050300133}paadau gR^ihiitvaa kuru sattamasya . bhiishhmasya maaM tatra nivedayethaaH .. \SC.. \EN{0050300141}praGYaa chakshuryaH praNetaa kuruuNaam.h . bahu shruto vR^iddha sevii maniishhii . \EN{0050300143}tasmai raaGYe sthaviraayaabhivaadyaachakshiithaaH sa.njaya maamarogam.h .. \SC.. \EN{0050300151}jyeshhThaH putroldhR^itaraashhTrasya mando . muurkhaH shaThaH sa.njaya paapa shiilaH . \EN{0050300153}prashaastaa vai pR^ithvii yena sarvaa . suyodhanaM kushalaM taata pR^ichchheH .. \SC.. \EN{0050300161}bhraataa kaniiyaan.h api tasya mandaH . tathaa.ashiilaH sa.njaya saapi shashvat.h . \EN{0050300163}maheshhvaasaH shuuratamaH kuruuNaam.h . duHshaasanaM kushalaM taata pR^ichchheH .. \SC.. \EN{0050300171}vR^indaarakaM kavimartheshhvamuuDham.h . mahaa praGYaM sarva dharmopapannam.h . \EN{0050300173}na tasya yuddhaM rochate vai kadaachid.h . vaishyaa putraM kushalaM taata pR^ichchheH .. \SC.. \EN{0050300181}nikartane devane yo.advitiiyash . chhannopadhaH saadhu devii mataakshaH . \EN{0050300183}yo durjayo devitavyena sa.nkhye . sa chitra senaH kushalaM taata vaachyaH .. \SC.. \EN{0050300191}yasya kaamo vartate nityameva . naanyaH shamaad.h bhaarataanaamiti sma . \EN{0050300193}sa baahliikaanaaM R^ishhabho manasvii . puraa yathaa maa.abhivadet.h prasannaH .. \SC.. \EN{0050300201}guNairanekaiH pravaraishcha yukto . viGYaanavaan.h naiva cha nishhThuro yaH . \EN{0050300203}snehaad.h amarshhaM sahate sadaiva . sa soma dattaH puujaniiyo mato me .. \SC..20 \EN{0050300211}arhattamaH kurushhu saumadattiH . sa no bhraataa sa.njaya mat.h sakhaa cha . \EN{0050300213}maheshhvaaso rathinaaM uttamo yaH . sahaamaatyaH kushalaM tasya pR^ichchheH .. \SC.. \EN{0050300221}ye chaivaanye kuru mukhyaa yuvaanaH . putraaH pautraa bhraatarashchaiva ye naH . \EN{0050300223}yaM yameshhaaM yena yenaabhigachchheH . anaamayaM mad.h vachanena vaachyaH .. \SC.. \EN{0050300231}ye raajaanaH paaNDavaayodhanaaya . samaaniitaa dhaartaraashhTreNa kechit.h . \EN{0050300233}vasaatayaH shaalvakaaH kekayaashcha . tathaa.aMbashhThaa ye trigartaashcha mukhyaaH .. \SC.. \EN{0050300241}praachyodiichyaa daakshiNaatyaashcha shuuraaH . tathaa pratiichyaaH paarvatiiyaashcha sarve . \EN{0050300243}anR^isha.nsaaH shiila vR^ittopapannaaH . teshhaaM sarveshhaaM kushalaM taata pR^ichchheH .. \SC.. \EN{0050300251}hastyaarohaa rathinaH saadinashcha . padaatayashchaarya sa.nghaa mahaantaH . \EN{0050300253}aakhyaaya maaM kushalinaM sma teshhaam.h . anaamayaM paripR^ichchheH samagraan.h .. \SC.. \hash \EN{0050300261}tathaa raaGYo hyartha yuktaan.h amaatyaan.h . dauvaarikaan.h ye cha senaaM nayanti . \EN{0050300263}aaya vyayaM ye gaNayanti yuktaa.arthaashcha ye mahatashchintayanti .. \SC.. \EN{0050300271}gaandhaara raajaH shakuniH paarvatiiyo . nikartane yo.advitiiyo.aksha devii . \EN{0050300273}maanaM kurvan.h dhaartaraashhTrasya suuta . mithyaa buddheH kushalaM taata pR^ichchheH .. \SC.. \EN{0050300281}yaH paaNDavaaneka rathena viiraH . samutsahatyapradhR^ishhyaan.h vijetum.h . \EN{0050300283}yo muhyataaM mohayitaa.advitiiyo . vaikartanaM kushalaM taata pR^ichchheH .. \SC.. \EN{0050300291}saiva bhaktaH sa guruH sa bhR^ityaH . sa vai pitaa sa cha maataa suhR^ichcha . \hash \EN{0050300293}agaadha buddhirviduro diirgha darshii . sa no mantrii kushalaM taata pR^ichchheH .. \SC.. \EN{0050300301}vR^iddhaaH striyo yaashcha guNopapannaa . yaa GYaayante sa.njaya maatarastaaH . \EN{0050300303}taabhiH sarvaabhiH sahitaabhiH sametya . striibhirvR^iddhaabhirabhivaadaM vadethaaH .. \SC..30 \EN{0050300311}kachchit.h putraa jiiva putraaH susamyag.h . vartante vo vR^ittimanR^isha.nsa ruupaam.h . \EN{0050300313}iti smoktvaa sa.njaya bruuhi pashchaad.h . ajaata shatruH kushalii sa putraH .. \SC.. \EN{0050300321}yaa no bhaaryaaH sa.njaya vettha tatra . taasaaM sarvaasaaM kushalaM taata pR^ichchheH . \EN{0050300323}susa.nguptaaH surabhayo.anavadyaaH . kachchid.h gR^ihaan.h aavasathaapramattaaH .. \SC.. \EN{0050300331}kachchid.h vR^ittiM shvashureshhu bhadraaH . kalyaaNiiM vartadhvamanR^isha.nsa ruupaam.h . \EN{0050300333}yathaa cha vaH syuH patayo.anukuulaaH . tathaa vR^ittimaatmanaH sthaapayadhvam.h .. \SC.. \hash \EN{0050300341}yaa naH snushhaaH sa.njaya vettha tatra . praaptaa kulebhyashcha guNopapannaaH . \EN{0050300343}prajaavatyo bruuhi sametya taashcha . yudhishhThiro vo.abhyavadat.h prasannaH .. \SC.. \EN{0050300351}kanyaaH svajethaH sadaneshhu sa.njayaanaamayaM mad.h vachanena pR^ishhTvaa . \EN{0050300353}kalyaaNaa vaH santu patayo.anukuulaa . yuuyaM patiinaaM bhavataa.anukuulaaH .. \SC.. \EN{0050300361}ala.nkR^itaa vastravatyaH sugandhaa.abiibhatsaaH sukhitaa bhogavatyaH . \EN{0050300363}laghu yaasaaM darshanaM vaak.h cha ladhvii . vesha striyaH kushalaM taata pR^ichchheH .. \SC.. \EN{0050300371}daasii putraa ye cha daasaaH kuruuNaam.h . tad.h aashrayaa bahavaH kubja khaJNjaaH . \EN{0050300373}aakhyaaya maaM kushalinaM sma tebhyo . anaamayaM paripR^ichchherjaghanyam.h .. \SC.. \EN{0050300381}kachchid.h vR^ittirvartate vai puraaNii . kachchid.h bhogaan.h dhaartaraashhTro dadaati . \EN{0050300383}a.nga hiinaan.h kR^ipaNaan.h vaamanaa.nshchaanR^isha.nsyaad.h dhR^itaraashhTro bibharti .. \SC.. \EN{0050300391}andhaashcha sarve sthaviraastathaiva . hastaajiivaa bahavo ye atra santi . \EN{0050300393}aakhyaaya maaM kushalinaM sma teshhaam.h . anaamayaM paripR^ichchherjaghanyam.h .. \SC.. \EN{0050300401}maa bhaishhTa duHkhena kujiivitena . nuunaM kR^itaM para lokeshhu paapam.h . \EN{0050300403}nigR^ihya shatruun.h suhR^ido.anugR^ihya . vaasobhirannena cha vo bharishhye .. \SC..40 \EN{0050300411}santyeva me braahmaNebhyaH kR^itaani . bhaaviinyatho no bata vartayanti . \EN{0050300413}pashyaamyahaM yukta ruupaa.nstathaiva . taameva siddhiM shraavayethaa nR^ipaM tam.h .. \SC.. \hash \EN{0050300421}ye chaanaathaa durbalaaH sarva kaalam.h . aatmanyeva prayatante atha muuDhaaH . \EN{0050300423}taa.nshchaapi tvaM kR^ipaNaan.h sarvathaivaasmad.h vaakyaat.h kushalaM taata pR^ichchheH .. \SC.. \EN{0050300431}ye chaapyanye sa.nshritaa dhaartaraashhTraan.h . naanaa digbhyo.abhyaagataaH suuta putra . \EN{0050300433}dR^ishhTvaa taa.nshchaivaarhatashchaapi sarvaan.h . saMpR^ichchhethaaH kushalaM chaavyayaM cha .. \SC.. \EN{0050300441}evaM sarvaanaagataabhyaagataa.nsh (?)cha . raaGYo duutaan.h sarva digbhyo.abhyupetaan.h . \EN{0050300443}pR^ishhTvaa sarvaan.h kushalaM taa.nshcha suuta . pashchaad.h ahaM kushalii teshhu vaachyaH .. \SC.. \EN{0050300451}na hi iidR^ishaH santyapare pR^ithivyaam.h . ye yodhakaa dhaartaraashhTreNa labdhaaH . \EN{0050300453}dharmastu nityo mama dharmaiva . mahaa balaH shatru nibarhaNaaya .. \SC.. \hash \EN{0050300461}idaM punarvachanaM dhaartaraashhTram.h . suyodhanaM sa.njaya shraavayethaaH . \EN{0050300463}yaste shariire hR^idayaM dunoti . kaamaH kuruun.h asapatno.anushishhyaam.h .. \SC.. \EN{0050300471}na vidyate yuktiretasya kaachin.h . naivaM vidhaaH syaama yathaa priyaM te . \EN{0050300473}dadasva vaa shakra puraM mamaiva . yudhyasva vaa bhaarata mukhya viira .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %47 \EN{0050310011}uta santamasantaM cha baalaM vR^iddhaM cha sa.njaya . {y} \EN{0050310013}utaabalaM baliiyaa.nsaM dhaataa prakurute vashe .. \SC.. \EN{0050310021}uta baalaaya paaNDityaM paNDitaayota baalataam.h . \EN{0050310023}dadaati sarvamiishaanaH purastaat.h shukraM uchcharan.h .. \SC.. \EN{0050310031}alaM viGYaapanaaya syaad.h aachakshiithaa yathaa tatham.h . \EN{0050310033}atho mantraM mantrayitvaa nayonyenaatihR^ishhTavat.h .. \SC.. \EN{0050310041}gaavalgaNe kuruun.h gatvaa dhR^itaraashhTraM mahaa balam.h . \EN{0050310043}abhivaadyopasa.ngR^ihya tataH pR^ichchheranaamayam.h .. \SC.. \EN{0050310051}bruuyaashchainaM tvamaasiinaM kurubhiH parivaaritam.h . \EN{0050310053}tavaiva raajan.h viiryeNa sukhaM jiivanti paaNDavaaH .. \SC.. \EN{0050310061}tava prasaadaad.h baalaaste praaptaa raajyamari.ndama . \EN{0050310063}raajye taan.h sthaapayitvaa.agre nopekshiirvinashishhyataH .. \SC.. \EN{0050310071}sarvamapyetad.h ekasya naalaM sa.njaya kasyachit.h . \EN{0050310073}taata sa.nhatya jiivaamo maa dvishhadbhyo vashaM gamaH .. \SC.. \EN{0050310081}tathaabhiishhmaM shaa.ntanavaM bhaarataanaaM pitaamaham.h . \EN{0050310083}shirasaa.abhivadethaastvaM mama naama prakiirtayan.h .. \SC.. \EN{0050310091}abhivaadya cha vaktavyastato.asmaakaM pitaamaha . \EN{0050310093}bhavataa sha.ntanorva.nsho nimagnaH punaruddhR^itaH .. \SC.. \EN{0050310101}sa tvaM kuru tathaa taata sva matena pitaamaha . \EN{0050310103}yathaa jiivanti te pautraaH priitimantaH parasparam.h .. \SC..10 \EN{0050310111}tathaiva viduraM bruuyaaH kuruuNaamamntra dhaariNam.h . \EN{0050310113}ayuddhaM saumya bhaashhasva hita kaamo yudhishhThiraH .. \SC.. \EN{0050310121}atho suyodhanaM bruuyaa raaja putramamarshhaNam.h . \EN{0050310123}madhye kuruuNaamaasiinamanuniiya punaH punaH .. \SC.. \EN{0050310131}apashyan.h maaM upekshantaM kR^ishhNaamekaaM sabhaa gataam.h . \hash \EN{0050310133}tad.h duHkhamatitikshaama maa vadhiishhma kuruun.h iti .. \SC.. \EN{0050310141}evaM puurvaaparaan.h kleshaan.h atitikshanta paaNDavaaH . \EN{0050310143}yathaa baliiyasaH santastat.h sarvaM kuravo viduH .. \SC.. \EN{0050310151}yan.h naH praavraajayaH saumyaajinaiH prativaasitaan.h . \hash \EN{0050310153}tad.h duHkhamatitikshaama maa vadhiishhma kuruun.h iti .. \SC.. \EN{0050310161}yat.h tat.h sabhaayaamaakramya kR^ishhNaaM kesheshhvadharshhayat.h . \EN{0050310163}duHshaasanaste anumate tachchaasmaabhirupekshitam.h .. \SC.. \EN{0050310171}yathochitaM svakaM bhaagaM labhemahi para.ntapa . \EN{0050310173}nivartaya para dravye buddhiM gR^iddhaaM nara R^ishhabha .. \SC.. \EN{0050310181}shaantirevaM bhaved.h raajan.h priitishchaiva parasparam.h . \hash \EN{0050310183}raajyaika deshamapi naH prayachchha shamamichchhataam.h .. \SC.. \EN{0050310191}kusha sthalaM vR^ika sthalamaasandii vaaraNaavatam.h . \EN{0050310193}avasaanaM bhaved.h atra ki.nchid.h eva tu paJNchamam.h .. \SC.. \EN{0050310201}bhraatR^INaaM dehi paJNchaanaaM graamaan.h paJNcha suyodhana . \EN{0050310203}shaantirno.astu mahaa praaGYa GYaatibhiH saha sa.njaya .. \SC..20 \EN{0050310211}bhraataa bhraataramanvetu pitaa putreNa yujyataam.h . \EN{0050310213}smayamaanaaH samaayaantu paaJNchaalaaH kurubhiH saha .. \SC.. \EN{0050310221}akshataan.h kuru paaJNchaalaan.h pashyemaiti kaamaye . \hash \EN{0050310223}sarve sumanasastaata shaamyaama bharata R^ishhabha .. \SC.. \EN{0050310231}alameva shamaayaasmi tathaa yuddhaaya sa.njaya . \EN{0050310233}dharmaarthayoralaM chaahaM mR^idave daaruNaaya cha .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %23 \EN{0050320011}anuGYaataH paaNDavena prayayau sa.njayastadaa . {v} \EN{0050320013}shaasanaM dhR^itaraashhTrasya sarvaM kR^itvaa mahaatmanaH .. \SC.. \EN{0050320021}saMpraapya haastina puraM shiighraM cha pravivesha ha . \EN{0050320023}antahpuraM upasthaaya dvaaHsthaM vachanamabraviit.h .. \SC.. \EN{0050320031}aachakshva maaM dhR^itaraashhTraaya dvaaHsthopaagataM paaNDavaanaaM sakaashaat.h . \hash \EN{0050320033}jaagarti ched.h abhivadestvaM hi kshattaH . pravisheyaM vidito bhuumipasya .. \SC.. \hash \EN{0050320041}sa.njayo.ayaM bhuumi pate namaste . didR^ikshayaa dvaaraM upaagataste . \EN{0050320043}praapto duutaH paaNDavaanaaM sakaashaat.h . prashaadhi raajan.h kimayaM karotu .. \SC.. \EN{0050320051}aachakshva maa.nsukhinaM kaalyamasmai . praveshyataaM svaagataM sa.njayaaya . \EN{0050320053}na chaahametasya bhavaamyakaalyaH . sa me kasmaad.h dvaari tishhTheta kshattaH .. \SC.. \EN{0050320061}tataH pravishyaanumate nR^ipasya . mahad.h veshma praaGYa shuuraarya guptam.h . \EN{0050320063}si.nhaasanasthaM paarthivamaasasaada . vaichitraviiryaM praaJNjaliH suuta putraH .. \SC.. \EN{0050320071}sa.njayo.ahaM bhuumi pate namaste . praapto.asmi gatvaa nara deva paaNDavaan.h . \EN{0050320073}abhivaadya tvaaM paaNDu putro manasvii . yudhishhThiraH kushalaM chaanvapR^ichchhat.h .. \SC.. \EN{0050320081}sa te putraan.h R^ipchchhati priiyamaaNaH . kachchit.h putraiH priiyase naptR^ibhishcha . \EN{0050320083}tathaa sudhR^idbhiH sachivaishcha raajan.h . ye chaapi tvaaM upajiivanti taishcha .. \SC.. \EN{0050320091}abhyetya tvaaM taata vadaami sa.njayaajaata shatruM cha sukhena paartham.h . \EN{0050320093}kachchit.h sa raajaa kushalii sa putraH . sahaamaatyaH saanujaH kauravaaNaam.h .. \SC.. \EN{0050320101}sahaamaatyaH kushalii paaNDu putro . bhuuyashchaato yachcha te agre mano.abhuut.h . \EN{0050320103}nirNikta dharmaartha karo manasvii . bahu shruto dR^ishhTimaan.h shiilavaa.nshcha .. \SC..10 \EN{0050320111}paraM dharmaat.h paaNDavasyaanR^isha.nsyam.h . dharmaH paro vitta chayaan.h mato.asya . \EN{0050320113}sukha priye dharma hiine na paartho . anurudhyate bhaarata tasya viddhi .. \SC.. \EN{0050320121}para prayuktaH purushho vicheshhTate . suutra protaa daarumayii iva yoshhaa . \EN{0050320123}imaM dR^ishhTvaa niyama paaNDavasya . manye paraM karaM daivaM manushhyaat.h .. \SC.. \EN{0050320131}imaM cha dR^ishhTvaa tava karma doshham.h . paadodarkaM ghoramavarNa ruupam.h . \EN{0050320133}yaavan.h naraH kaamayate atikaalyam.h . taavan.h naro.ayaM labhate prasha.nsaam.h .. \SC.. \EN{0050320141}ajaata shatrustu vihaaya paapam.h . jiirNaaM tvachaM sarpaivaasamarthaam.h . \hash \EN{0050320143}virochate ahaarya vR^ittena viiro . yudhishhThirastvayi paapaM visR^ijya .. \SC.. \EN{0050320151}a.ngaatmanaH karma nibodha raajan.h . dharmaartha yuktaad.h aarya vR^ittaad.h apetam.h . \EN{0050320153}upakroshaM cheha gato.asi raajan.h . nohesh(?) cha paapaM prasajed.h amutra .. \SC.. \EN{0050320161}sa tvamarthaM sa.nshayitaM vinaa taiH . aasha.nsase putra vashaanugo.adya . \EN{0050320163}adharma shabdashcha mahaan.h pR^ithivyaam.h . nedaM karma tvat.h samaM bhaarataagrya .. \SC.. \EN{0050320171}hiina praGYo daushhkuleyo nR^isha.nso . diirgha vairii kshatra vidyaasvadhiiraH . \EN{0050320173}evaM dharmaa naapadaH sa.ntitiirshhedd.h . hiina viiryo yashcha bhaved.h ashishhTaH .. \SC.. \EN{0050320181}kule jaato dharmavaan.h yo yashasvii . bahu shrutaH sukha jiivii yataatmaa . \EN{0050320183}dharmaarthayorgrathitayorbibharti . naanyatra dishhTasya vashaad.h upaiti .. \SC.. \EN{0050320191}kathaM hi mantraagrya dharo maniishhii . dharmaarthayoraapadi saMpraNetaa . \EN{0050320193}evaM yuktaH sarva mantrairahiino . anaanR^isha.nsyaM karma kuryaad.h amuuDhaH .. \SC.. \EN{0050320201}tavaapi ime mantravidaH sametya . samaasate karmasu nitya yuktaaH . \EN{0050320203}teshhaamayaM balavaan.h nishchayashcha . kuru kshayaarthe nirayo vyapaadi .. \SC..20 \EN{0050320211}akaalikaM kuravo naabhavishhyan.h . paapena chet.h paapamajaata shatruH . \EN{0050320213}ichchhejjaatu tvayi paapaM visR^ijya . nindaa cheyaM tava loke abhivishhyat.h .. \SC.. \EN{0050320221}kimanyatra vishhayaad.h iishvaraaNaam.h . yatra paarthaH para lokaM dadarsha . \EN{0050320223}atyakraamat.h sa tathaa sammataH syaan.h . na sa.nshayo naasti manushhya kaaraH .. \SC.. \EN{0050320231}etaan.h guNaan.h karma kR^itaan.h avekshya . bhaavaabhaavau vartamaanaavanityau . \EN{0050320233}balirhi raajaa paaramavindamaano . naanyat.h kaalaat.h kaaraNaM tatra mene .. \SC.. \EN{0050320241}chakshuH shrotre naasikaa tvak.h cha jihvaa . GYaanasyaitaanyaayatanaani jantoH . \EN{0050320243}taani priitaanyeva tR^ishhNaa kshayaante . taanyavyatho duHkha hiinaH praNudyaat.h .. \SC.. \EN{0050320251}na tvevamanye purushhasya karma . saMvartate suprayuktaM yathaavat.h . \hash \EN{0050320253}maatuH pituH karmaNaa.abhiprasuutaH . saMvardhate vidhivad.h bhojanena .. \SC.. \EN{0050320261}priyaapriye sukha duHkhe cha raajan.h . nindaa prasha.nse cha bhajetainam.h . \EN{0050320263}parastvenaM garhayate aparaadhe . prasha.nsate saadhu vR^ittaM tameva .. \SC.. \EN{0050320271}sa tvaa garhe bhaarataanaaM virodhaad.h . anto nuunaM bhavitaa.ayaM prajaanaam.h . \EN{0050320273}no ched.h idaM tava karmaaparaadhaat.h . kuruun.h dahet.h kR^ishhNa vartmeva kaksham.h .. \SC.. \EN{0050320281}tvamevaiko jaata putreshhu raajan.h . vashaM gantaa sarva loke narendra . \EN{0050320283}kaamaatmanaaM shlaaghase dyuuta kaale . naanyat.h shamaat.h pashya vipaakamasya .. \SC.. \EN{0050320291}anaaptaanaaM pragrahaat.h tvaM narendra . tathaa.a.aptaanaaM nigrahaachchaiva raajan.h . \EN{0050320293}bhuumiM sphiitaaM durbalatvaad.h anantaam.h . na shaktastvaM rakshituM kauraveya .. \SC.. \EN{0050320301}anuGYaato ratha vegaavadhuutaH . shraanto nipadye shayanaM nR^isi.nha . \EN{0050320303}praataH shrotaaraH kuravaH sabhaayaam.h . ajaata shatrorvachanaM sametaaH .. \SC.. (iti)\medskip\hrule\medskip %30 \EN{0050330011}dvaaHsthaM praaha mahaa praaGYo dhR^itaraashhTro mahii patiH . {v} \EN{0050330013}viduraM drashhTumichchhaami tamihaanaya maachiram.h .. \SC.. \EN{0050330021}prahito dhR^itaraashhTreNa duutaH kshattaaramabraviit.h . \EN{0050330023}iishvarastvaaM mahaa raajo mahaa praaGYa didR^ikshati .. \SC.. \EN{0050330031}evaM uktastu viduraH praapya raaja niveshanam.h . \EN{0050330033}abraviid.h dhR^itaraashhTraaya dvaaHstha maaM prativedaya .. \SC.. \EN{0050330041}viduro.ayamanupraapto raajendra tava shaasanaat.h . \EN{0050330043}drashhTumichchhati te paadau kiM karotu prashaadhi maam.h .. \SC.. \EN{0050330051}praveshaya mahaa praaGYaM viduraM diirgha darshinam.h . \EN{0050330053}ahaM hi vidurasyaasya naakaalyo jaatu darshane .. \SC.. \EN{0050330061}pravishaantaH puraM kshattarmahaa raajasya dhiimataH . \EN{0050330063}na hi te darshane akaalyo jaatu raajaa braviiti maam.h .. \SC.. \EN{0050330071}tataH pravishya viduro dhR^itaraashhTra niveshanam.h . {v} \EN{0050330073}abraviit.h praaJNjalirvaakyaM chintayaanaM naraadhipam.h .. \SC.. \EN{0050330081}viduro.ahaM mahaa praaGYa saMpraaptastava shaasanaat.h . \EN{0050330083}yadi ki.nchana kartavyamayamasmi prashaadhi maam.h .. \SC.. \EN{0050330091}sa.njayo vidura praapto garhayitvaa cha maaM gataH . \EN{0050330093}ajaata shatroH shvo vaakyaM sabhaa madhye sa vakshyati .. \SC.. \EN{0050330101}tasyaadya kuru viirasya na viGYaataM vacho mayaa . \EN{0050330103}tan.h me dahati gaatraaNi tad.h akaarshhiit.h prajaagaram.h .. \SC..10 \EN{0050330111}jaagrato dahyamaanasya shreyo yad.h iha pashyasi . \EN{0050330113}tad.h bruuhi tvaM hi nastaata dharmaartha kushalo hyasi .. \SC.. \EN{0050330121}yataH praaptaH sa.njayaH paaNDavebhyo . na me yathaavan.h manasaH prashaantiH . \EN{0050330123}savendriyaaNyaprakR^itiM gataani . kiM vakshyati ityeva hi me adya chintaa .. \SC.. \EN{0050330131}abhiyuktaM balavataa durbalaM hiina saadhanam.h . \EN{0050330133}hR^ita svaM kaaminaM choramaavishanti prajaagaraaH .. \SC.. \EN{0050330141}kachchid.h etairmahaa doshhairna spR^ishhTo.asi naraadhipa . \EN{0050330143}kachchin.h na para vitteshhu gR^idhyan.h viparitapyase .. \SC.. \EN{0050330151}shrotumichchhaami te dharmyaM paraM naiHshreyasaM vachaH . \EN{0050330153}asmin.h raaja R^ishhi va.nshe hi tvamekaH praaGYa sammataH .. \SC.. \hash \EN{0050330161}nishhevate prashastaani ninditaani na sevate . \hash \EN{0050330163}anaastikaH shraddadhaanaitat.h paNDita lakshaNam.h .. \SC.. \hash \EN{0050330171}krodho harshhashcha darpashcha hrii staMbho maanya maanitaa . \EN{0050330173}yamarthaan.h naapakarshhanti sa vai paNDitochyate .. \SC.. \hash \EN{0050330181}yasya kR^ityaM na jaananti mantraM vaa mantritaM pare . \EN{0050330183}kR^itamevaasya jaananti sa vai paNDitochyate .. \SC.. \hash \EN{0050330191}yasya kR^ityaM na vighnanti shiitaM ushhNaM bhayaM ratiH . \EN{0050330193}samR^iddhirasamR^iddhirvaa sa vai paNDitochyate .. \SC.. \hash \EN{0050330201}yasya sa.nsaariNii praGYaa dharmaarthaavanuvartate . \EN{0050330203}kaamaad.h arthaM vR^iNiite yaH sa vai paNDitochyate .. \SC..20 \hash \EN{0050330211}yathaa shakti chikiirshhanti yathaa shakti cha kurvate . \EN{0050330213}na ki.nchid.h avamanyante paNDitaa bharata R^ishhabha .. \SC.. \EN{0050330221}kshipraM vijaanaati chiraM shR^iNoti . viGYaaya chaarthaM bhajate na kaamaat.h . \EN{0050330223}naasaMpR^ishhTo vyaupayu.nkte paraarthe . tat.h praGYaanaM prathamaM paNDitasya .. \SC.. \EN{0050330231}naapraapyamabhivaaJNchhanti nashhTaM nechchhanti shochitum.h . \EN{0050330233}aapatsu cha na muhyanti naraaH paNDita buddhayaH .. \SC.. \EN{0050330241}nishchitya yaH prakramate naantarvasati karmaNaH . \EN{0050330243}avandhya kaalo vashyaatmaa sa vai paNDitochyate .. \SC.. \hash \EN{0050330251}aarya karmaNi raajyante bhuuti karmaaNi kurvate . \EN{0050330253}hitaM cha naabhyasuuyanti paNDitaa bharata R^ishhabha .. \SC.. \EN{0050330261}na hR^ishhyatyaatma sammaane naavamaanena tapyate . \EN{0050330263}gaa.ngo hradaivaakshobhyo yaH sa paNDitochyate .. \SC.. \hash \EN{0050330271}tattvaGYaH sarva bhuutaanaaM yogaGYaH sarva karmaNaam.h . \EN{0050330273}upaayaGYo manushhyaaNaaM naraH paNDitochyate .. \SC.. \hash \EN{0050330281}pravR^itta vaak.h chitra kathohavaan.h pratibhaanavaan.h . \hash \EN{0050330283}aashu granthasya vaktaa cha sa vai paNDitochyate .. \SC.. \hash \EN{0050330291}shrutaM praGYaa.anugaM yasya praGYaa chaiva shrutaanugaa . \EN{0050330293}asaMbhinnaarya maryaadaH paNDitaakhyaaM labheta saH .. \SC.. \hash \EN{0050330301}ashrutashcha samunnaddho daridrashcha mahaa manaaH . \EN{0050330303}arthaa.nshchaakarmaNaa prepsurmuuDhaityuchyate budhaiH .. \SC..30 \hash \EN{0050330311}svamarthaM yaH parityajya paraarthamanutishhThati . \EN{0050330313}mithyaa charati mitraarthe yashcha muuDhaH sochyate .. \SC.. \hash \EN{0050330321}akaamaan.h kaamayati yaH kaamayaanaan.h paridvishhan.h . \EN{0050330323}balavantaM cha yo dveshhTi tamaahurmuuDha chetasam.h .. \SC.. \EN{0050330331}amitraM kurute mitraM mitraM dveshhTi hinasti cha . \EN{0050330333}karma chaarabhate dushhTaM tamaahurmuuDha chetasam.h .. \SC.. \EN{0050330341}sa.nsaarayati kR^ityaani sarvatra vichikitsate . \EN{0050330343}chiraM karoti kshipraarthe sa muuDho bharata R^ishhabha .. \SC.. \EN{0050330351}anaahuutaH pravishati . apR^ishhTo bahu bhaashhate . \hash \EN{0050330353}vishvasatyapramatteshhu muuDha chetaa naraadhamaH .. \SC.. \EN{0050330361}paraM kshipati doshheNa vartamaanaH svayaM tathaa . \EN{0050330363}yashcha krudhyatyaniishaH san.h sa cha muuDhatamo naraH .. \SC.. \EN{0050330371}aatmano balamaaGYaaya dharmaartha parivarjitam.h . \EN{0050330373}alabhyamichchhan.h naishhkarmyaan.h muuDha buddhirihochyate .. \SC.. \EN{0050330381}ashishhyaM shaasti yo raajanyashcha shuunyaM upaasate . \EN{0050330383}kadaryaM bhajate yashcha tamaahurmuuDha chetasam.h .. \SC.. \EN{0050330391}arthaM mahaantamaasaadya vidyaamaishvaryameva vaa . \EN{0050330393}vicharatyasamunnaddho yaH sa paNDitochyate .. \SC.. \hash \EN{0050330401}ekaH saMpannamashnaati vaste vaasashcha shobhanam.h . \EN{0050330403}yo.asaMvibhajya bhR^ityebhyaH ko nR^isha.nsatarastataH .. \SC..40 \EN{0050330411}ekaH paapaani kurute phalaM bhu.nkte mahaajanaH . \EN{0050330413}bhoktaaro vipramuchyante kartaa doshheNa lipyate .. \SC.. \EN{0050330421}ekaM hanyaan.h na vaahanyaad.h ishhurmukto dhanushhmataa . \EN{0050330423}buddhirbuddhimatotsR^ishhTaa hanyaad.h raashhTraM sa raajakam.h .. \SC.. \EN{0050330431}ekayaa dve vinishchitya trii.nshchaturbhirvashe kuru . \EN{0050330433}paJNcha jitvaa viditvaa shhaT sapta hitvaa sukhii bhava .. \SC.. \EN{0050330441}ekaM vishha raso hanti shastreNaikashcha vadhyate . \EN{0050330443}sa raashhTraM sa prajaM hanti raajaanaM mantra visravaH .. \SC.. \EN{0050330451}ekaH svaadu na bhuJNjiitaikashchaarthaan.h na chintayet.h . \hash \EN{0050330453}eko na gachchhed.h adhvaanaM naikaH supteshhu jaagR^iyaat.h .. \SC.. \EN{0050330461}ekamevaadvitiiyaM tad.h yad.h raajan.h naavabudhyase . \EN{0050330463}satyaM svargasya sopaanaM paaraavaarasya nauriva .. \SC.. \EN{0050330471}ekaH kshamaavataaM doshho dvitiiyo nopalabhyate . \EN{0050330473}yad.h enaM kshamayaa yuktamashaktaM manyate janaH .. \SC.. \EN{0050330481}eko dharmaH paraM shreyaH kshamaikaa shaantiruttamaa . \EN{0050330483}vidyaikaa paramaa dR^ishhTirahi.nsaikaa sukhaavahaa .. \SC.. \EN{0050330491}dvaavimau grasate bhuumiH sarpo bila shayaan.h iva . \hash \EN{0050330493}raajaanaM chaaviroddhaaraM braahmaNaM chaapravaasinam.h .. \SC.. \EN{0050330501}dve karmaNii naraH kurvann.h asmim.h.N lloke virochate . \EN{0050330503}abruvan.h parushhaM ki.nchid.h asato naarthaya.nstathaa .. \SC..50 \EN{0050330511}dvaavimau purushha vyaaghra para pratyaya kaariNau . \EN{0050330513}striyaH kaamita kaaminyo lokaH puujita puujakaH .. \SC.. \EN{0050330521}dvaavimau kaNTakau tiikshNau shariira parishoshhaNau . \EN{0050330523}yashchaadhanaH kaamayate yashcha kupyatyaniishvaraH .. \SC.. \EN{0050330531}dvaavimau purushhau raajan.h svargasya pari tishhThataH . \EN{0050330533}prabhushcha kshamayaa yukto daridrashcha pradaanavaan.h .. \SC.. \EN{0050330541}nyaayaagatasya dravyasya boddhavyau dvaavatikramau . \EN{0050330543}apaatre pratipattishcha paatre chaapratipaadanam.h .. \SC.. \EN{0050330551}trayo nyaayaa manushhyaaNaaM shruuyante bharata R^ishhabha . \EN{0050330553}kaniiyaan.h madhyamaH shreshhThaiti vedavido viduH .. \SC..55 \hash \EN{0050330561}trividhaaH purushhaa raajann.h uttamaadhama madhyamaaH . \EN{0050330563}niyojayed.h yathaavat.h taa.nstrividheshhveva karmasu .. \SC.. \EN{0050330571}trayaivaadhanaa raajan.h bhaaryaa daasastathaa sutaH . \hash \EN{0050330573}yat.h te samadhigachchhanti yasya te tasya tad.h dhanam.h .. \SC.. \EN{0050330581}chatvaari raaGYaa tu mahaa balena . varyaanyaahuH paNDitastaani vidyaat.h . \EN{0050330583}alpa praGYaiH saha mantraM na kuryaan.h . na diirgha suutrairalasaishchaaraNaishcha .. \SC.. \hash \EN{0050330591}chatvaari te taata gR^ihe vasantu . shriyaa.abhijushhTasya gR^ihastha dharme . \EN{0050330593}vR^iddho GYaatiravasannaH kuliinaH . sakhaa daridro bhaginii chaanapatyaa .. \SC.. \hash \EN{0050330601}chatvaaryaaha mahaa raaja sadyaskaani bR^ihaspatiH . \EN{0050330603}pR^ichchhate tridashendraaya taani imaani nibodha me .. \SC..60 \EN{0050330611}devataanaaM cha sa.nkalpamanubhaavaM cha dhiimataam.h . \EN{0050330613}vinayaM kR^ita vidyaanaaM vinaashaM paapa karmaNaam.h .. \SC.. \EN{0050330621}paJNchaagnayo manushhyeNa paricharyaaH prayatnataH . \EN{0050330623}pitaa maataa.agniraatmaa cha gurushcha bharata R^ishhabha .. \SC.. \EN{0050330631}paJNchaiva puujayam.h.N lloke yashaH praapnoti kevalam.h . \EN{0050330633}devaan.h pitR^In.h manushhyaa.nshcha bhikshuun.h atithi paJNchamaan.h .. \SC.. \EN{0050330641}paJNcha tvaa.anugamishhyanti yatra yatra gamishhyasi . \EN{0050330643}mitraaNyamitraa madhyasthopajiivyopajiivinaH .. \SC.. \hash \EN{0050330651}paJNchendriyasya martyasya chhidraM ched.h ekamindriyam.h . \EN{0050330653}tato.asya sravati praGYaa dR^iteH paadaad.h ivodakam.h .. \SC.. \EN{0050330661}shhaD doshhaaH purushheNeha haatavyaa bhuutimichchhataa . \EN{0050330663}nidraa tandrii bhayaM krodhaalasyaM diirgha suutrataa .. \SC.. \hash \EN{0050330671}shhaD imaan.h purushho jahyaad.h bhinnaaM naavamivaarNave . \EN{0050330673}apravaktaaramaachaaryamanadhiiyaanaM R^itvijam.h .. \SC.. \EN{0050330681}arakshitaaraM raajaanaM bhaaryaaM chaapriya vaadiniim.h . \EN{0050330683}graama kaaraM cha go paalaM vana kaamaM cha naapitam.h .. \SC.. \EN{0050330691}shhaD eva tu guNaaH pu.nsaa na haatavyaaH kadaachana . \EN{0050330693}satyaM daanamanaalasyamanasuuyaa kshamaa dhR^itiH .. \SC.. \EN{0050330701}shhaNNaamaatmani nityaanaamaishvaryaM yo.adhigachchhati . \EN{0050330703}na sa paapaiH kuto.anarthairyujyate vijitendriyaH .. \SC..70 \EN{0050330711}shhaD ime shhaTsu jiivanti saptamo nopalabhyate . \EN{0050330713}choraaH pramatte jiivanti vyaadhiteshhu chikitsakaaH .. \SC.. \hash \EN{0050330721}pramadaaH kaama yaaneshhu yajamaaneshhu yaajakaaH . \EN{0050330723}raajaa vivadamaaneshhu nityaM muurkheshhu paNDitaaH .. \SC.. \EN{0050330731}sapta doshhaaH sadaa raaGYaa haatavyaa vyasanodayaaH . \EN{0050330733}praayasho yairvinashyanti kR^ita muulaashcha paarthivaaH .. \SC.. \EN{0050330741}striyo.akshaa mR^igayaa paanaM vaak.h paarushhyaM cha paJNchamam.h . \EN{0050330743}mahachcha daNDa paarushhyamartha duushhaNameva cha .. \SC.. \EN{0050330751}ashhTau puurva nimittaani narasya vinashishhyataH . \EN{0050330753}braahmaNaan.h prathamaM dveshhTi braahmaNaishcha virudhyate .. \SC.. \EN{0050330761}braahmaNa svaani chaadatte braahmaNaa.nshcha jighaa.nsati . \EN{0050330763}ramate nindayaa chaishhaaM prasha.nsaaM naabhinandati .. \SC.. \EN{0050330771}naitaan.h smarati kR^ityeshhu yaachitashchaabhyasuuyati . \EN{0050330773}etaan.h doshhaan.h naraH praaGYo buddhyaa buddhvaa vivarjayet.h .. \SC.. \EN{0050330781}ashhTaavimaani harshhasya nava niitaani bhaarata . \EN{0050330783}vartamaanaani dR^ishyante taanyeva su sukhaanyapi .. \SC.. \EN{0050330791}samaagamashcha sakhibhirmahaa.nshchaiva dhanaagamaH . \EN{0050330793}putreNa cha parishhva.ngaH sa.nnipaatashcha maithune .. \SC.. \EN{0050330801}samaye cha priyaalaapaH sva yuutheshhu cha sammnatiH . \EN{0050330803}abhipretasya laabhashcha puujaa cha jana sa.nsadi .. \SC..80 \EN{0050330811}nava dvaaramidaM veshma tri sthuuNaM paJNcha saakshikam.h . \EN{0050330813}kshetraGYaadhishhThitaM vidvaan.h yo veda sa paraH kaviH .. \SC.. \EN{0050330821}dasha dharmaM na jaananti dhR^itaraashhTra nibodha taan.h . \EN{0050330823}mattaH pramattonmattaH shraantaH kruddho bubhukshitaH .. \SC.. \hash \EN{0050330831}tvaramaaNashcha bhiirushcha lubdhaH kaamii cha te dasha . \EN{0050330833}tasmaad.h eteshhu bhaaveshhu na prasajjeta paNDitaH .. \SC.. \EN{0050330841}atraivodaaharanti imamitihaasaM puraatanam.h . \EN{0050330843}putraarthamasurendreNa giitaM chaiva sudhanvanaa .. \SC.. \EN{0050330851}yaH kaama manyuu prajahaati raajaa . paatre pratishhThaapayate dhanaM cha . \EN{0050330853}visheshhavit.h shrutavaan.h kshipra kaarii . taM sarva lokaH kurute pramaaNam.h .. \SC.. \EN{0050330861}jaanaati vishvaasayituM manushhyaan.h . viGYaata doshheshhu dadhaati daNDam.h . \EN{0050330863}jaanaati maatraaM cha tathaa kshamaaM cha . taM taadR^ishaM shriirjushhate samagraa .. \SC.. \EN{0050330871}sudurbalaM naavajaanaati ka.nchid.h . yukto ripuM sevate buddhi puurvam.h . \EN{0050330873}na vigrahaM rochayate balasthaiH . kaale cha yo vikramate sa dhiiraH .. \SC.. \EN{0050330881}praapyaapadaM na vyathate kadaachid.h . udyogamanvichchhati chaapramattaH . \EN{0050330883}duHkhaM cha kaale sahate jitaatmaa . dhuraM dharastasya jitaaH sapatnaaH .. \SC.. \EN{0050330891}anarthakaM vipra vaasaM gR^ihebhyaH . paapaiH sa.ndhiM para daaraabhimarsham.h . \EN{0050330893}daMbhaM stainyaM paishunaM madya paanam.h . na sevate yaH sa sukhii sadaiva .. \SC.. \EN{0050330901}na samraMbheNaarabhate artha vargam.h . aakaaritaH sha.nsati tathyameva . \EN{0050330903}na maatraa.arthe rochayate vivaadam.h . naapuujitaH kupyati chaapyamuuDhaH .. \SC..90 \EN{0050330911}na yo.abhyasuuyatyanukaMpate cha . na durbalaH praatibhaavyaM karoti . \EN{0050330913}naatyaaha ki.nchit.h kshamate vivaadam.h . sarvatra taadR^ig.h labhate prasha.nsaam.h .. \SC.. \EN{0050330921}yo noddhataM kurute jaatu veshham.h . na paurushheNaapi vikatthate